۰۲/۰۱/۱۳

کلیپ تصویری | کدام اخلاق؟

شناسنامه

• تولید: بیان معنوی
• زمان: 03:49
• منبع: اصلاح برداشت‌های ناروا از دین، در رسالت و کلمات امیرالمؤمنین(ع)/ ج۷

• دریافت با کیفیت (پایین(10مگابایت) | متوسط(20مگابایت) | بالا(47مگابایت) | صوت)
• آپارات

متن:

 یکی از مشکلات اخلاق این است که اولاً تا می‌گویید اخلاق باید تعیین کنید کدام اخلاق را می‌گویید؟ اخلاقی که کانت می‌گوید با اخلاقی که اخیراً یک مقدار غایت‌گرایانه دارند می‌گویند نه وظیفه‌گرایانه، اینها با هم متفاوت است. شما مثلاً بروید به عنوان یک مبلّغ دینی بگویید اخلاق را رعایت کن زود ازت سؤال باید بکنند که کدام اخلاق را می‌گویی؟ اینها بعضی‌هایشان تفاوت‌هایشان خیلی زیاد است با هم.

 مجری: کدام اخلاق؟

مثلاً شما می‌گویید این کار شما اخلاقی نیست. به شما برمی‌گردد می‌گوید: کی گفته اخلاقی نیست؟ کی تعیین می‌کند ارزش‌ها را؟

مجری: معیارت چیست؟

 معیارت چیست؟ کتب فلسفۀ اخلاق کتب قوی‌ای هستند؛ یعنی بحث‌های فراوانی درش هست. اپیکوریسم هم یک فلسفۀ اخلاق دارد. می‌گوید لذّت، هر چی لذّت‌بخش‌تر باشد اخلاقی‌تر است. اصلاً شما نباید مقابل لذّت بایستید. می‌شود حرفشان را درست ترجمه کرد، ولی بالاخره محلّ دعوا و منازعه است که شما ملاک ارزش اخلاقی را چه می‌دانید؟ وقتی که ما می‌گوییم اخلاق، محلّ مناقشه است. این اختلاف‌ها کم‌کم خودش را نشان می‌دهد و موجب اختلاف کلمه در بین مردم و یک جامعه خواهد شد. و سوءاستفاده‌چی‌ها این وسط سوءاستفادۀ خودشان را خواهند کرد. مثلاً شما می‌گویی آقا این رفتار را نداشته باش، این هرزگی است. می‌گوید هرزگی را تو این‌جوری داری ترجمه می‌کنی؛ من اتفاقاً می‌گویم این کار تو فلان است. اگر تقوا بگوییم، مناقشه‌ای دیگر درش نخواهد بود. چون دین آمده معنای تقوا را و معیارهایش را و رفتارهایی که باید در تقوا صورت بگیرد که اعمّ از همۀ خوبی‌های اخلاقی قابل تصور است، آنها را روشن کرده. یعنی یک اصراری ما داریم بر به‌کارگیری کلمۀ اخلاقی که کلّی ابهام درش هست. کلّی محلّ مناقشه است. کدام اخلاق را داری می‌گویی؟

 عمرسعد وقتی به خیمه‌ها حمله کرده بودند و داشتند گوشواره‌ها را غارت می‌کردند، ایستاده بود وسط خیمه‌های نیم‌سوخته؛ هم توصیه اخلاقی می‌کرد که خیمه‌ها را غارت نکنید، کودکان را نزنید، هم گریه می‌کرد. ما این را چه‌جوری تحلیل کنیم الآن؟ این اخلاق که از نظر اخلاقی که این عاطفه دارد می‌بیند یک کودکی کتک خورده متأثر می‌شود. توصیه هم کرده این کار را نکنید. دیگر آنجا نفاقی هم نمی‌خواهد بورزد. یعنی چه نفاقی دارد؟ بالاترین جنایت‌ها را انجام دادند. بعضی‌ها وقتی یک جنایت‌های بزرگ می‌کنند برای آرام کردن وجدان خودشان، در روانشناسی هم این به‌گونه‌ای بحث شده، رفتارهای اخلاقی خیلی خوبی از خودشان نشان می‌دهند. خدا اینها را الآن ببرد کجا؟ ببرد جهنم یا بهشت؟ ببینید اینها نکاتی است که مشکلاتی است که آنجا بوجود می‌آید.

 وقتی که ما می‌گوییم اخلاق، محلّ مناقشه است. اگر تقوا بگوییم، مناقشه‌ای دیگر درش نخواهد بود. چون دین آمده معنای تقوا را و معیارهایش را و رفتارهایی که باید در تقوا صورت بگیرد که اعمّ از همۀ خوبی‌های اخلاقی قابل تصور است، آنها را روشن کرده.

«اصلاح برداشت‌های ناروا از دین در رسالت و کلمات امیرالمؤمنین-سحرهای ماه مبارک رمضان1402»