۹۵/۰۹/۲۹

تاریخ | قطعی بودن زمان شهادت حضرت مسلم بر خلاف ایام محسنیه

توضیح

در بین روایات و تاریخ نگاران شیعه و سنی اختلاف شدیدی در زمان شهادت پیامبر ص و بالتبع شهادت محسن بن علی ع وجود دارد. چنانچه بزرگانی مانند کلینی ره و شیخ طوسی ره -البته در برخی کتب شیخ-، قائل شدند که پیامبر ص در دوازدهم ربیع الاول رحلت فرمودند، و از اهل تسنن واقدی در المغازی هم همین قول را اختیار کرده است. عده‌ای دیگر از شیعه و سنی مانند اربلی در کشف الغمه و طبری و یعقوبی، قائل شدند پیامبر ص در دوم ربیع الاول وفات یافتند. جدای از این اختلافات که طبیعتا منجر به اختلاف در تاریخ دقیق آن هجوم به بیت وحی که منجر به شهادت محسن بن علی ع شده است می‌شود، در فاصله هجوم به بیت وحی با رحلت پیامبر ص هم اختلاف فراوانی وجود دارد. کتب تاریخی در خصوص این واقعه اصلا زمان دقیقی را نقل نکردند و چیزی که الان در اختیار داریم گمانه‌زنی‌های برخی محققین است که باتوجه به قرائن و شواهد موجود در حواشی این واقعه خواسته‌اند زمانی را برای آن مشخص کنند. در بین این گمانه‌زنی‌ها اقوالی که بیشتر شواهد تاریخی با آن مطابقت دارد از ده، دوازده روز بعد از وفات پیامبر ص شروع می‌شود و تا پنجاه روز بعد از رحلت ایشان ادامه دارد. این احتمال که در کمتر از یک هفته بعد از رحلت رسول خدا ص چندین هجوم به بیت وحی صورت بگیرد، با توجه به کثرت اتفاقاتی که قبل از حمله دوم یا سوم صورت گرفته است ضعیف‌ترین احتمال می‌باشد که شواهد تاریخی آن را تصدیق نمی‌کند. لااقل می‌توان به طور قطع گفت در تاریخ شهادت محسن بن علی ع اختلاف شدیدی است. اما در تاریخ شهادت مسلم بن عقیل که در واقع شروع فتنه و واقعه عاشورا از آن تاریخ شروع شد، هیچ اختلافی نیست و حال آنکه چنین اهمیت و توجهی به این واقعه و مصیبت که اباعبدالله ع را داغدار کرد نمی‌شود.

متن روایت 1

و کان خروج مسلم بن عقیل رحمة الله علیهما بالکوفة یوم الثلاثاء لثمان مضین من ذی الحجة سنة ستین و قتله یوم الأربعاء لتسع خلون منه یوم عرفة و کان توجه الحسین ع من مکة إلى العراق فی یوم خروج مسلم بالکوفة و هو یوم الترویة

منبع

ارشاد، ج2، ص66

متن روایت 2

کان مخرج مسلم بن عقیل بالکوفة یوم الثلاثاء لثمان لیال مضین من ذی الحجّة سنة ستّین... و کان مخرج الحسین [علیه السّلام من مکة] یوم الثلاثاء یوم الترویة فی الیوم الذی خرج فیه مسلم بن عقیل‏

منبع

وقعة الطف، ص145

متن روایت 3

وَ کَانَ خُرُوجُ مُسْلِمٍ بِالْکُوفَةِ یَوْمَ الثَّلَاثَاءِ لِثَمَانٍ مَضَیْنَ مِنْ ذِی الْحِجَّةِ یَوْمَ التَّرْوِیَةِ وَ قِیلَ یَوْمَ عَرَفَةَ سَنَةَ سِتِّینَ. وَ کَانَ تَوَجَّهَ الْحُسَیْنُ ع مِنْ مَکَّةَ إِلَى الْعِرَاقِ فِی یَوْمِ خُرُوجِ مُسْلِمٍ إِلَى الْکُوفَة ...