پرونده | مخالفت امام با دخالت احزاب و افراد و گروه‌های سرشناس مانند جامعه مدرسین و جامعۀ روحانیت، در انتخابات مجلس از طریق ارائۀ فهرست نامزد پیشنهادی برای سراسر کشور یا در غیر حوزۀ انتخابیۀ خود
توضیح: پس از انقلاب اسلامی، در ایام انتخابات اولین دورۀ مجلس شورای اسلامی، بسیاری از مردم و شخصیت‌ها با مراجعه به جامعۀ مدرسین قم و جامعۀ روحانیت تهران که مورد اعتماد بخش گسترده‌ای از مردم و انقلابیون در سراسر کشور بودند، خواستار این بودند که با توجه به اشراف و آگاهی که این مجموعه‌ها دارند، پس از بررسی نامزدها، افرادی را که به نظر ایشان مناسب‌تر هستند را در یک فهرست پیشنهاد کنند. در اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی که کمتر از یکسال پس از انقلاب برگزار شد، جامعۀ مدرسین به علت عدم شناخت کافی نسبت به حدود 1900 نفری که از سراسر کشور نامزد شده بودند، تصمیم گرفت فهرست پیشنهادی ارائه نکند. اما پس از حضور آقای هاشمی رفسنجانی در جلسه جامعه مدرسین و تاکید بر ضرورت ورود جامعه مدرسین در این زمینه، جامعه مدرسین از حضرت امام استفسار کردند و نظر امام این بود که فهرست ندهند و مردم خودشان آزادانه انتخاب کنند.
در انتخابات دورۀ دوم و سوم مجلس شورای اسلامی، بحث ارائۀ فهرست پیشنهاد به صورت جدی‌تر مطرح شد و امام لااقل سه مرتبه به صورت علنی در این زمینه اظهار نظر کردند و با ارائه فهرست پیشنهادی نامزد برای سراسر کشور توسط جامعتین مخالفت کردند. گزارشی از شرح ماجرا و جزئیات آن در کتاب «جامعۀ مدرسین؛ از آغاز تا کنون» که با نظارت جامعۀ مدرسین تنظیم و منتشر شده است، آماده است. بخش مربوطه را میتوانید در اینجا(+) بخوانید.
در ادامه سه موضع‌گیری علنی امام در جریان انتخابات دورۀ دوم و سوم مجلس شورای اسلامی آمده است:
22 بهمن 1362 | در آستانۀ انتخابات مجلس دوم | پیام امام به ملت ایران: هیچ حوزۀ انتخاباتی برای حوزۀ دیگر کاندیدا تعیین نکند و دربارۀ صلاحیت کاندیدای حوزۀ دیگر اظهار نظر نکند
پیام امام به ملت ایران در پنجمین سالگرد پیروزى انقلاب، حدود دو ماه مانده به انتخابات مجلس(26 فروردین 63)
امام در بند چهارم پیام خود که به انتخابات اختصاص دارد و مفصل است می‌فرمایند:
« از مسائل بسیار مهمى که در آینده نزدیک با آن مواجه هستیم مسئله انتخابات دوره دوم مجلس شوراى اسلامى است.... مجلس امروز مواجه است با دنیاى پرآشوب صنعتى و سیاسى پیچیده و فرهنگهاى غربى و شرقى و صحنههاى تنازع بقاى بین المللى. و چنین مجلسى باید انباشته از مطلعین و دانشمندان و متخصصان در هر رشته باشد. و لازم است کسانى که کاندیداهایى به ملت معرفى مىکنند در نظر داشته باشند که از مطلعین هر رشته تخصصى چند نفرى در بین کاندیداهاى آنها باشد. و اگر کسى یا کسانى را در غیر گروه یا صنف خود یافتند که از افراد گروهشان لایقتر است او را کاندیدا کنند. مسئله انتخابات یک امتحان الهى است که گروه‌گرایان را از ضوابط‌گرایان ممتاز مىکند، و مؤمنین و متعهدین را از مدعیان جدا مىنماید. ...
و اما مردم در سراسر کشور در انتخاب فرد مورد نظر خود آزادند؛ و احدى حق تحمیل خود یا کاندیداهاى گروه یا گروهها را ندارد. هیچ مقامى و حزبى و گروهى و شخصى حق ندارد به دیگران که مخالف نظرشان هستند توهین کنند، یا خداى نخواسته افشاگرى نمایند؛ گرچه همه حق تبلیغات صحیح براى خود یا کاندیداهاى خود یا دیگران را دارند، و هیچ کس نمىتواند جلوگیرى از این حق نماید. و البته لازم است تبلیغات موافق مقررات دولت باشد. و احدى شرعاً نمىتواند به کسى کورکورانه و بدون تحقیق رأى بدهد. و اگر در صلاحیت شخص یا اشخاصى تمام افراد و گروهها نظر موافق داشتند ولى رأى دهنده تشخیصش بر خلاف همه آنها بود، تبعیت از آنها صحیح نیست، و نزد خداوند مسئولیت دارد. و اگر گروه یا اشخاص صلاحیت فرد یا افرادى را تشخیص دادند و از این تأیید براى رأى دهنده اطمینان حاصل شد، مىتواند به آنها رأى دهد. و بالجمله، حکومت حکومت اسلام و مردم است؛ و مجلس از مردم است، و رأى نیز از آن مردم است؛ و احدى تحت فرمان مقام یا مقاماتى نیست.
لازم به تذکر است که اهالى محترم هر حوزه انتخابیه فرد یا افرادى را کاندیدا نموده، و براى آنان فعالیت صحیح قانونى و شرعى انتخاباتى نمایند. و براى هرچه بهتر و پرشورتر شدن انتخابات هیچ حوزهاى براى حوزه دیگر کاندیدا تعیین ننماید. و همچنین صلاحیت و عدم صلاحیت شخص و یا اشخاص کاندیدا را تأیید و تصدیق ننماید. دخالت در انتخابات هر حوزه به عهده خود آن حوزه مىباشد. و بهتر است که نمایندگان تمامى اقشار حوزهها براى تعیین فرد یا افراد مورد نظرشان تبادل نظر نمایند. با تمام این اوصاف، تمامى افراد در صورت دارا بودن شرایط لازم، در تعیین کاندیدا و یا کاندیدا شدن آزاد و مختارند.» (صحیفه امام، ج18، ص336 )
9 اسفند 1362 | در آستانۀ انتخابات مجلس دوم | این توطئه که سیاست و در نتیجه انتخابات حق مجتهدین است، بدتر از توطئه عدم دخالت علما در سیاست است!
بخشی از سخنرانى امام در جمع مدیران و کارکنان صدا و سیما در 9 اسفند 1362 دربارۀ رسالت و نقش صدا و سیما:
«از امورى که لازم است امروز تذکر بدهم، شاید بعد دیر بشود، قضیه انتخابات است. همان طورى که مکرر من عرض کردهام و سایرین هم گفتهاند، انتخابات در انحصار هیچ کس نیست، نه در انحصار روحانیین است، نه در انحصار احزاب است، نه در انحصار گروههاست. انتخابات مال همه مردم است. مردم سرنوشت خودشان دست خودشان است. و انتخابات براى تأثیر سرنوشت شما ملت است. از قرارى که من شنیدهام در دانشگاه بعض از اشخاص رفتهاند گفتهاند که دخالت در انتخابات، دخالت در سیاست است و این حق مجتهدین است. تا حالا مىگفتند که مجتهدین در سیاست نباید دخالت بکنند، این منافى با حق مجتهدین است، آنجا شکست خوردهاند حالا عکسش را دارند مىگویند. این هم روى همین زمینه است، اینکه مىگویند انتخابات از امور سیاسى است و امور سیاسى هم حق مجتهدین است هر دویش غلط است. انتخابات سرنوشت یک ملت را داردتعیین مىکند. انتخابات بر فرض اینکه سیاسى باشد و هست هم، این دارد سرنوشت همه ملت را تعیین مىکند، یعنى آحاد ملت سرنوشت زندگیشان در دنیا و آخرت منوط به این انتخابات است. این اینطور نیست که انتخابات را باید چند تا مجتهد عمل کنند. این معنى دارد که مثلًا یک دویست تا مجتهد در قم داشتیم و یک صد تا مجتهد در جاهاى دیگر داشتیم، اینها همه بیایند انتخاب کنند، دیگر مردم بروند کنار؟!
این یک توطئهاى است که مىخواهند همان طورى که در صدها سال توطئهشان این بود که باید روحانیون و مذهب از سیاست جدا باشد و استفادههاى زیاد کردند و ما ضررهاى زیاد از این بردیم، الآن هم گرفتار ضررهاى او هستیم. حالا دیدند آن شکست خورد، یک نقشه دیگر کشیدند، و آن این است که انتخابات حق مجتهدین است، انتخابات یا دخالت در سیاست حق مجتهدین است. دانشگاهیها بدانند این را که همان طورى که یک مجتهد در سرنوشت خودش باید دخالت کند، یک دانشجوى جوان هم باید در سرنوشت خودش دخالت کند. فرق مابین دانشگاهى و دانشجو و مثلا مدرسهاى و اینها نیست، همهشان با هم هستند. اینکه در دانشگاه رفتند و یک همچو مطلبى را گفتند، این یک توطئهاى است براى اینکه شما جوانها را مأیوس کنند.
بیدار باشید! توجه کنید! اینها با توطئه هایشان مىخواهند کار را انجام بدهند، نمىتوانند با دخالت نظامى کار بکنند، اینها مىخواهند با شیطنتهایشان کار خودشان را انجام بدهند. آن وقت شیطنت این بود که سیاست از مذهب خارج است و بسیار ضرر به ما زدند و ما بسیار ضرر خوردیم و آنها هم بسیار نفع بردند. این مطلب شکست خورده.
حالا مىگویند که سیاست حق مجتهدین است یعنى، در امور سیاسى در ایران پانصد نفر دخالت کنند، باقیشان بروند سراغ کارشان. یعنى مردم بروند سراغ کارشان، هیچ کار به مسائل اجتماعى نداشته باشند، و چند نفر پیرمرد ملّا بیایند دخالت بکنند. این از آن توطئه سابق بدتر است براى ایران. براى اینکه، آن یک عده از علما را کنار مىگذاشت، منتها به واسطه آنها هم یک قشر زیادى کنار گذاشته مىشوند، این تمام ملت را مىخواهد کنار بگذارد. یعنى نه اینکه این مىخواهد مجتهد را داخل کند، این مىخواهد مجتهد را با دست همین ملت از بین ببرد. باید دانشگاهیها متوجه باشند که اگر چنانچه افرادى در دانشگاه هستند که شیطنت دارند مىکنند، اینها را باید توجه کنند که گول اینها را نخورند. خودشان دخالت در امور انتخابات بکنند. انتخابات سرنوشت حتى شمایى که در آنجا هستید را تعیین مىکند. یک امرى که سرنوشت آحاد ملت در دست اوست، وظیفه آحاد ملت است که در آن دخالت کند، مربوط به یک قشرى، دون قشرى نیست، همه باید در این دخالت بکنند. و این شیطنتهایى که الآن دارند مىکنند، به طورى که به من گفتهاند براى مأیوس کردن بعضى از جوانهاى ماست. این شیطنت را خنثى کنید و فعال وارد بشوید در انتخابات. مىخواهید خودتان کسانى را تعیین کنید و انتخاب بکنید، مىخواهید ببینید هر قشرى که مىپسندید حرفهاى آنها را و کاندیداى آنها را. شما هم با آنها باشید. در هر صورت ما باید از کید این خائنین هیچ وقت غافل نشویم.» (صحیفه امام، ج18، ص362)
10 تیر 1366| در آستانۀ انتخابات مجلس دوم | نامه امام در پاسخ به سوال برخی نمایندگان: هیچ فرد و گروهى و هیچ نهاد و سازمان و حزب و دفتر و تجمعى نمی‌تواند در حوزه انتخابات دیگران دخالت نماید، و براى غیر حوزه خودْ فرد یا افرادى را کاندیدا نموده و از آنان تبلیغ نماید
چهارتن از نمایندگان مجلس شوراى اسلامى، آقایان: کروبى، عبدالله نورى، حسین هاشمیان، محمد علی هادى، حدود 9 ماه مانده به انتخابات مجلس سوم(19 فرودین 67 ) به امام نامه‌ای نوشتند و دو سوال پرسیدند. امام نیز به این نامه پاسخ دادند و فردای آن روز متن نامه نمایندگان و پاسخ امام در روزنامه رسالت منتشر شد.
متن نامه چهار نماینده:
[بسمه تعالى. محضر مقدس رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامى و بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران، حضرت امام خمینى- دام ظله العالى على رؤوس المسلمین.
1- آیا در این دوره گروهها و جمعیتهاى مختلف سیاسى- مذهبى مىتوانند از تهران و یا قم براى شهرهاى مختلف ایران و یا از هر نقطه براى مناطق دیگر کاندیدا معرفى نمایند ..
2- آیا مىتوان در رابطه با تبلیغ از کاندیداها از وجوهات شرعیه و بیت المال و یا از اموال دولتى و عمومى که در اختیار نهادهاى گوناگون است استفاده نمود ..
مهدى کروبى نایب رئیس مجلس شوراى اسلامى، عبداللَّه نورى رئیس کمیسیون برنامه و بودجه، حسین هاشمیان رئیس کمیسیون نفت، محمدعلى هادى عضو کمیسیون دفاع.].
متن پاسخ امام:
بسمه تعالى
با اینکه اینگونه سؤالها و جوابها اکنون زود است، معذلک باید مردم را براى انتخابات آزاد گذاریم، و نباید کارى بکنیم که فردى بر مردم تحمیل شود. بحمداللَّه مردم ما داراى رشد دینى و سیاسى مطلوب مىباشند، و خودْ افراد متدین و درد مستضعفان چشیده و آگاه به مسائل دینى- سیاسى و همگام با محرومین را انتخاب خواهند کرد. و در چنین اوضاعى هیچ فرد و گروهى و هیچ نهاد و سازمان و حزب و دفتر و تجمعى نمىتواند در حوزه انتخابات دیگران دخالت نماید، و براى غیر حوزه خودْ فرد یا افرادى را کاندیدا نموده و از آنان تبلیغ نماید.
در شرایط کنونى، اینجانب به هیچ وجه و به هیچ کس اجازه نمىدهم تا از سهم مبارک امام- علیه السلام- و یا از اموال دولت و اموال دفاتر و سازمانها و مجامع و اموال عمومى خرج انتخابات کند. باید مردم را براى شرکت در انتخابات تشویق کرد. ان شاء اللَّه نظرم را در این مورد بعداً اعلام خواهم کرد. روحانیون محترم حوزههاى انتخاباتى سعى کنند در حوزه خود [با] افراد و گروههاى مسلمان که در انتخابات کاندیدا شده و یا از کاندیداهاى مورد علاقه خود طرفدارى مىکنند چون پدرى مهربان باشند و آنان را با دیده محبت بنگرند. از خداوند توفیق شما را خواستارم.
روح اللَّه الموسوى الخمینى
ارسال نظر
لطفا قبل از ارسال نظر اینجا را مطالعه کنید