مختصات زمان ما و آینده‌ای که تا ظهور در پیش داریم - جلسه اول
اولین عامل مهمِ اختلاف شدید شیعیان در آخرالزمان «زمان‌نشناسی» است / بدون زمان‌شناسی اگر همۀ معارف دینی را هم داشته باشی به احتمال 99% باز هم اشتباه خواهی کرد
شناسنامه:
- زمان: 1401/5/7
- مکان: دانشگاه امام صادق(ع)
- موضوع: مختصات زمان ما و آینده‌ای که تا ظهور در پیش داریم
- صوت: اینجا
- متن کامل: اینجا
علیرضا پناهیان، جلسۀ اول محرم:
در بین همۀ معارف دینی (اعم از خداشناسی، خودشناسی، احکام و...) یک معرفتی هست که اگر آن را حذف کنیم، تقریباً تمام معارف دیگر خنثی می‌شوند و گاهی به ضد خودشان تبدیل می‌شوند و آن معرفت به زمان است.
زمان‌شناسی یعنی اینکه آدم بداند در چه موقعیت و زمانهای به سر می‌برد، خصلت‌ها و ویژگی‌های زمان او چیست و... در طول تاریخ، انسان‌ها و به‌ویژه جوامع بشری به‌خاطر عدم زمان‌شناسی، ضربه‌ها خورده‌اند.
زمان‌شناسی یعنی اینکه بفهمیم در این زمان و موقعیتی که هستیم، کدام تکلیف دارای اولویت است که حتی اگر لازم شد برخی از تکالیف دیگر به نفع این تکلیف باید کنار بروند.
زمان‌شناسی، هم دربارۀ انسان و هم دربارۀ جامعه اهمیت دارد. زمان‌شناسی دربارۀ فرد یک بخشِ ثابت دارد و یک بخش سیال یا متغیر. منظور از زمانهای ثابتِ عمر، تفاوت دوران کودکی، نوجوانی، بلوغ، جوانی، میان‌سالی و پیری است.
گاهی می‌بینیم برای نوجوان‌ها کتاب درسی نوشته‌اند اما سن این مطلب، مربوط به دوران چهل سالگی است! خُب این نوجوان بی‌دین می‌شود یا از دین، زده می‌شود. یکی از بی‌توجهی‌های بسیار رایج که امیدوارم روزی آموزش و پرورش از شرّ این بی‌توجهی نجات پیدا بکند، بی‌توجهی به زمانِ یک معرفت است.
در مسجد می‌شود برای افراد در سنین مختلف، کار تربیتی و آموزشیِ مجزا انجام داد؛ مثلاً بحث حسادت برای نوجوان‌ها فرق دارد با بحث حسادت برای میان‌سال‌ها و... یا اینکه طبق روایت، انسان در کهن‌سالی بیشتر خوب است نماز بخواند اما در جوانی بیشتر خوب است دعا بخواند...
همه باید بدانند در دوران‌های مختلف زندگی بیشتر کدام وسوسه‌ها و گناه‌ها به سراغ انسان می‌آید؟ مثلاً اینکه ترک کردن خیلی از گناه‌ها در دوران پیری اصلاً هنر نیست...
اینها مربوط به زمان‌شناسی ثابت بود. زمان‌شناسیِ سیال یا متغیر چیست؟ زمان متغیر در زندگی هرکسی، بستگی به امتحان‌های فردی و اجتماعی‌اش دارد. مثلاً اینکه من الان در امتحانی قرار گرفته‌ام که پارسال این امتحان را نداشتم.
غیر از اینها، هرکدام از ما نیاز به زمان‌شناسی اجتماعی هم داریم؛ یعنی بدانیم در چه جامعه‌ای و در چه زمانی زندگی می‌کنیم؟ با ولیّ‌فقیه یا بدون ولیّ‌فقیه؟ با 250هزار شهید یا بدون آن؟ با دشمن خبیثی مثل آمریکا یا بدون آن؟
ما در زمانی و در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که خارج از مرزهای‌مان ده‌ها میلیون نفر حاضرند برای این خطّ امام‌زمانی که در اینجا راه افتاده است جان بدهند و فداکاری کنند. این زمان خیلی فرق می‌کند با آن زمانی که همه علیه ما بودند؛ محاسبات خدا برای رفتار و گفتار و افکار آدم‌ها در اینجا خیلی فرق می‌کند.
اگر شما این زمان‌شناسی فردی و اجتماعی را رها کنی و بعد، همۀ آن معارف دینی را هم بیاوری و اجرا کنی، به احتمال نود و نُه درصد، همه‌اش را اشتباه خواهی کرد! چون اصلاً دین یک چنین پیچیدگی‌ای را در خودش دارد.
حضرت امام(ره) می‌فرمود: بسیارى از انحرافات که براى انسان پیدا مىشود برای این است که موقع‌شناس نیست... موقع‌شناسى یکى از امورى است که در رشد هر جامعهاى دخالت زیاد دارد.
طبق روایات، شیعیان در آخرالزمان به شدت باهم در می‌افتند و اختلاف‌های وحشتناک بین آنها ایجاد می‌شود، به حدی که همدیگر را تکفیر می‌کنند، آب دهان به صورت هم می‌اندازند.
آیا اختلاف شیعۀ آخرالزمان از سر نادانی است؟ نه؛ اتفاقاً آگاهی دینی مردم در آخرالزمان افزایش پیدا خواهد کرد، پس دعوا سر چیست؟ یکی از عوامل بسیار مهم یا اولین عامل مهم برای اختلاف بین شیعیان، زمان‌نشناسی است.
به هرکسی حرفی می‌زنی کلی حدیث و آیه برایت می‌آورد. حالا شما باید برایش ثابت کنی که «این روایت، الان زمانش نیست!» و این کار سخت است؛ چون آیه و روایتی نیست که بگوید «این زمانش نیست» بلکه این بستگی به فهم زمان دارد، لذا دعوا باقی می‌ماند.
مثلاً شما آیه می‌آوری که الان «زندگیِ برادرانه مؤثرتر است» او هم یک آیه می‌آورد و می‌گوید «نه؛ الان مبارزه با ظلم مؤثرتر است!» بله؛ معلوم است که مبارزه با ظلم خیلی مهم است، ولی الان یک مسئلۀ مهم‌تر هست... دیگر بحث فایده ندارد، تکفیرت می‌کند.
ارسال نظر
لطفا قبل از ارسال نظر اینجا را مطالعه کنید