۹۷/۰۶/۲۱
حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره) - کنترل ذهن در مسیر تقرّب/ -ج(1) - قسمت اول
«کنترل ذهن» مهم‌ترین تمرین برای افزایش قدرت روحی است
شناسنامه
افعال انسان دو نوعند: افعال ظاهری و افعال باطنی یا درونی/ مهم‌ترین افعال خوب و مهم‌ترین افعال بدِ انسان، از نوع افعال درونی هستند/ کنترل رفتارهای قلبی بیشتر از طریق کنترل ذهن می‌تواند انجام بگیرد/ در فرهنگ و سبک زندگی جامعۀ ما عواملی وجود دارد که ضدّ کنترل ذهن است
در ادامه بخش‌هایی از اولین روز سخنرانی علیرضا پناهیان در حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره) با موضوع «کنترل ذهن در مسیر تقرّب» را به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیان معنوی می‌خوانید:
- کارها و افعالی که می‌توانیم انجام دهیم به دو نوع اساسی قابل تقسیم هستند: یکی کارها و افعال ظاهری که با دست و زبان و اعضاء و جوارح خودمان می‌توانیم انجام دهیم(مثل صدقه‌دادن و...) نوع دیگر، کارهای باطنی هستند و اتفاقاتی که در درون انسان صورت می‌گیرد، مثل اینکه «دربارۀ چه چیزی فکر کنیم؟ به چه موضوعی توجه کنیم؟ به چه چیزی عشق بورزیم؟ دل به چه بسپاریم؟» اینها فعل‌های درونی هستند.
- هرچند رفتارهای ظاهری انسان از اهمیت بالایی برخوردارند، ولی مهم‌ترین افعال خوب و مهم‌ترین افعال بد، در درون روح انسان هستند. رفتارهای درونی هم به دو بخش قابل تقسیم هستند: یکی رفتارهایی که بیشتر مربوط به عواطف و احساسات ما می‌شوند که کنترل اینها بسیار دشوار است. دوم، رفتارهایی که مربوط به اندیشه و دایرۀ ذهن انسان هستند که کنترل اینها آسان‌تر است و اصلاً کنترل رفتارهای قلبی نیز بیشتر از طریق همین کنترل ذهن می‌تواند انجام بگیرد؛ مثلاً اینکه دربارۀ چه چیزی فکر کنیم یا دربارۀ چه چیزی فکر نکنیم. یا اینکه نگذاریم فکرمان پراکنده شود. این قدرتی که انسان برای ذهن خودش اعمال می‌کند، بالاترین قدرت یک انسان است.
- همان‌طور که انسان با انجام حرکات ورزشی، عضلات بدن خود را تقویت می‌کند، برای تقویت عضلات روح نیز مهم‌ترین ورزش و تمرین، کنترل ذهن است. کنترل ذهن، واقعاً یک ورزش است. حتی در برخی ورزش‌های شرقی(مثل کنگ‌فو) ورزش‌های جسمی و ذهنی با هم است و روی تمرکز ذهن، خیلی تأکید می‌شود. اما برعکس؛ در فرهنگ پُر از هرزگی که از غرب می‌آید، چیزی به‌نام کنترل ذهن وجود ندارد، بلکه بی‌ارادگیِ مطلق، به افراد تلقین می‌شود. یکی از کارهایی که موسیقی انجام می‌دهد این است که کنترل ذهن را از دست انسان خارج می‌کند.
- ما حتی می‌توانیم در خواب هم کنترل ذهن کنیم، یا حتی خود خواب را هم می‌توانیم کنترل کنیم، و این قدرت‌های روحی را از ما خواسته‌اند. کنترل‌های جسمی همه به‌خاطر تقویت کنترل روحی است. وقتی از «کنترل روحی» یا «قدرت روحی» سخن گفته می‌شود، اینها معمولاً یعنی کنترل ذهن؛ چون انسان زیاد نمی‌تواند دل (قلب) خودش را کنترل کند. انسان اگر بخواهد به چیزی علاقه پیدا کند، نمی‌تواند به دل خودش زور بگوید که «علاقه پیدا کن!» لذا اگر توصیه‌ای برای کنترل دل شده است، در واقع منظور، همان کنترل ذهن است. مثلاً می‌توانی کنترل کنی که به چه چیزی فکر نکنی یا فکر کنی. رفتارهای باطنی همه نوعاً می‌توانند زیرمجموعۀ کنترل ذهن قرار بگیرند.
- در یک تست روان‌شناسی، بررسی کرده‌اند که چه کسانی موفق می‌شوند یک کاری را انجام ندهند در حالی‌که آن کار را دوست دارند. چند تا شیرینی جلوی چند دانش‌آموز گذاشتند و گفتند «این شیرینی‌ها را تا نیم ساعت نخورید» در این آزمایش، بچه‌هایی که مدام به شیرینی نگاه می‌کردند، سرانجام نتوانستند خودشان کنترل کنند و شیرینی را خوردند. اما کسانی که به شیرینی نگاه نمی‌کردند، موفق شدند خودشان را کنترل کنند و نخورند. یعنی کنترل تمایلات را از راه کنترل ذهن، انجام می‌دهند(کسانی که به آن موضوع فکر نمی‌کنند، می‌توانند خودشان را کنترل کنند)
- حجاب هم کمک می‌کند که ذهن افراد پریشان نشود، ذهن انسان هرکجا رفت، دل هم به دنبالش می‌رود و دیگر نمی‌توانی دل را کنترل کنی، اما ذهن را می‌توانی کنترل کنی.
- در فرهنگ و سبک زندگی جامعۀ ما عواملی وجود دارد که ضد کنترل ذهن است. اوقات فراغت در زندگی شهری، افزایش پیدا کرده و ابزار سرگرمی هم زیاد شده است؛ یعنی چیزهایی که مدام ذهن ما را مشغول می‌کند و هر لحظه توجه ما را جلب می‌کند(مثل تلویزیون، موبایل، شبکه‌های مجازی و...) حالا اینکه توجه ما را به چه چیزی جلب می‌کند، زیاد مهم نیست، مهم این است که وقتی دیگران مدام توجه تو را به اینجا و آنجا جلب کردند، کم‌کم کنترل ذهن خودت را از دست می‌دهی، کم‌کم ذهن تو را هرزه می‌کند و قدرت کنترل ذهن تو را نابود می‌کند.
