۰۱/۰۷/۱۱

ابعاد عبادت با عظمت اربعین- ج ۴

قدم اول عبادت این است که بفهمیم به خدا وابسته‌ایم/ اگر متوجه وابستگی به خدا نشویم وابسته به طاغوت می‌شویم

شناسنامه:

• زمان: 1401/06/17
• مکان: مسیر نجف به کربلا - موکب امام رضا(ع)، جلسه چهارم
• مناسبت: اربعین

علیرضا پناهیان، موکب امام رضا(ع) در جمع زائران اربعین:

• زیارت باشکوه اربعین یک عبادت باعظمت است. هرکس چیستی، چرایی و انواع عبادت را بیشتر بداند، بیشتر می‌تواند از فرصت اربعین استفاده کند، این مسیر فقط مسیر سوگواری امام‌حسین(ع) نیست اینجا یک عبادتگاه بزرگ است. این حرکت، رکوع و سجود و قیام و قعود در مسیر ولیّ خدا و برای خدا است.

• عبادت چیست؟ ریشۀ عبادت این است که ما به خدا وابسته‌ایم، وابستگی ما به خدا شدیدتر از وابستگی کودک به پدر و مادر است. باید این وابستگی را بفهمیم، اصول عقاید این است که نسبت خودت را با خدا بفهمی نه اینکه قبول کنی خدا یکی است، خیلی‌ها قبول دارند خدا هست ولی به جهنم می‌روند. یکی از وجوه نورانیتی که این سفر پدید می‌آورد این است که آدم حقیقت وابستگی به خدا را درک می‌کند.

• در متون دینی ما اسم وابستگی به خدا عبودیت است، ما عبد خدا هستیم و او مولا، سرپرست و پناه ماست. انسان اساساً وابسته است، اگر متوجه وابستگی به خدا نشویم وابسته به طاغوت می‌شویم و حدّ وسط هم نداریم. طواغیت امروز در عالم، آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها هستند که با عوامل خودشان این‌همه جنایت کرده‌اند و این‌همه مومنِ به اهل‌بیت(ع) را سر بریدند. دشمنان اصلی ما اینها هستند. اما آدم‌های وابسته به طاغوت، عیب‌های آمریکای رذل و انگلیس خبیث را نمی‌بینند و برای حرف‌های آنها اعتبار قائل‌اند.

• نگو یا حسین(ع)! من عاشق توام، بگو: چون ترسیدم که طواغیت، مرا به بردگی بکشند آمدم غلام تو بشوم، مرا نگه‌دار و نگذار رذل‌های تاریخ، مرا غلام خودشان کنند، بیا یک غلام را از بندگیِ شیطان آزاد کن! زائران و عزاداران امام‌حسین(ع) که به سوی کربلا می‌روند، آزادشده‌های امام‌حسین(ع) هستند، اینها آمده‌اند بردۀ غیرخدا نباشند.

• یا حسین(ع)! ما مضطر تو هستیم، به تو پناه آوردیم و به سوی تو فرار کردیم. بعضی‌ها دچار توهم هستند و فکر می‌کنند وابستگی و نیاز ندارند و فقط عاشقانه آمده‌اند! اگر منظور از «عاشق امام‌حسین(ع) بودن» این است که به او نیاز نداری، گدای او نیستی، به سمتش فرار نکردی و به او پناه نیاوردی، این خیلی بد است.

• «عاقل آن است که از عشق تو دیوانه شود» کسی که گرفتار عشق امام‌حسین(ع) نشود در واقع عاقل نیست، چون عقل و حکمت اینجاست. اگر معرفت نداشته باشیم نمی‌فهمیم امام‌حسین(ع) پناه‌مان است و ما محتاج امام‌حسین(ع) هستیم. کسی که خونریزی دارد معطل سر و وضع خودش نمی‌شود بلکه سر و پا برهنه به سمت بیمارستان می‌دود، یا امام‌حسین(ع)! ما با لباس آلوده، بدون آمادگی و باشتاب به سوی تو آمدیم. اصلا خود امام‌حسین(ع) فرمود کاری که در آن اشتیاق و عجله نداری خیری در آن نیست. ما به خانه امام‌حسین(ع) آمدیم چون امام‌حسین(ع) ولی خداست، او باید وابستگی ما را به خدا مُهر بزند و قبول کند.

• بعد از اینکه فهمیدیم وابسته و عبد خداییم، قدم بعدی عبادت این است که در مقاطع زمانی و قالب رفتاری خاص درباره وابستگی خودت به خدا با او حرف بزنی. عبادت گاهی ذکر خداست و گاهی ذکر ولی خداست. امام‌صادق(ع) می‌فرماید: «إِنَّ ذِکْرَنَا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ إِنَّا إِذَا ذُکِرْنَا ذُکِرَ اللَّه‏» (کافی، ج2، ص186) ذکر ما از ذکر خداست، وقتی ما یاد می‌شویم، خدا یاد می‌شود.

• ذکر امام‌حسین(ع) هم عبادت است و ارادت به ایشان سرسپردگی ما را به خدا نشان می‌دهد. یک نحوۀ ذکر امام‌حسین(ع) را امام‌صادق(ع) به ما یاد دادند، یکی از اصحاب امام‌صادق(ع) از بصره پیش ایشان رفت و عرض کرد به دلیل نداشتن امنیت از طرف عوامل حکومت و ناصبی‌ها به زیارت امام‌حسین(ع) نمی‌رود. آقا فرمود: «أَ فَمَا تَذْکُرُ مَا صُنِعَ بِه‏» آیا جزئیات مصائب امام‌حسین(ع) را یاد می‌کنی؟ گفت بله، آقا فرمود: «فَتَجْزَع‏» آیا گریه و بی‌تابی می‌کنی؟ گفت بله، امام‌صادق(ع) فرمود: «رَحِمَ اللَّهُ دَمْعَتَک‏» خدا اشک تو را رحمت کند. (کامل الزیارات، ص101)

• چرا عظمت این زیارت از حج بالاتر است؟ چون ممکن است به خدا تواضع کنید ولی دروغ بگویید، دل‌تان متواضع نباشد، ممکن است آدم همۀ عمرش نماز بخواند اما تکبرش نسبت به خدا از بین نرفته باشد، انسان افتاده‌حالی می‌کند چون زور خدا زیاد است ولی اگر بتواند از آن هم فرار می‌کند، او تسلیم شده اما هنوز ایمان در قلبش نیامده است.

• ابلیس شش‌هزار سال عبادت کرد اما تواضع در جانش نرفت لذا در امتحان سجده به آدم، مردود شد. پس مواظب باش عبادت‌هایت دروغین نباشد. از کجا بفهمیم تواضع‌مان به خدا راست است یا دروغ؟ اصلی‌ترین آزمایش صداقت ما در عبادت و تواضع به خدا این است که به ولیّ خدا تواضع کنیم.