شرط تعالی انسان
خدا ما را درگیر دنیا می‌کند؛ بعد می‌فرماید خود را رها کنید. اگر وارد دنیا نمی‌شدیم؛ بیرون ماندن و آلوده نشدن راحت بود. ولی این حکم تکوینی و گاهی تشریعی است که باید وارد دنیا شد. بعضی‌ها سعی دارند با ترک بعضی وظایف از صحنۀ درگیر شدن با دنیا فرار کنند. این‌ها هیچ‌گاه تعالی پیدا نمی‌کنند.
در کنترل او
خدا به طرز خاصی اصرار دارد اختیار و مدیریت زندگی ما در دست خودش باشد. گاهی از اوقات برنامه‌های ما را به هم می‌زند و تدبیر خودش را جایگزین می‌کند و قطعاً بهتر هم نتیجه می‌دهد ولی ما دوست داریم پیش‌بینی‌های ما به هم نخورد. هر چه بیشتر به بی‌اختیاری خود در برابر خدا پی ببریم، موحدتر می‌شویم.
حذف رنج
ما نمی‌توانیم کاری کنیم که دیگر در دنیا رنج نبریم؛ اما می‌توانیم رنج خود را کمتر کنیم. برای اینکه رنج خود را کاهش دهیم اولاً نباید معصیت کنیم. ثانیاً باید اهل صبر باشیم. آغاز صبر و ظرفیت این است که بدانیم دنیا محل رنج است و نمی‌شود رنج را از زندگی دنیا حذف کرد.
عمر سرمایه موقت است و فقط سودش برای ما می‌ماند. اگر جای خوبی سرمایه‌گذاری شود و یا اصلاً سرمایه‌گذاری نشود به هر حال اصل سرمایه از بین می‌رود. باید بدون فوت وقت آن را به کار گرفت. نباید منتظر فرصت خوبی باقی ماند. بهترین جای نقد و پرسود برای سرمایه‌گذاری، بنگاه سرمایه‌گذاری خداست.
زندگی، جستجوی خوشبختی و تلاش برای به دست آوردن آن نیست، زندگی مبارزه برای حفظ خوشبختی است. ما وقتی آفریده شدیم، خوشبختی را به دست آوردیم. باید تلاش کنیم آن را از دست ندهیم. این نگاه، قدرت انسان را مضاعف می‌کند و امید بیشتری به انسان می‌دهد.
معمولاً آدم‌ها به همان علت که شاد می‌شوند به همان علت هم غمگین می‌شوند. اگر می‌خواهید کمتر غمگین باشید و یا به دلایل واهی دچار اندوه نشوید؛ بی‌دلیل و یا با دلایل سطحی و بی‌ارزش خوشحال نشوید. خوشحالی بیجا؛ غم نابجا می‌آورد.
دنیا جای امنی نیست و اگر امنیتی داریم به لطف خداست. آخرت جای ارزانی نیست و اگر امید برای آرامش در آخرت داریم به لطف خداست. شیطان به کمتر از نابودی ما راضی نیست و اگر دشمنیش به نتیجه نرسیده به لطف خداست. نتایج گناهان ما فاجعه‌بارند و اگر فجایعی به بار نیامده به لطف خداست. هستی ما مرهون لطف خداست.
والدینی که از بدرفتاری فرزندانشان ناراحتند باید رفتار خودشان را اصلاح کنند. شاید آن‌چنان که باید نتوانسته‌اند الگوی مبارزه با هوای نفس برای فرزند خود باشند! همین یک عامل کافی است تا تمام تدابیر تربیتی بی‌تأثیر شود و فرزند را به بی‌دینی و بی‌اخلاقی سوق دهد. مهمترین عامل تربیت، ارائۀ الگوی مبارزه با هوای نفس است.
فردا همان روزی است که ممکن است هرگز آن را نبینی و دیروز همان روزی است که حتماً دوباره آن را در قیامت خواهی دید. امروز همان روزی است که دو فرصت مهم در اختیار داری: یکی جبران خرابی‌های دیروز و دیگری زمینه‌سازی برای خوبی‌های فردا. فردای تو امروز ساخته می‌شود؛ پس کار امروز را به فردا نینداز!
بدترین انتخاب، انتخاب بد در مقابل بدتر نیست، چون به آن مجبور می‌شوی. بدترین انتخاب، انتخاب خوب در برابر خوب‌تر است چون به کم قانع شدن در خوبی‌ها، آغاز سقوط است. اهل خوبی‌ها باشی و به کم قانع باشی یعنی «مَا قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ» آغاز خراب شدن انسان با محبت به دنیاست. دنیا بد نیست، کم است!
