۹۲/۰۲/۰۷

صوت | نگاه قرآن به تزکیه اخلاق

شناسنامه:

• زمان: ماه مبارک رمضان 89
• مکان: تهران ـ نمایشگاه قرآن مصلی
• تعداد: 16 جلسه
• کلیپ صوتی: شما پیشنهاد دهید
• خلاصه صوتی: شما پیشنهاد دهید

معرفی:

خداوند برای تزکیه انسان از ابزارها و روش‌هایی مانند تقدیرات، نعمت‌ها و اولیاءش استفاده می‌کند که قرآن هم یکی از ابزارهای تزکیه شدن است؛ اما چگونه و با چه روشی، قرآن به تزکیه می‌پردازد؟ قرآن مجید، به عنوان کامل‌ترین کتاب تربیتی، با روش خاص خودش به تربیت و تزکیه انسان می‌پردازد. روشی که باید در سایه انس با قرآن، آن را شناخت و با آن روش تزکیه شد؛ ولی اساساً چه ضرورتی دارد که ما به تزکیه روح بپردازیم؟ اگر این کار را نکنیم، چه می‌شود؟

یکی از مهمترین عواملی که به تزکیه روح انسان کمک می‌کند، ایمان است و برای ایمان آوردن صفای باطن لازم است؛ چیزی که هر کسی آن را ندارد. ایمان به خدا، اصل و اساس تمام خوبی‌ها است و چیزی است از جنس مهربانی. کسی که ایمان نمی‌آورد، آدم بدی است اگر چه از او بدی نبینیم.

یکی از راههای تربیت قرآنی، افزایش ایمان برای تزکیه شدن است. ولی قرآن ویژگی‌های دیگری هم برای تزکیه نفس دارد که که باید بیشتر با آن‌ها آشنا شد.

قرآن چگونه مخاطب خود را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟... با وجود وجدان، دیگر چه نیازی به ایمان است؟... به چه چیزهایی ایمان داشته باشیم؟... فرایند تأثیرگذاری ایمان روی تزکیه چگونه است؟

فهرست تفصیلی:

جلسه 1: روش تربیتی قرآن

• روش تربیتی قرآن

• قرآن، کتاب تربیتی

• قرآن، صفات خدا را در قلب انسان قرار می‌دهد

• معنای اخلاق

• تزکیه، کامل‌ترین واژه قرآن در مورد رشد انسان

• معنای تزکیه

• رابطه ماه رمضان و تزکیه

جلسه 2: معنای تزکیه روح و ابزارهای و روش های خداوند برای تربیت انسان

• معنای تزکیۀ روح

  • تزکیه روح، فراتر از اجراء دستورات با جوارح

• ابزارها و روش‌‌های تربیتی خداوند

  • 1- تقدیرات الهی

  • 2- نعمت‌‌های الهی

  • 3- اولیاء خدا (پیغمبران و ائمه معصومین ع)

  • 4- قرآن

  • 5- بعضی از اعمال

  • 6- پرداخت‌‌های مالی

جلسه 3: دلایل ضروری بودن تزکیه روح

• کسی‌که تزکیه نکند، رستگار‌ نمی‌‌شود

• اگر کسی تزکیه نکند، تغییرکلیدی‌ نمی‌‌کند

• خوبی‌‌های ژنتیک، ارزش بالایی ندارند

• کسی‌که تزکیه کند، اطرافش را بهتر مدیریت می‌کند

• تزکیه، به نفع خود انسان و اطرافیان او است

• نتیجه تزکیه برای همه دلپذیر است

• زحمت کشیدن در راه تزکیه یا در راه تحمل بدی‌ها

• کسی‌که تزکیه نمی‌کند، منفعل است

جلسه 4: ابعاد و آثار تزکیه

• ما موظفیم خودمان را تغییر دهیم

• تغییر در هر شرایطی لازم است

• رابطه با خدا، مهمترین اثر تزکیه

• طغیان در اثر تزکیه نکردن

• چشیدن لذت‌های برتر با تزکیه

• کسی که اهل لذت برتر است، لذت کمتر را هم بهتر می‌چشد

• درک شیرینی تقرب به خدا با تزکیه

جلسه 5: راز رستگاری انسان در تزکیه نفس

• تأکید قرآن بر مفهوم پاکسازی و به‌سازیِ درونی جهت رشد انسان

• تزکیه برای رسیدن نفس انسان به اوجِ پاکیها

• دو اثر تزکیه؛

  • اولاً؛ بهبود وضع خود انسان

  • ثانیاً؛ زمینۀ ارتباط انسان با خدا

• آیا خوب‌ها هم باید خود را تزکیه کنند؟ چرا؟

• آیا آدم‌ها بصورت اتفاقی خوب یا بد می‌شوند؟

• برنامه ریزی برای رسیدن به نقاط اوج خوبیها

• چشیدن شرینی مناجات با خدا در نماز با تزکیه

• لذتبخش بودن تزکیه

• نفس انسان را در اوج تعادل و زیبایی

• توجه به زیبایی های درون خودمان

• حیاءِ انسان از خودش، زیباترین نوع حیاء

• الهام فجور و تقوا برای تعادل نفس در انسان

• تزکیه برای رسیدن انسان به اوج تعالی و رستگاری

• ما به چند دلیل خراب می‌شویم

  • 1. چون در دنیا هستیم

  • 2. رشد ابعاد دنیایی ما

  • 3. دیگران ما را به دنیا جذب می‌کنند

جلسه 6: تزکیه نفس؛ تجلی یافتن زیبایی های روح

• تزکیه، تجلی دادن خوبی‌هایی که در نفس انسان وجود دارد

• حفظ زیبایی‌های روح، مانع ارتکاب خطا و معصیت

• احترام بسیار زیاد انسان نزد خدا و در آیات قرآن

• توجه دادن دین، به خوبی‌های مکنون در وجودمان

• نامحدود بودن لذت بردن از خدا

• یک حسرت بزرگ روز قیامت: داشتن خوبی‌ها و تجلی ندادن آن‌ها

جلسه 7: ضرورت تزکیه نفس برای خراب شدن روح انسان

• اگر روح انسان در اوج تصفیه است، چه نیازی به تزکیه داریم؟

• بد شدن در اثر بد استفاده کردن از از خوبی‌های روح

• روح انسان اگر تزکیه نشود، خود به خود خراب می‌شود

• محافظت و مراقبت نفس بسیار زیاد نزد اولیاء خدا

• تأثیر عجله در خراب شدن انسان

• فلسفه وجود شتاب و عجله

• نمونه‌ای از عملیات اجرایی تزکیه نفس

جلسه 8: سعی و تلاش جدی برای تزکیه نفس

• تلاش برای خوب شدن و تزکیه

• تغییر رویه زندگی با ایجاد خوبی در اخلاقی و زندگی

• توجه به خوب شدن حداکثری

• تزکیه بایستی از صمیم دل باشد

• شدت لطافت‌های بزرگان در مراحل تزکیه

• عبادت‌های حداقلی و عباد‌ت‌های حداکثری

• ایجاد فضای اخلاقی در روح و جان

جلسه 9: تزکیه برای آدم های حداکثری است

• اساساً دین یک مقولۀ حداکثری است نه حداقلی.

  • دین به‌درد آدم‌های حداقلی نمی‌خورد.

  • فرار از فقر و بدبختی، شاخص افراد حداقلی است.

  • شیطان همواره ما را از فقر و بدبختی می‌ترساند

• لزوم فراغت روح و رهایی از اندیشۀ بدبختی‌ها

  • نماز تمرینی برای رهایی از اندیشۀ بدبختی‌هاست

  • برای توجه به پروردگار، باید از فکر بدبختی‌ها خارج شویم

• فقط انسان‌های حداکثری می‌توانند به اوج برسند

  • شاخص انسان‌های حداکثری نداشتن دغدغه‌های حداقلی است

  • تزکیه مخصوص انسان‌های حداکثری است

• تزکیه یعنی رشد استعدادهای درونی و تحول همه جانبۀ روحی

  • بدبخت کسی است که استعدادهای درونی خود را رشد ندهد.

  • انسان تزکیه شده انسان کاملاً متفاوتی خواهد بود.

  • بالندگی فطرت انسان در تزکیه مشخص می‌شود

جلسه 10: ایمان؛ ضرورتی اجتناب ناپذیر برای تزکیه نفس

• بد شدن و رشد نکردن، دو ضرورت مهم انسان برای تزکیه نفس

• تزکیه به همت بلند نیاز دارد

• ضرورت بهتر شدن خوب‌ها و نتیجه آن برای تزکیه دیگران

• ایمان، تنها راه تزکیه

• بی‌ایمانی، مهمترین دلیل برای پلیدی روح

• کار خوب افراد بی‌ایمان، پوششی برای صدای وجدان

• اگر کسی ایمان نیاورد، تزکیه شدنی نیست

• کسانی ایمان می‌آورند که صفای باطن داشته باشند

جلسه 11: چرا ایمان به صفای باطن بستگی دارد؟

• ایمان، چیزی از جنس مهربانی

• اگر کسی صداقت خدا را قبول کند؛ صادق است

• کسی که با ایمان است، بدجنس نیست

• آدمهای خوب و مهربان زودتر ایمان می‌آورند

• رابطه متقابل ایمان و اخلاق خوب

• ایمان، پاک کننده است

• کسی که اخلاقش بد است، ایمانش کم است

جلسه 12: تقویت ایمان بهترین راه تزکیه

• بی ایمانی ریشه در بدی و پلیدی درون دارد

• روح ما نیاز به نور دارد و ایمان، هم نور است و آورنده نور

• مراتب ایمان و تأثیر آن بر تزکیه روح

• نتیجه نورانی بودن دل؛ شناخت نوسانات نور

• طاغوت، مهمترین دلیل ایمان نیاوردن اکثر انسان‌ها

جلسه 13: ویژگی های روش قرآن در تزکیه نفس

• قرآن، با دل و روح انسان کار می‌کند

• قرآن، مخاطب شناس است

• اگر کسی از قرآن لذت نبرد، ذائقه‌اش تغییر کرده است

• قرآن چگونه مخاطب خود را متقاعد می‌کند؟

• لزوم شناخت انواع روش‌های تبلیغی برای شناخت روش قرآن

• شناخت کبریای خدا، روشی برای تزکیه قرآنی

• قرآن فرد را متوجه می‌کند که احتیاج به محبت یک بزرگ دارد

جلسه 14: کارکرد و ضرورت ایمان علی رغم وجود وجدان

• ایمان، هدف را تعیین می‌کند

• مطرح شدن ایمان به خدا، بعد از نقطه صفر انسانی

• انجام کار خوب و انجام ندادن کار بد، با وجدان هم مسیر است

• ایمان، به خوب بودن معنی می‌دهد و آن را مستحکم می‌کند

• ایمان، وسیله و مقدمه عشق بازی با خدا

• عبادت خدا و دستور پذیرفتن؛ نتیجه ایمان

• فراتر از خوب بودن؛ عشق با مولی بودن

• اوج عشق بازی مولی با بنده‌اش

• اگر عبد، بدودن امر خدا عبادت می‌کرد؛ آن قدر لذت نداشت

• برای عبادت باید مزکّی شد و تنها راهش ایمان است

جلسه 15: به چه چیزهایی باید ایمان داشت؟

• نتایج تزکیه در زندگی عادی

  • نشاط بیشتر، زندگی پررونق، محبوبیت مضاعف

• ارتباط با پروردگار عالم نتیجه تزکیه

• توصیف ایمان در قرآن

• ایمان به مبدأ و توجه به خلقت و آفرینش

• ایمان به معاد

  • آثار ایمان به معاد

• ایمان به پروردگار عالم

  • توجه به ملاقات خدا، صفات و اسماء خدا

• ایمان به رسول خدا و اهل بیت(ع)

جلسه 16: وجوه مختلف ایمان و مهمترین وجه آن

• تزکیه در جریان تقویت ایمان

• وجوه مختلف ایمان

• شکرگذاری اثر ایمان به مبدأ

• اثر ایمان به معاد به عنوان محل ملاقات خدا

• ایمان به اولیاء خدا؛ نشانه ایمان به مبدأ و معاد

• ایمان به اولیاء خدا؛ نشانه طهارت باطنی

• دلی که لیاقت داشته باشد، نیازی به استدلال برای پذیرش ولایت ندارد

• قاعده لطف اقتضا می‌‌کند که جامعه دینی بدون ولی نباشد

• برخی از عوامل تهدید کننده ایمان به ولی خدا