نخسین اثر طبیعی و خود به خودی عزاداری محرم بر انسان، افزایش محبت نسبت به خانواده است. وقتی انسان در معرض روضه‌های کربلا قرار می‌گیرد، از آنجایی که اکثر روضه‌های کربلا خانوادگی هستند، اولین اثر آن تقویت عواطف در خانواده است. با توجه، این اثر بیشتر هم می‌شود.
محرم انسان را مؤدب می کند و ادب را به انسان می‌آموزد. روضه‌های کربلا خود به خود انسان را با ادب و باحیا بار می‌آورد. ادب ظرفِ حیا، تقوا و آورندۀ عبودیت در روح انسان است. ادب انسان را کنترل می‌کند و انسان مؤدب بسیاری از گناهان را مرتکب نمی‌شود. مظهر ادب در کربلا اباالفضل العباس(ع) است.
یزید از اهل سنت بیش از شیعیان قتل‌عام کرد. برخی یاران حسین(ع) شیعه نبودند. عاشورا محل اتحاد شیعه و سنی است. باید در یک فضای توأم با اخوت اسلامی برای امام حسین(ع) عزاداری کرد. باید با تشکیل جلسات مشترک شیعه و سنی، عزاداری حسین(ع) را توسعه داد. ما باید صدای عزاداری حسین(ع) را به گوش همۀ جهانیان برسانیم.
از جوانان تقاضا دارم بخشی از فعالیت‌های خود برای امام حسین(ع) را به گستراندن فکر و فرهنگ عزاداری در میان همۀ مسلمانان اختصاص دهند. هر کجا در میان غیر شیعیان چنین عزاداری‌هایی هست، به رونق آن مجالس کمک کنند. این کار، بسیاری از اوقات ثوابش بیش از آن است که به مجالس مؤمنینِ هم‌عقیدۀ خودمان رونق دهند.
همین که خبر شهادت سیدالشهدا(ع) به کسی برسد برای ساخته شدنش کافیست؛ این خبر، حب‌الدنیا را از دل خارج می‌کند. این یک قاعدۀ طلایی برای اعلام اثر عاشورا در انسان‌هاست. هرکسی این اثر را نگرفته، هنوز عاشورایی نشده. وقتی خبر شهادت مسلم و هانی را به امام حسین(ع) دادند، حضرت فرمود: «بعد از شهادت آنها، دیگر خیری در این زندگی نیست». این یعنی دیگه «من کربلایی شدم». وقتی خبر شهادت مسلم، چنین اثری دارد، خبر شهادت حسین(ع) باید با ما چه کند؟
محرم ماه تزکیه است، تزکیه‌ای که حسین(ع) در ماه محرم به ما می‌دهد از رمضان بالاتر است. باید از ماه محرم انتظار مغفرت و پاکی از گناهان و تزکیۀ نفس داشته باشی. همین که می‌روی عزای حسین و «حسین، حسین» می گوی، تزکیۀ نفس پیدا می‌کنی. لذا باید بعد از محرم رذائل اخلاقیت کم شده باشد و الا معلوم می‌شود که جلوی حسین(ع) مقاومت کرده‌ای و نگذاشته‌ای دلت را آباد کند...
امام حسین(ع) به کوفیان فرمود: «می‌خواهم شما را از یزید نجات دهم» اما آنها مقابلش ایستادند و نگذاشتند حسین(ع) کارش را انجام دهد. همین داستان عاشورا، در دل تک تک ما هم اتفاق می‌افتد. حسین(ع) هر محرم به دل‌های ما می‌آید و می‌فرماید: «می‌خواهم با یزید دلت مبارزه کنم؛ تو فقط مانعم نشو، بگذار کارم را انجام دهم» اما کوفیان دل ما نمی‌گذارند حسین(ع) کارش را تمام کند. یعنی ما معمولاً در مقابل حسین(ع) مقاومت می‌کنیم. فدایش بشوم که دوباره سال بعد می‌آید: من حسینم! آمده ام دلت را آباد کنم.
یکی از رفقا می‌گفت: آیت الله حق‌شناس(ره) یک روز، 7-8 تا جلسه روضۀ کوچک می‌رفتند... من همراه ایشان می‌رفتم و ایشان مدام به من می‌فرمود:«علیک بمجالس ورشکسته». یعنی همین مجالس کوچکی که 2-3 نفر نشسته‌اند و گریه می‌کنند و یک کسی هم می‌آید و روضه می‌خواند. در مجالس بزرگ «احساس» آدم خوب تحریک می‌شود و عظمت امام حسین(ع) دیده می‌شود، اما در این مجالس کوچک «باور».
در ماه رمضان گناهان بخشیده می‌شوند امّا روایتی نداریم که بفرماید هرکس در رمضان برای بخشش گناهانش یک قطره اشک بریزد بهشت بر او واجب می‌شود. اما یک قطره اشک برای اباعبدالله الحسین(ع)، نه‌تنها باعث بخشش گناهان می‌شود، بلکه بهشت را بر او واجب می‌کند.
مودّت نسبت به اهل‌بیت(ع) بر ما واجبست.(قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی؛ شوری/23) مودّت، محبتی است که باید ابراز شود. اگر ما در محرم محبّت خودمان را به امام حسین(ع) ابراز نکنیم. پس کِی می‌خواهیم ابراز کنیم؟ لذا محرم، ماه تظاهرات حبّی است، و چون ماه مصیبت است. لزومش هم بیشتر است.چرا که آداب مودّت، عقلاً و عرفاً ایجاب می‌کند که انسان در عزا و مصیبت، اهتمام بیشتری بورزد تا در جشن و شادی.در عزا، آدم احساس وجوب می‌کند.
