چگونه قدرت «توجهِ طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟ با نگاه به مهربانی خدا!/ توجه به مهربانی خدا برای ما یک نیاز است!

شناسنامه:

مکان: حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره)
زمان: 1397/06/30
صوت: اینجا
مناسبت: محرم 97
مطالب مرتبط: اینجا

انسان باید بخشی از زندگی‌اش را به تفکر دربارۀ خدا اختصاص دهد/ کسی که دلش را با «توجهِ طولانی به خدا» آباد کند، رفتارهایش در پنهان و آشکار، خوب می‌شود/ توجّه به خدایی که او را نمی‌بینیم، دشوار است اما توجه به «مهربانی خدا» این‌کار را آسان می‌کند

در ادامه بخش‌هایی از یازدهمین روز سخنرانی علیرضا پناهیان در حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره) با موضوع «کنترل ذهن در مسیر تقرّب» را به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیان معنوی می‌خوانید:

علیرضا پناهیان:

قدرت کنترل ذهن در امور معنوی یکی از حیاتی‌ترین نیازهای ما و به قول حضرت امام(ره) اوّلین شرط برای رشد معنوی است (چهل حدیث/ص16) خداوند در پشت پردۀ غیب حضور دارد و اگر بنا باشد فقط به امورِ ظاهری که توجّه ما را جلب می‌کنند نگاه کنیم، دیگر هیچ‌وقت به یاد خدا نخواهیم افتاد. اگر هم به یاد خدا بیفتیم، مثل شهابی است که یک‌لحظه در آسمان دیده می‌شود، برقی می‌زند و عبور می‌کند.

توجّه به خدا برای ما که او را نمی‌بینیم کار خیلی دشواری است، چون عذاب‌ها و ثواب‌هایش فوری نیست، لذا غفلت از این خدا آسان است. بسیاری از کسانی که بزرگترین جنایت‌های تاریخ بشریّت را در عاشورا مرتکب شدند، تا مدتی زنده ماندند، ولی شاید ما انتظار داشتیم آنها همان عصر عاشورا نابود شوند! پس می‌شود خدا را ندیده گرفت، چون خدا زود عکس‌العمل نشان نمی‌دهد.

اگر کسی قدرت کنترل ذهن داشته باشد می‌تواند دائماً به خدا متوجّه باشد و دائماً به یاد او باشد. آدم باید عمیقاً فکر کند تا به پروردگار متوجّه بشود؛ یکی از راه‌های کنترل ذهن تفکر است. انسان باید بخشی از زندگی‌اش را به تفکر دربارۀ خدا اختصاص دهد (ساعَةٌ یَتَفَکَّرُ فی ما صَنِعَ الله عزّ و جل إلیه؛ خصال/ج۲/ص۵۲۵)

برای کسی که به خدا بی‌توجّه است، غیب‌بودنِ خدا بیشتر می‌شود. ما باید دنبال خدا بگردیم و به او توجّه پیدا کنیم. اگر مدّتی به او توجّه کنی، از پشت پرده بیرون می‌آید و اوضاع عالم را برایت رو می‌کند. در روایت هست: اگر کسی دلش را با توجهِ طولانی به خدا آباد کند در پنهان و آشکار، رفتارهایش خوب می‌شود. «مَن عَمَرَ قَلبَهُ بِدَوامِ الذِّکر حَسُنَت أفعالُهُ فِی السِّرِّ وَ الجَهر» (غرر‌الحکم/ص۶۴۴)

توجّه به قدرت خدا آدم را خائف می‌کند. اما برای ما انسان‌ها فکرکردن به قدرت خدا کمی سخت است. اگر قدرت خدا دیده نشود، هم آدم پُررو می‌شود، هم احساس بی‌پناهی می‌کند. این دو تا ویژگی، ما را نابود می‌کند.

با نگاه به کدام‌‌یک از اسماء پروردگار، قدرت توجهِ طولانی به این غیب‌الغیوب(یعنی خداوند) را پیدا خواهیم کرد؟ «رحمانیّت خدا» چون مهربانی برای آدم شیرین است و با طبع انسان سازگار است و از این لحاظ، خیلی با قدرتِ خدا، فرق می‌کند. ضمن اینکه خدا دوست دارد به مهربانی‌اش نگاه کنیم.

به ما فرموده‌اند در آغاز کارها «بسم الله الرحمن الرحیم» بگوییم. عجیب‌تر از تأکید بر تکرار «بسم الله الرحمن الرحیم» تاکید این آیه بر مهربانی خداست؛ چراکه در همین یک جمله، دوبار ما را به یاد مهربانی خدا می‌اندازد و می‌گوید «خدا هم رحمن است و هم رحیم» قرآن با این ذکر نورانی شروع می‌شود، در سورۀ حمد که باید در همۀ نمازهایت بخوانی، در آیۀ سوم، دوباره می‌فرماید: «الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» توجه به مهربانی خدا واقعاً مورد نیاز ماست!

اگر کسی بگوید «من نمی‌توانم به خدا توجّه کنم چون عوامل غفلت در دنیا زیاد است» می‌گوییم: به مهربانی خدا هم نمی‌توانی توجّه کنی؟! تو که هر لحظه به مهربانی او احتیاج داری! توجه به مفهومی مثل «مرگ» دل را خیلی جلا می‌دهد اما بیشتر تأکید بر این است که به مهربانی خدا نگاه کنیم. اگر کسی می‌خواهد برای قدرت کنترل ذهن تمرین کند و مدّت طولانی به خدا بیندیشد، به مهربانی خدا نگاه کند، چون این کار راحت است.

اگر متوجّه مهربانی خدا نشویم بدبختت می‌شویم: «وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرینٌ»(زخرف/۳۶ ) هر کس در زندگی به یاد خدای رحمن(یعنی خدایی که به همه مهربان است) نباشد، شیطان را بر او مسلّط می‌کنیم (یک شیطان به او می‌چسبانیم) و این شیطان با او همنشین می‌شود.

اینکه مدت زیادی به یاد خدای «رحمن» نباشیم، برایمان خطرناک است. برای هر حرکتی که خواستی انجام بدهی، بگو: «بسم‌الله الرحمن الرحیم» این یک برنامۀ عمومی است که اهل‌بیت(ع) به ما داده‌اند، هر حرکت و سکونی را با «بسم الله الرحمن الرحیم» شروع کن.

مرحوم قاضی طباطبایی(ره) می‌فرماید: در عالم مکاشفه دیدم «رَحمَةُ اللهِ الواسعة» اباعبدالله‌الحسین(ع) است. اگر به فکر رحمت خدا نبودی، به فکر امام‌حسین(ع) هم نمی‌توانستی باشی؟ بدون حسین زندگی نکن. از حسین جدا نشو؛ حسین یعنی مهربانی خدا!