۹۷/۰۶/۲۱

دانشگاه امام صادق(ع) - سبک زندگی، مؤثرتر از آگاهی و ایمان(1) - قسمت دوم

از کجا باید شروع کرد؟ از آگاهی یا عمل

شناسنامه:

• مکان: دانشگاه امام صادق(ع)
• زمان: 1397/06/19
• صوت: اینجا
• مناسبت: محرم 97

• در «روان‌شناسی رشد» به این می‌پردازند که «در فرایند رشدِ کودک-در سنین مختلف-چه‌کارهایی باید کرد؟» توصیه‌های روایات ما هم در فرایند رشد بچه، غالباً از جنس عمل است، یعنی می‌فرمایند: «این رفتارها باید انجام شود...»

• برخی می‌گویند: «اول اگاهی، بعد ایمان و بعد عمل صالح!» این حرف طبق کدام موازین انسان‌شناسانه گفته می‌شود؟! اگر این حرف درست باشد، از چه سنّی باید به بچه آگاهی(معارف دینی) بدهیم؟ الان که خیلی چیزها را نمی‌فهمد، لابد باید بگذاریم مثلاً بعد از 18سالگی به او آگاهی بدهیم!

• بچه مدام دارد رفتار انجام می‌دهد؛ یا بازی می‌کند، یا غذا می‌خورد، یا حرف می‌زند یا لباس می‌پوشد یا... همین‌‌‌ها معلم‌های حقیقیِ او هستند و-اگر شیوۀ این رفتارها درست نباشد- بچه را نابود می‌کند قبل از اینکه برسد به سنّی که بخواهیم آگاهی معارف دینی به او بدهیم. همۀ این رفتارها و فعالیت‌ها را بچه‌ها همین‌طوری-بدون آموزش و آگاهی- انجام می‌دهند، اما تا نوبت به خدا و دین می‌رسد، فیلسوفانه برخورد می‌کنیم و می‌گوییم «اول آگاهی!»

• چرا اجازه می‌دهیم بازی‌های بچه‌های ما را صهیونیست‌ها طراحی کنند و بدون فکر و آگاهی، به خوردِ بچه‌های ما بدهند؟! همچنین طراحی بقیه قسمت‌های زندگی را هم به آنها می‌سپاریم. حالا این رفتارها، ذهن و روح بچه را خراب و نابود کرده است، آن‌وقت بچه را می‌آورند پیش ما و می‌گویند: «حاج آقا از دین و ایمان برایش حرف بزن، می‌خواهم بچه‌ام مذهبی بشود!» دیگر چیزی از او باقی نمانده که معارف دینی را به او یاد بدهم!

• الان چه باید کرد؟ آیا باید بچه را در اختیار صهیونیست‌ها بگذاریم تا روح و ذهنش-با سبک زندگی و رفتارهایی که آنها طراحی کرده‌اند-خراب شود! آیا بعداً ظرفیت فکری و روحی لازم را خواهد داشت که ما بخواهیم برایش از ایمان و معرفت دینی حرف بزنیم؟!

• چرا فرموده‌اند که بچه را از هفت‌سالگی به نمازخواندن وادار کنید و از چهارده‌سالگی احکام دین را به او یاد بدهید؟(کافی/6 /47) روی این حساب که «عمل خیلی شخصیت انسان را تنظیم می‌کند لذا عملِ غلط نباید انجام دهد» وقتی می‌خواهید با کسی دربارۀ معارف دینی حرف بزنید، مهم است که او از کدام رفتارستان آمده است؟ از رفتارستان هرزگی؟! در طولِ روز چه رفتارهایی انجام می‌داده؟ با چه سبک رفتارهایی زندگی می‌کرده؟

• توصیه فرموده‌اند که وقتی می‌خواهی صدقه بدهی، به بچه‌ات بده تا او صدقه را بدهد. بگذار این پرداخت را او انجام دهد. ولی ما می‌گوییم: «نه! الان بچه معنای صدقه را نمی‌فهمد اول باید برایش توضیح دهیم...» به عملِ خوب که می‌رسد، یک‌دفعه‌ای فیلسوف می‌شویم!

• قرآن می‌فرماید: «ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فیهِ هُدىً لِلْمُتَّقین» (بقره/2) متقین یعنی کسانی که اهل مراقبت در عمل هستند. یعنی این کتاب، هدایت می‌کند کسانی را که رفتار درست دارند، اینها کسانی هستند که ایمان می‌آورند.

• انسان از کجا باید شروع کند؟ همین‌که یک‌ذره آگاهی و ایمان و علاقه داشت، کافی است، حالا باید به رفتار و عمل بپردازد و رفتارهایش را درست کند. مکرراً از آیت‌الله بهجت(ره) می‌پرسیدند: چه‌کار کنیم عارف شویم؟ ایشان-بر اساس روایات- می‌فرمود: عمل کنید! به آنچه می‌دانی عمل کن، در و دیوار برایت استاد می‌شود!

• امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «مَنْ یَعْمَلْ یَزْدَدْ قُوَّةً» (غررالحکم/7990) کسی عمل انجام دهد قوتش زیاد می‌شود! قوتِ ایمانش، قوت علاقه‌اش، قوت فهمش و همۀ قوت‌های روحی انسان با عمل، زیاد می‌شود. و می‌فرماید: «مَنْ یُقَصِّرْ فِی الْعَمَلِ یَزْدَدْ فَتْرَةً» (غررالحکم/7991) کسی که در عمل کم بگذارد، ضعیف می‌شود.

• علی(ع) می‌فرماید: کسی عمل انجام دهد، مشتاق می‌شود. «مَنْ عَمِلَ اشْتَاقَ» (غررالحکم/7729) اگر می‌خواهی عاشق و مشتاق شوی، رفتارت را تنظیم کن. یکی از اعمال مهم ما عزاداری و سینه‌زنی برای امام حسین(ع) است. همین‌که یک قدم برای حسین(ع) برمی‌داری(مثلاً حرکت می‌کنی به جلسۀ روضۀ امام حسین(ع) می‌روی، یا در اربعین، پیاده به سمت کربلا قدم برمی‌داری) حسّ و حالت عوض می‌شود، ایمانت افزایش پیدا می‌کند و دلت عاشق می‌شود. لذا هرکاری می‌توانی (هرچند کوچک) برای حسین(ع) انجام بده؛ مثلاً یک پرچم سیاه درِ خانه‌ات بزن...

<<جلسه قبل

جلسه بعد>>