۹۲/۰۲/۰۷

صوت | درس اخلاق، نگاهی نو

شناسنامه:

• مکان: تهران - دانشگاه امام صادق(ع)
• زمان: نیمسال تحصیلی دوم ـ 89-88
• تعداد: 11 جلسه
• کلیپ صوتی: شما پیشنهاد دهید
• خلاصه صوتی: شما پیشنهاد دهید

معرفی:

ایمان، دارای اهمیت و جایگاه وی‍ژه ای نسبت به اخلاق است و اگر صحبت از اصلاح اخلاق می شود، معنایی جز افزایش ایمان ندارد، این ایمان است که دارای مستندات قرآنی بیشتری است و می تواند مهمترین مستمسک انسان برای رسیدن به هدف و غایت خلقت باشد.

هدف خلقت این است که ظرفیت و سعه روحی لازم برای ملاقات خدا را پیدا کنیم و افزایش ایمان است که شرایط را برای این ملاقات و بهره بردن از آن فراهم می کند. هر کس ایمان بیشتری داشته باشد بیشتر می تواند از ملاقات خدا لذت ببرد. برای ملاقات خدا، ظرفیت لازم است و ایمان می تواند این ظرفیت را ایجاد نماید.

مفهوم مهم دیگری که به ایجاد ظرفیت برای ملاقات خدا کمک می کند، تزکیه است. «زدودن زواید برای رشد مستمر» شرایط خوبی را برای افزایش ایمان فراهم می کند. انسان طبیعتاً اگر مراقب خود نباشد، بد می شود و تزکیه امری است که می تواند مانع بد شدن انسان باشد.

اما برای خوب شدن، چه راههای عملی وجود دارد؟ از چه کارهایی باید دوری کرد؟ با بدی های پنهان چه باید کرد؟ خراب شوندگان چه صفاتی دارند؟

فهرست تفصیلی:

جلسه 1: اولویت و محوریت ایمان نسبت به اخلاق

• ساختن ملکات بر اساس انگیزه ایمانی، ارزش دارد

• در مباحث اخلاقی، بحث از درجات ایمان است

• ایمان، ریشه های قرآنی بیشتری از اخلاق دارد

• ایمان هم مبدأ و هم غایت

• اولویت ایمان برای محیط های مذهبی

• شرایط منحصر به فرد ایمانی هر شخص

• هدف خلقت و هدف رشد ایمان

  • ایجاد ظرفیت روحی برای ملاقات خدا

جلسه 2: هدف خلقت ملاقات خدا

• تقویت ارتباط، اتصال و تقرب به خدا برای ملاقات خدا

• خدا انسان را برای ارتباط، اتصال و تقرب به خودش آفرید

• اراده ظرفیت سازی؛ ویژگی مهم انسان

• قلب و روح؛ محل اتصال وجود ما به خدا (برای ارتباط، اتصال و تقرب)

• پیچیدگی های ظرف و مظروف (قلب و خداوند متعال)

• اتصال قلبی به خدا همان افزایش ایمان و معرفت است

• نشانه های آغاز رابطه قلب با خدا

• برای تحقق هدف خلقت، از کجا آغاز کنیم؟ (نقطه آغاز در تحقق هدف خلقت)

جلسه 3: نقش ایمان، تقوا و تزکیه در افزایش ظرفیت برای ملاقات خدا

• ویژگی های ایمان برای کسب و افزایش ظرفیت ملاقات خدا

• کلیدی بودن مفهوم تزکیه

• مفهوم تزکیه زدودن زواید برای رشد مستمر

• بررسی قرآنی مفهوم تزکیه

• مفهوم تقوا برنامه ای برای رشد و کامل شدن

جلسه 4: کنترل بدی ها، مهم ترین راه خوب شدن

• بالا بردن دقت برای درک پیچیدگی های روح انسان

• ما چه نوع انسانی هستیم؟ خوب یا بد

• مراقبت جدی برای بد نشدن

• خوبی با سلب بدی ها ایجاد می شود

• اتصال نابجای گرایش های خوب با یکدیگر، صفات بدی را بوجود آورد

• شیوه تأثیر گرایش های محسوس در بد شدن

جلسه 5: رابطه مستقیم سطح و عمق با بدی و خوبی

• تفاوت رشد و کمال

• ماهیت فرآیند رشد معنوی

• معنای سطحی بودن

• معنای عمیق بودن

• فواید بحث از سطحی و عمیق بودن (آثار تربیتی، علمی و تبلیغاتی)

• عبور از سطح به عمق، مستلزم درگیری است

جلسه 6: اولویت مبارزه با بدی ها برای خوب شدن

• مبارزه با بدی؛ اولین وظیفه برای سعه روحی

• اهداف و نتایج مبارزه با بدی ها

• مخفی نگاه داشتن بدی ها با تقوای رندانه

• ما جزء خراب شوندگان هستیم نه جزء خوب ها یا بدها

• انواع و مراتب بد شدن در دنیا

• بررسی قرآنی روند طبیعی بد شدن انسان

جلسه 7: تأثیر شناخت دنیا بر کسب خوبی ها و دوری از بدی ها

• جایگاه معارف انسان در مورد حیات و دنیا، برای تعالی روحی

• آثار شناخت حیات و دنیا در اصطلاح روحی و اخلاقی

• توجیه عقلانی کسب خوبی و دوری از بدی

• عقل وظیفه دین را بسیار سبک می کند

• شناخت قواعد و محدودیت های دنیا برای خوب شدن

جلسه 8: در مباحث اخلاقی اولویت با جزئیات است یا کلیات؟

• آسیب های توجه به جزئیات اخلاقی

• محسنات توجه به جزئیات اخلاقی

• بررسی صفت تکبر در انسان

• ویژه بودن تکبر در میان صفات بد

• تکبر؛ عجله و اشتباه در بزرگ شدن

• کبریایی خدا؛ صفتی محوری برای تربیت روح

• راه های از بین بردن تکبر

  • 1. یک متکبر می تواند تکبر انسان را از بین ببرد (لذت بردن از تکبر خدا)

  • 2. با بلا

  • 3. با سختی قبض روح و شب اول قبر

  • 4. با محبت اهل بیت(ع)

جلسه 9: بزرگ شدن روح، مهم ترین محور توجه انسان

• مهم ترین نیاز انسان چیست؟

• توجه ویژه به بزرگی خدا برای بزرگ شدن روح

• علی بن ابی طالب(ع)، مظهر علوّ و بزرگی خدا

• چگونه به تقاضای بزرگ شدن پاسخ صحیح بدهیم؟

• راه از بین بردن تکبر چیست؟

جلسه 10: نورانی شدن و وابستگی محض به خدا؛ اساسی ترین نیاز انسان

• ایجاد ظرفیت و تناسب برای ملاقات با خدا

• تناسب ذاتی با خدا چگونه ایجاد می شود؟

• نتایج ایجاد تناسب با خدا

• معنای نورانی بودن

• عدم استقلال از خدا؛ ملاک نورانی شدن

• استغفار؛ عامل کسب نور و وابستگی به خدا

جلسه 11: اخلاق ولایی

• منظم کردن دانایی ها، برای تنظیم جهت گیری ها و اولویت ها

• عدم درک اولویت ها در اخلاق سکولار

• عدم رعایت اولویت ها و خطر حذف ولایت

• تفاوت های جهت گیری در اخلاق سکولار و اخلاق ولایی

• نقش ولی خدا در اصلاح و اتساع روحی

• تقرب به ولی خدا در کنار تقرب به خدا

• اعتقاد به ولایت، شرط کمال عبادت

• شرکت اتصال به ولایت؛ شاخص کمال در اخلاق

• «ذکر» و «توجه» در اخلاق ولایی