مستندات | حدیث | فایده مهم حال خوش معنوی، حتی اگر برای یک لحظه باشد!
روایت:
عن سلام بن المُستَنیر: قالَ حُمرانُ بنُ أعیَن لأبی جَعفَرٍ (ع): اخبِرُکَ أطالَ اللّهُ بَقاءَکَ لَنا و أمتَعَنا بِکَ أنّا نَأتیکَ فَما نَخرُجُ مِن عِندِکَ حَتّى تَرِقَّ قُلوبُنا و تَسلُوَ أنفُسُنا عَنِ الدُّنیا، و یَهونَ عَلَینا ما فی أیدِی النّاسِ مِن هذِهِ الأَموالِ، ثُمَّ نَخرُجُ مِن عِندِکَ فَإِذا صِرنا مَعَ النّاسِ و التُّجّارِ أحبَبنَا الدُّنیا!
فَقالَ أبو جَعفَرٍ ع: إنَّما هِیَ القُلوبُ مَرَّةً تَصعُبُ و مَرَّةً تَسهُلُ.
ثُمَّ قالَ أبو جَعفَرٍ (ع): أما إنَّ أصحاب مُحَمَّدٍ (ص) قالوا: یا رَسولَ اللّهِ، نَخافُ عَلَینَا النِّفاقَ!
فَقالَ: و لِمَ تَخافونَ ذلِکَ؟
قالوا: إذا کُنّا عِندَکَ فَذَکَّرتَنا و رَغَّبتَنا وَجِلنا و نَسینَا الدُّنیا و زَهِدنا، حَتّى کَأَنّا نُعایِنُ الاخِرَةَ و الجَنَّةَ و النّارَ و نَحنُ عِندَکَ، فَإِذا خَرَجنا مِن عِندِکَ و دَخَلنا هذِهِ البُیوتَ و شَمِمنَا الأَولادَ و رَأَینَا العِیالَ و الأَهلَ، یَکادُ أن نُحَوَّلَ عَنِ الحالِ الَّتی کُنّا عَلَیها عِندَکَ، و حَتّى کَأَنّا لَم نَکُن عَلى شَیءٍ، أ فَتَخافُ عَلَینا أن یَکونَ ذلِکَ نِفاقا؟
فَقالَ لَهُم رَسولُ اللّه (ص): کَلّا، إنَّ هذِهِ خُطُواتُ الشَّیطانِ فَیُرَغِّبُکُم فِی الدُّنیا، وَ اللّهِ لَو تَدومونَ عَلَى الحالَةِ الَّتی وَصَفتُم أنفُسَکُم بِها لَصافَحَتکُمُ المَلائِکة و مَشَیتُم عَلَى الماء
ترجمه:
به نقل از سلام بن مُستنیر: حُمران بن اعیَن به امام باقر(ع) گفت: خداوند، شما را براى ما پایدار بدارد و ما را از و جودتان بهرهمند گرداند به اطّلاع شما مىرسانم که ما وقتى خدمت شما مىرسیم، تا زمانى که نزد شما هستیم، دلهایمان نرماند و جانهایمان از دنیا بیزار اند و به این مال و منالى که در دست مردم است بىاعتنا[ییم]؛ امّا از نزد شما که مىرویم و با مردم و تجّار و کسبه محشور مىشویم، دنیادوست مىگردیم!
امام باقر(ع) فرمود: «دل است؛ گاه، سخت مىشود و گاه، نرم»
امام باقر (ع) سپس فرمود: «یاران محمّد (ص) گفتند: اى پیامبر خدا! ما از نفاق، بر خود مىترسیم!
فرمود: «چرا از آن مىترسید؟»
گفتند: زمانى که نزد شما هستیم و شما ما را موعظه مىکنید و به آخرت تشویق مىنمایید، مىترسیم و دنیا را فراموش مىکنیم و به آن بىرغبت مىشویم، تا آنجا که گویا آخرت و بهشت و دوزخ را مىبینیم؛ امّا همین که از خدمت شما مىرویم و داخل این خانهها مىشویم و فرزندانمان را مىبوییم و اهل و عیالمان را مىبینیم، تقریباً از آن حالى که در نزد شما داشتیم، بر مىگردیم، به طورى که گویى اصلًا چنان حالى نداشتهایم! آیا بیم آن دارید که این حالت ما، نفاق باشد؟
پیامبر خدا(ص) به آنان فرمود: «هرگز. اینها گامها [و وسوسهها]ى شیطاناند که شما را به دنیا تشویق مىکند. به خدا سوگند، اگر به همان حالى که گفتید، باقى بمانید، فرشتگان با شما دست مىدهند و بر آب راه مىروید»
منبع:
الکافی، ج2، ص: 424
