۹۵/۰۲/۲۸

در قلب انسان، هیچ محدودیت و معذوریتی برای تکلیف نیست/ اصل ارزش‌ها با قلب است

حجت الاسلام پناهیان:

در قلب انسان هیچ محدودیتی برای تکلیف وجود ندارد و هیچ عذری هم پذیرفته نمی‌شود. مثلاً شما باید از آدم‌های بد، بدتان بیاید. کسی نمی‌تواند بگوید: «مرا معذور بدارید از اینکه از آنها بدم بیاید!» البته شاید بشود کسی را معذور داشت که علیه آن آدم بد، قیام نکرده(مثلاً  به‌خاطر اینکه توان و امکانش را نداشته) ولی نمی‌شود معذور داشت که از او تنفر هم نداشته باشد! باید از دشمن اسلام و اولیاء خدا تنفر داشت. اینجا دیگر معذوریت و محدودیتی وجود ندارد.

اصل ارزش‌ها با قلب انسان است: آن رفتاری ارزش دارد که دو تا خصوصیت داشته باشد: 1- از قلب سالم نشأت گرفته باشد 2- بر قلب انسان تأثیر مثبت گذاشته باشد و قلب را لایق دریافت هدایت الهی کرده باشد؛ کمااینکه می‌فرماید: «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا»(عنکبوت/69)

و آن علمی ارزش دارد که: 1- از یک انگیزۀ الهی نشأت گرفته باشد. 2- بر قلب انسان تأثیر مثبت بگذارد. کسی که علم را برای فخر و مباهات، یاد بگیرد، علمش ارزش ندارد و برکت ندارد. چون علمش نور ندارد. علمی ارزش دارد که از یک گرایش خوب، نشأت گرفته باشد. و علمی ارزش دارد که بر روی گرایش آدم تأثیر بگذارد، و الا مصداق این آیه می‌شود: «مَثَلُ الَّذینَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوها کَمَثَلِ الْحِمارِ یَحْمِلُ أَسْفاراً»(جمعه/5).

منبع: مدرسۀ علمیۀ دارالحکمة، کلاس انسان شناسی، جلسه 5