خانواده، اصلیترین و آسانترین محل تربیت/اهمیت رسانه تلویزیون در تربیت خانواده/ تاثیر اینترنت و ابزار ارتباطی نوین مانند تلفن همراه در فضای خانه
اولویت اصلاح خانواده نسبت به اصلاح فرد و جامعه
- اگر بخواهیم برای برنامهریزیهای فرهنگی و تربیتی بین اهمیت اصلاح فرد، خانواده و جامعه مقایسهای انجام دهیم و اولویتی را تعیین کنیم، باید بگوییم اصلاح خانواده اولویت دارد. برای هرگونه رشد معنوی نیز راه میانبر و معقول، رسیدگی به وضع دینداری خانواده است. چون در واقع، واحد اصلی یک جامعه، خانواده است و این خانواده ها هستند که جامعه را تشکیل میدهند نه افراد؛ و فرد هم ابتدا در خانواده است که هویت و شخصیت خود را پیدا میکند. پس هم فرد و هم جامعه وابستگی زیادی به خانواده دارند، اگرچه خانواده نیز از افراد و جامعه تأثیر میپذیرد، ولی ابتدا باید برای اصلاح خانواده برنامهریزی شود.
اصلیترین محل تربیت خانواده است، نه مدرسه و مسجد
- خانواده نسبت به واحدهای بزرگتر اجتماعی مانند مسجد و مدرسه تاثیرگذاری بیشتری بر افراد دارد. محیط اصلی تربیت خانه است و مسجد و مدرسه در درجۀ دوم قرار دارند. مسجد و مدرسه در حکم یاور و مشاور خانه برای تربیت افراد محسوب میشوند. کسی که در خانه، تربیت نشود، به سختی ممکن است در محیطهای دیگر مثل مدرسه یا مسجد تربیت شود، اگرچه همیشه استثناءهایی وجود دارد. البته مسجد و مدرسه تاثیرات تکمیلی فراوانی بر افراد دارند، ولی عموماً این تاثیرات متناسب با تربیت اولیۀ خانوادگی هستند.
آسان بودن تربیت در خانواده
- اصالت دادن به خانواده و سنگین نمودن مسئولیت تربیتی خانواده به معنای سخت نمودن و دشوار نمایاندن این مسئولیت نیست. خانواده با توجه به تمام امکاناتی که دارد آسانترین محل تربیت هم به حساب میآید. به کارگرفتن ابزارهای تربیتی که در خانواده به صورت طبیعی موجود است، نیاز به هیچگونه بار تکلیفی اضافی هم ندارد. کافی است زن و مرد که تشکیل دهندۀ هستۀ اولیۀ خانواده هستند طبق طبیعت واقعی و فطرت الهی خود عمل کنند؛ در این صورت، هم خود بیشتر از زندگی لذت و بهره خواهند برد و هم فرزندان خود را از مواهب تربیتی فراوان برخوردار میکنند.
اهمیت رسانه تلویزیون در تربیت خانواده
- رسانهای مانند تلویزیون توانسته است به عنوان یک چالش مهم و یا یک فرصت استثنایی در مسیر تربیت خانواده خود را نشان دهد. چون تلویزیون به میان خانه آمده است و میتواند همه چیز را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از مهمترین فعالیتهای تربیتی در خانه برنامهریزی برای استفاده از تلویزیون و نحوۀ استفاده از آن است. در عین حال ما نباید تلویزیون را عامل مطلق برای تربیت افراد تلقی کنیم؛ بزرگان خانواده با نحوۀ عکسالعملهایی که پای یک برنامۀ تلویزیونی نشان میدهند میتوانند تا حد زیادی بر آثار تربیتی تلویزیون بر اعضاء خانواده تاثیرگذار باشند.
- تلویزیون بیش از آنکه میتواند نقش مخرب در تربیت خانوادگی به دنبال داشته باشد، میتواند و باید نقش مکمل و اصلاحی در تربیت خانوادگی داشتهباشد. به عنوان نمونه امروزه به دلیل بزرگ شدن جوامع بشری و دشواریهای پیش آمده در انواع ارتباطهای سنتی با خانوادههای الگو و افراد اسوه، نقش تلویزیون در این رابطه نقشی بسیار لازم و ضروری است، که موجب میشود ما به تلویزیون منفعلانه نگاه نکنیم و فعالانه و مشتاقانه از آن استفاده نماییم، و فراگیری این رسانه میتواند روند رشد و اعتلای خانوادهها را تسریع بخشد.
تاثیر اینترنت و ابزار ارتباطی نوین مانند تلفن همراه در فضای خانه
- رسانههای دیگر غیر از تلویزیون نیز میتوانند نقش مخربی در خلوت خانه و شکلگیری تربیت خانوادگی بجا بگذارند. این رسانهها میتوانند بیش از تلویزیون نهاد خانواده را از شکل گیری کامل بازدارند، به دلیل اینکه بیش از تلویزیون فردیت و تنهایی را بین افراد خانواده رواج میدهند. طبیعتاً برای هرگونه بهرهبرداری بهتر از فرصت خانه و خانواده در تاثیرگذاری تربیتی باید برای استفاده از این رسانهها در خانه برنامهریزی نمود.