۰۱/۰۷/۳۰

علیرضا پناهیان در جمع اساتید حوزه علمیه

دیگران را قضاوت نکنیم!

شناسنامه:

• زمان: 1401/07/17
• مکان: تهران
• موضوع: دومین دورۀ طرح تعالی اساتید معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه تهران
• صوت: اینجا

علیرضا پناهیان در جمع اساتید حوزه علمیه:

• دقت در تفاوت‌های بین انسان‌ها و شناخت این تفاوت‌ها باعث می‌شود که انسان‌ها به سادگی دیگران را قضاوت نکنند.

• انسان‌ها دارای مراتب مختلف و تفاوت‌هایی هستند، نمی‌توان یک انسان را که متواضع است، لزوماً فردی دارای جایگاه والا در نزد خداوند دانست و از طرف دیگر، کسی را که بی‌نظم و متکبر است، نمی‌توان گفت که او کاملاً آدم بدی است.

• نباید به خودمان اجازه بدهیم درباره دیگران به آسانی قضاوت کنیم، دقت در تفاوت‌های بین انسان‌ها باعث می‌شود که افراد به سادگی درباره دیگران قضاوت نکنند.

• وقتی داوری‌هایمان درست نباشد، جامعه را به دو دسته تقسیم می‌کنیم: یک دسته، دین‌دارهای دارای عُجب و غرور و دستۀ دیگر، بی‌دین‌های دچار یأس. نتیجۀ بعدی این تقسیم‌بندی هم این‌گونه‌ خواهد شد: 1. تحقیر بی‌دین‌ها توسط دین‌دارها 2. تنفر از دین‌دارها توسط بی‌دین‌ها.

• ما نمی‌توانیم به سادگی درباره کسی داوری کنیم و کسی را به دوزخ یا بهشت بفرستیم، لذا اولین چیزی که به سادگی نمی‌توانیم به دیگران مشورت بدهیم «عدم شناسایی دقیق انگیزه‌ها در افراد» است، چون می‌بینیم که دین، آنچنان به روانشناسیِ شخصیت نپرداخته است.

• مشرب دین این نیست که با شیوه‌های روان‌‍شناسانۀ معمول، با انسان‌ها برخورد کند و افراد را به تیپ‌های شخصیتی مختلف تقسیم‌بندی کند و برای هرکسی نسخۀ مجزایی بپیچد.

• خداوند متعال در قرآن، همه رفتارهای غلط را «هواپرستی» می‌نامد و هواپرستی تنها متعلق به آدم‌های بد نیست، بلکه سراغ آدم‌های خوب هم می‌آید.

• ما باید در زندگی «مهارت مخالفت با هوی» را پیدا کنیم و اگر می‌خواهیم مشورت بدهیم باید مشورت‌گیرنده را نسبت به این مهم آگاه سازیم.

• بهترین مربی انسان‌ها، شرایط زندگی آنها است، مخالفت با هوا یعنی «مخالفت کردن با علاقه‌های کم ارزش نسبت به علاقه‌های برتر» زیرا نفس مکار است و انسان را به راحتی فریب می‌دهد. علم و عقل هم راهنمایی می‌کنند که چگونه علاقۀ کمتر و علاقه بیشتر را بشناسیم.