کودکی و بسیاری از حالات با صفای آن الگویی برای کمال انسان است. کینه به دل نگرفتن، زود گریستن، ایمان آنها به روزی‌رسان بودن پدر و مادر و بسیاری از خوبی‌های دیگر در کودکان، الگویی برای اوج معنویت است. از دست دادن صفای دوران کودکی مانند بیرون رانده شدن از بهشت برای حضرت آدم است.
روشنفکر اگر ترسو باشد ترس را تئوریزه می‌کند و تنها محدودیت‌ها را می‌بیند. ولی اگر شجاع باشد با روشن‌بینی راهی برای رفع موانع پیدا خواهد کرد
موقع عصبانیت فرزندانتان را تنبیه یا موعظه نکنید، چون او تصور می‌کند شما دارید عصبانیت خود را ارضاء می‌کنید؛ نه آنکه از یک حقیقت با ارزش سخن می‌گویید و در مقابل عصبانیت شما، بیشتر به دنبال فرار کردن از تنبیه است تا تنبّه یافتن.
تحجّر یعنی نپذیرفتن نقد عالمانه، بی‌اعتنایی به تحول در علوم و تصلّب به یافته‌های سابق علمی و می‌تواند در هر زمان در حوزه و دانشگاه پدید بیاید.
کسانی که اولیاء خدا را عمیقاً دوست دارند از ذکرشان واقعاً لذت می‌برند و مهمترین آرزویشان دیدن آنها و با آنها بودن است و خوشبخت‌ترین آدم‌های روی زمینند. چون هر چه دیگران به مرگ نزدیک می‌شوند از دوستداشتنیهایشان فاصله می‌گیرند و افسرده می‌شوند، ولی آنها به دوستداشتنیهایشان نزدیک‌تر می‌شوند.
روشنفکر باید بتواند از زوایای مختلف به یک واقعیت نگاه کند و مفیدترین زاویه را برگزیند. تنها از یک زاویه به واقعیت نگاه کردن کوته‌فکری است.
تفکر مانند قدم زدن است، باید ببینی در کجا و در چه هوایی قدم میزنی؛ و به سوی کدام هدف قدم بر می‌داری. بعضی‌ها هنگام قدم زدن به سوی هیچ محبوبی نمی‌روند، فقط دور می‌زنند. بعضی‌ها در گلستان قدم بر می‌دارند، ولی بعضی‌ها در سنگلاخ راه می‌روند. برنامۀ قدم زدن تو در چه هوایی و به سوی کیست؟
انسان می‌تواند هر روز دریافت تازه‌ای و عمیق‌تری از خود پیدا کند و نفس خود را بهتر بشناسد به شرط آنکه خود را محاسبه کند. اما اکثر آدم‌ها خود را نمی‌شناسند چون از خود حساب نمی‌کشند؛ مثلاً از خود نمی‌پرسند هرکاری را چرا انجام داده‌اند. محاسبۀ نفس یکی از مهمترین راه‌های معرفت نفس است.
مهمترین ویژگی یک روشنفکر، آزاداندیشی است. روشنفکر اهل نقد عالمانه و مهمتر از آن نقدپذیر است و مرعوب اسامی بزرگ در جهان اندیشه و علم نمی‌شود.
خدا مهربان‌تر از آن است که با چند گناه بنده خود را دور بیندازد. ولی شیطان دائماً در حال ناامید کردن انسان است. یک آدم گنهکار اگر احساس می‌کند خدا دیگر به او نگاه نمی‌کند، باید بداند این ناامیدی القاء همان شیطانی است که او را وادار به گناه کرده؛ پس نباید به احساس منفی خود اعتنا کند.
