۹۶/۰۱/۲۶

کلیپ صوتی | چهار روش و نکته کلیدی برای خوش اخلاق شدن

شناسنامه:

• تولید: بیان معنوی
• مدت زمان: 00:04:36
• صوت مرجع: راه تسهیل انتقال مفاهیم دینی به کودکان و نوجوانان/ ج20

متن کلیپ:

چگونه می‌شود یک انسان با ایمان را به سمت خوش اخلاقی سوق داد و به آنجا رساند؟ تکنیک بگویید.

استاد پناهیان: یکی از راه‌هایی که برای خوش اخلاقی وجود دارد تقویت ایمان به خداست. «وَ عِبَادُ الرَّحْمَانِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلىَ الْأَرْضِ هَوْنًا» بندگان خدای رحمان مشی‌شان در میان مردم مهربانانه است، متواضعانه است، متکبّرانه نیست، با آرامش با دیگران برخورد می‌کنند. اخلاقشان ناشی از ایمانشان و ارتباط‌شان با خداست.

نمازشان را بهتر کنند، ایمانشان را به معاد بیشتر کنند، محبت‌شان را به خدا بیشتر کنند. این می‌شود یک راه اوّل. یعنی خدا و ایمان به خدا و آنچه که پیرامون آن هست، موجب بشود که ما اخلاقمان درست بشود. این قوی‌ترین عامل اصلاح اخلاق است؛ و همیشه اول باید این عامل را چک کنیم ببینیم این درست هست یا نه. ماشین که راه نرفت آدم زود نمی‌برد تعمیرگاه، می‌بیند بنزین دارد یا ندارد. شاید بنزین ندارد روشن نمی‌شود.

عامل بعدی این هستش که ضررهای بد اخلاقی را به چنین فردی باید بیان کرد. چون بد اخلاقی در دنیا موجب این می‌شود که آدم آسیب ببیند. جسم خودش، و مقدّرات الهی که به سمتش می‌آید مقدّراتی خواهد بود که او را رنج و شکنجۀ بیشتر خواهد داد. هر نوع بد اخلاقی‌ای در دنیا مجازات دارد. بعضی از انواع بد اخلاقی‌ها هستند توبه هم انسان بکند در دنیا مجازاتش را می‌بیند و آن دنیا می‌رود.

مجری: چوبش را باید بخوری همین جا.

بله! توبه هم حتی بکند، بعضی از انواع بداخلاقی‌ها. پس راه دوم این هستش که ما بیاییم آثار سوء بد اخلاقی را مورد مطالعه قرار بدهیم. راه دیگری هم برای رفع بد اخلاقی‌ها وجود دارد آن هم این هستش که انسان از قدرت فکری عمیق‌تر برخوردار بشود، از بالا به مسائل دنیا نگاه بکند، گذران دنیا را ببیند، ببیند دنیا چقدر کوتاه است.

یک نفر خیلی عصبانی بود، داشتیم صحبت می‌کردیم بهش گفتم که خب شما چند روز دیگر می‌خواهی در این دنیا زندگی کنی؟ چند سالت است الآن؟ آن زمان سی و چند سالش بود. گفتم خب، در این مدتی که زندگی کردی فکر می‌کنی این مدت چه‌جوری گذشته؟ گفت یک چشم بر هم زدن؟ گفتم فکر می‌کنی چقدر دیگر زندگی کنی؟ گفت بابا من زیاد زندگی نمی‌کنم، سکته می‌کنم. گفتم حالا زیاد زندگی کنی فوقش سی و پنج سال دیگر زندگی کنی دیگر، هفتاد سال خوب است دیگر.

خب برای یک چشم بر هم زدن دیگر این همه داری شلوغش می‌کنی؟ اصلاً یک دفعه باز شد. گفت اِ! چرا من اینجوری تا حالا نگاه نکرده بودم؟ خب از همسرش ناراضی بود و خیلی گرفتاری‌ها داشت، یک دفعه‌ای برایش حل شد، گفت راست می‌گویی ها! زیاد طول نمی‌کشد. پس دیگر من ناراحت نشوم. اینجا از قدرت عقل، از تفکر، از بلندنظری، از نگاه از بالا به مسائل جهان، از نگاه به اصطلاح عمیق به پدیده‌ها آدم استفاده می‌کند.

پس ایمان، مضرّات بداخلاقی و عقلانیّت. سه تا راه عمده برای اصلاح اخلاق. یک راه دیگری را هم بگویم. چون آن هم فوق‌العادگی دارد، آن هم معیّت با آدم‌های خوش اخلاق و خوب است. از اهل‌بیت عصمت و طهارت گرفته، تا عالمان و عرفای خوب، تا همسایگان خوب، آدم‌های خوش‌اخلاق، تا زندگینامه‌های آنها را مرور بکند آدم.

بعضی وقت‌ها شما زندگینامۀ مثلاً آن مرحوم ابوترابی آزادۀ بزرگوار را مطالعه می‌کنید یک دفعه‌ای می‌بینید آن با شکنجه‌گر بعثیِ خودش مهربان بوده. دیگر آدم نمی‌تواند با کسی نامهربان باشد. خب اینها را آدم وقتی که مطالعه کند، این معیّت با آدم‌های خوب. فرمود: «کونوا مع الصادقین» با آدم‌های راستگو زیاد نشست و برخاست کنید. معلوم می‌شود صدقشان روی آدم اثر می‌کند. و اساساً جدا از اینکه آدم از آنها ضرری متوجه‌اش نخواهد بود، خودِ این اثر وضعی همراهی هم مهم است.

پس ایمان، مضرّات بداخلاقی و عقلانیّت. سه تا راه عمده برای اصلاح اخلاق. اگر بخواهیم چهار تا راه کلیدی بگوییم، معیّت چهارمی‌اش خواهد بود که خیلی اهمیت دارد.