انسان بیشترین لذت را در عالم، از ایمان می‌برد

حیات یعنی رسیدن به همۀ دوست‌داشتنی‌ها و بالاترین لذت‌ها/ آغاز ایمان، این است که قبول کنی همۀ خواسته‌های من جواب دارد/ اولین حسی که ایمان در انسان ایجاد می‌کند، آرامش است/ ایمان، معجون عجیبی است که همۀ خواسته‌های انسان را پاسخ می‌دهد؛ همه‌اش را!

در ادامه بخش‌هایی از ششمین روز سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان در دانشگاه امام صادق(ع) با موضوع «مؤثرترین مفهوم در حیات بشر» را به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیان معنوی می‌خوانید:

• بد زندگی‌کردن یعنی اینکه انسان از همۀ دوست‌داشتنی‌های خودش خبر نداشته باشد و مثل عقده‌ای‌ها، فقط درگیر یکی از دوست‌داشتنی‌هایش باشد و بقیه را رها کند. درحالی‌که دوست‌داشتنی‌های انسان بسیار متنوعند.

• حیات واقعی یعنی اینکه به همۀ دوست‌داشتنی‌هایت برسی و بالاترین لذت‌ها را ببری. آقای شاه‌آبادی(استاد امام خمینی) می‌فرمود: «هرچه انسان می‌خواهد، خدا برایش مهیا کرده است!» مشکل ما این است که یک‌بار با خودمان خلوت نکرده‌ایم و فکر نکرده‌ایم که ببینیم چه چیزهایی می‌خواهیم؟

• ایمان یعنی چه؟ آغاز ایمان، این است که قبول کنی همۀ خواسته‌های من جواب دارد. «الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْب» (بقره/3) یعنی خبری هست و جایی هست که جواب سؤال‌های مرا می‌دهند. ایمان را از سؤال‌ها، خواسته‌ها و نیازهای خودت شروع کن؛ از نیاز به حیات برتر، نیاز به خود خدا در مرکز حیات برتر، نیاز به اولیاء خدا.

• اگر ایمان را از نیاز و خواستۀ خودت شروع نکنی، و بعد به تو بگویند: «در پشت پردۀ غیب، خبری هست» اعتراض می‌کنی که مثلاً چرا باید قیامت و بهشت و جهنمی باشد؟! درحالی‌که تو خودت تو همۀ اینها را می‌خواهی، تو خودت خدا و اولیاء خدا را می‌خواهی، اصلاً تو نمی‌توانی بدون اولیاء خدا زندگی کنی؛ فقط کمی به خواستنی‌هایت فکر کن!

• ایمان، یک حس خوب بعد از عطش و نیاز است؛ یک احساس آرامش است، چون اطمینان پیدا می‌کنی که «خبری هست!» اولین اثر آن حس خوب(ایمان)، همین آرامش است! مثل بچه‌ای که می‌گوید: «من فلان چیز را می‌خواهم!» و پدر و مادرش می‌گویند: «هست عزیزم؛ به تو می‌دهم!» و چون او به پدر و مادرش اعتماد دارد، خیالش راحت می‌شود و آرامش پیدا می‌کند.

• اولین حسی که ایمان در انسان ایجاد می‌کند، آرامش است. امام صادق(ع) می‌فرماید: «قلب انسان بین سینه و حنجره‌اش بی‌تابی می‌کند، تا وقتی که ایمان پیدا کند، وقتی ایمان پیدا کرد، آرام می‌شود. اینکه خدا فرمود: هرکسی ایمان بیاورد، خدا قلبش را هدایت می‌کند؛ یعنی به قلبش آرامش می‌دهد» (محاسن/1/249)

• از امام صادق(ع) دربارۀ آیۀ «أَنْزَلَ السَّکینَةَ فی‏ قُلُوبِ الْمُؤْمِنین» پرسیدند: این سکینه و آرامش چیست؟ حضرت فرمود: همان ایمان است؛ یعنی خدا ایمان مؤمنین را افزایش می‌دهد(کافی/2/15)

• ایمان یک حس خوب است، البته این حس خوب خیلی پیچیده است و فقط یک جلوه‌اش «آرامش» است؛ جلوه‌های دیگری هم دارد. ایمان، معجون عجیب و غریبی است که همۀ خواسته‌های انسان را پاسخ می‌دهد؛ همه‌اش را! البته وقتی من نمی‌فهمم که «همۀ خواسته‌هایم چیست؟» طبیعتاً نمی‌فهمم ایمان چگونه به همۀ خواسته‌هایم پاسخ می‌دهد؟

• اگر خواستید یک فهرستی از همۀ نیازهای خود را-البته در سطح مادی‌اش- ببینید، دعای عرفۀ امام حسین‌(ع) را بخوانید! در این دعا، امام حسین(ع) می‌گوید: «خدایا، هر نیازی که داشتم و هرچه خواستم، تو به من دادی....» یکی یکی همۀ خواسته‌های خود را که از خدا دریافت کرده، برمی‌شمرد. ولی ما مثل بچه‌ای هستیم که حواس‌مان نیست چه خواسته‌هایی داریم، و کدامش را از خدا گرفته‌ایم که حالا باید تشکر کنیم!

• امام صادق(ع) می‌فرماید: «ایمان به خدا از نظر درجه، برترین اعمال است و از نظر جایگاه، شریف‌ترین آنهاست و بیشترین حظّ و لذت را برای انسان دارد» (کافی/2/34) یعنی انسان بیشترین حظّ را در عالم خلقت، از ایمان می‌برد. 

• ایمان یعنی یک حس خوب نسبت به آن حیات برتر است و نسبت به آنچه در حیات برتر هست. اگر ایمان پیدا کنی که «خبری هست» خبر را به تو می‌دهند؛ خدا که بخیل نیست! اصلاً خدا کاری ندارد جز اینکه به تو عنایت بکند. فقط منتظر است که تو، خودت را نشان بدهی.

• حالا چگونه باور پیدا می‌کنی که خبری هست؟ باید دلت باصفا باشد. یکی از راه‌های باصفا شدن دل، این است که نیازهای خودت را فهرست کنی، و مثل آدم‌های عقده‌ای، به یک نیاز، گیر ندهی به‌طوری که سایر نیازهایت را رها کنی! باید بدانی که تو فقط یک نیاز نداری؛ نیازهای دیگرت را هم باید درنظر بگیری. خودِ همین، یک صفای باطن است. 

• اگر صفای باطن پیدا کنی، با یک آیه، با یک نشانه، با یک تلنگر، ایمان وارد قلب انسان می‌شود. البته هرکسی نشانه‌اش یک‌چیز است و لزوماً همه با یک نشانه یا آیه، بیدار نمی‌شوند. شما با چه نشانه‌ای دل‌تان بیدار می‌شود؟