«اگر میزبان بزرگ و والا مقام باشد و مهمانان بسیار کوچکتر از او باشند، مهمانی هنگامۀ فروتنی و تواضع میزبان است. لحظۀ فرود آمدن میزبان بلندمرتبه در برابر مهمانان، صحنهای به یاد ماندنی و دوست داشتنی است. مهمانِ بزرگان شدن، بزرگی میآورد و حقارتها را از روح انسان بیرون میکند. همان احساس حقارتی که مایۀ همۀ اسارتهاست....
«شهر خدا فرصتی است که وقتی نسیم ملایمش میآید و تو را در برمیگیرد، فکر میکنی برای همیشه با تو خواهد بود، ولی به ناگاه مانند یک رؤیا تو را تنها میگذارد و ...
«به این ترتیب، همچنان که در آغاز، چیزی به نام جدید بودن میآید و یک طراوتی را در انسان ایجاد میکند، در ادامه هم چیزی به نام «اُنس» میآید و ...
«البته باید از تعبیر «ضیافت» متوجه برخی وجوه صعوبت و سختی ماه رمضان شده باشیم. چون انسان در ضیافت، هرچند پُر موهبت هم باشد، نمیتواند ...
«تزکیه مفهومی عمیقتر از تربیت است و نیز یک نوع عملیات خاص تربیتی جهتدار است. «تربیت» ممکن است تنها به تنظیم رفتار انسان و تغییر برخی گرایشها بینجامد، و به اصلاح بنیانها کاری نداشته باشد. در حالی که «تزکیه» به ریشهها میپردازد و زمینههای هرگونه خرابی را در روح انسان از بین میبرد.»
«گفتهاند سیّد مرتضی هنگام احتضار و در آخرین لحظات عمر شریف خود به اطرافیان وصیت کرده بود نمازهایش را قضا کنند. وقتی علت را از ایشان جویا شدند، ایشان فرموده بود: «چون از خواندن نماز خیلی لذت میبردم، میترسم انگیزۀ اطاعت از خدا و خلوصِ در نیّتِ قربۀً الیالله، خدشهدار شده باشد.» لذا اگر گاهی از اوقات عبادت با شیرینی توأم نیست و یا به تلخی انجام میشود، در اینکه میتواند موجب تقرّب به خداوند شود، نباید تردید کرد.»
«روزه یک عمل جسمانی است و تقوا یک حالت روحانی. این اثر معنوی از یک عمل مادی چگونه به دست میآید؟ نخوردن و نیاشامیدن به عنوان مظاهر مهم روزه چگونه چنین آثار ماندگاری بر جای میگذارند؟ طبیعی است نیّت روزۀ ماه رمضان است که به این نخوردن روح میدهد و امر خداست که آن را مؤثر قرار میدهد. ولی آیا خودِ این نخوردن و نیاشامیدن هم در روح ما اثر میگذارد؟»