۹۸/۰۲/۰۳

صوت | شرح چند فراز از خطبه متقین

شناسنامه

• زمان: سال 98
• مکان: حرم امیرالمومنین(ع)
• تعداد: 10
• موضوع: شرح چند فراز از خطبه متقین

معرفی بحث:

مؤمنین صفاتی دارند که وصف آن شنیدنی است، به خصوص اگر گوینده‌اش امیرالمؤمنین(ع) باشد. خطبه متقین، خطبه‌ای ویژه است که حضرت در آن به بیان مشخصه‌ها و ویژگی‌های روحی و جوارحی مؤمنین می‌پردازند و برخی از این صفات در این جلسات توسط استاد پناهیان شرح و بسط داده می‌شود.

جلسه1(980103): خدا در جان اهل تقوا عظمت دارد و غیر خدا در چشم‌شان کوچک است

• آشنایی با زمینه بیان خطبه متقین توسط امیرالمؤمنین(ع)
• عمق تعابیر در خطبه متقین
• وصف ویژگی‌های اهل تقوا در خطبه متقین
• نقدی بر روش فعلی حوزه‌های علمیه در دوری از توصیف حقایق و توجه بیشتر به استدلال
• استدلال و دلیل آوردن نهایتاً باعث اسلام می‌شود، نه ایمان
• توصیف کردن، تأثیر بیشتری بر شنونده دارد
• حمّام از امیرالمؤمنین(ع) تقاضای توصیف متقین را داشت
• روح مستعد حمام برای شنیده وصف خوبان
• تأثیر ویژه شنیدن وصف بهشت و جهنم
• مأموریت پیامبر اکرم(ص) در تلاوت آیات قرآن
• شرح عبارتی از خطبه حمام
• خدا در جان اهل تقوا عظمت دارد و غیر خدا در چشمشان کوچک است
• برای کوچک شدن دنیا در چشم خود و درک عظمت خدا چه کار کنیم؟
• نماز مؤدبانه سر وقت، اولین راه برای درک عظمت الهی
• نقش رعایت ادب برای درک عظمت الهی
• توجه به نماز خواندن حضرت علی(ع)

جلسه2(980104): نقش مراقبت از اعمال در عظمت یافتن خدا در دل

• نماز، یکی از عوامل درک عظمت خدا
• ضرورت رعایت ادب در مقابل پروردگار
• عبادت، بیشتر به ادب نیاز دارد تا حال عبادت
• نقش دعا کردن و از خدا خواستن برای رعایت برای درک عظمت الهی
• ثواب و گناه را از منظر ادب و بی‌ادبی ببنیم
• ویژگی‌های اهل تقوا با توجه به معیار ادب در خطبه متقین
• آدم مؤدب، ویژگی‌های ظاهری را رعایت می‌کند
• اگر رفتار ظاهری رعایت شود، تأثیر مستقیم بر حال درونی دارد
• تأثیر رعایت رفتار ظاهری بر درک عظمت الهی
• نتیجه رعایت ادب در دیدن بهشت و جهنم
• ادب نسبت به امام چگونه است؟

جلسه3(980104): راه عظمت یافتن خدا در دل

• مروری بر مباحث گذشته
• چرا ما علی‌رغم علاقه‌ای که داریم، عاشق خدا نمی‌شویم؟
• اگر عشق به خدا پدید بیاید، عشق به اهل بیت(ع) هم به صورت عجیبی مضاعف می‌شود
• اگر عاشق خدا شویم، رذایل نابود خواهند شد
• عشق به خدا چگونه ایجاد می‌شود؟
• اگر عاشق خدا شویم، بالاترین لذت را از زندگی مادی می‌بریم
• خدا هر روز و هر لحظه به ما محبت می‌کند
• با همه شرایط عالی برای اینکه عاشق خدا شویم، عجیب است که عاشق خدا نمی‌شویم
• محبت به خدا و محبت دنیا در یک دل جمع نمی‌شوند
• حب دنیا را نمی‌توان به راحتی از دل بیرون کرد
• افزایش ادب نسبت به خدا، مقدمه عاشق خدا شدن
• حساب بردن از خدا، راه افزایش محبت به خدا
• نماز مؤدبانه، یکی از راه‌های حساب بردن از خدا
• ما چون از خدا حساب نمی‌بریم، عاشق خدا نمی‌شویم
• از خدا حساب نبردن یعنی بی‌احترامی کردن به خدا
• اگر خدا در دلت عظمت پیدا کند، بلافاصله عاشقش می‌شوی
• برای اینکه خدا در دل عظمت پیدا کند، فقط باید از او اطاعت کرد
• نماز به موقع، نمونه‌ای عالی در اطاعت الهی

جلسه4(980105): اگر به تسلط خدا بر زندگی خود نگاه کنیم، خدا در جانمان عظمت پیدا می‌کند

• خدا در جان اهل تقوا عظمت پیدا می‌کند و غیر از خدا در چشمشان کوچک می‌شود
• کسی که دنیا در چشمش کوچک باشد، همیشه با نشاط و شاد است
• دین و ایجاد نشاط عمیق
• تأثیر اجرای دقیق فرمان خدا بر ایجاد عظمت الهی در دل
• چقدر از زندگی ما جبری و چقدر اختیاری است؟
• تمام زندگی ما در کنترل صد در صد خدا است
• اگر به تسلط خدا بر زندگی خود نگاه کنیم، خدا در جانمان عظمت پیدا می‌کند
• مثالی از تسلط خدا بر زندگی انسان
• هیچ حادثه‌ای بدون اراده الهی نیست
• جایگاه اراده انسان
• ما هر لحظه در تعامل با خدا هستیم
• به قسمت‌های از زندگی که در اختیار ما نیست، بیشتر توجه کنیم
• هر کسی خالص‌ترین عبادات را به سوی خدا بفرستد، خدا بهترین مصلحت‌ها را برایش نازل می‌کند

جلسه5(980105): اهمیت رفتارهای ظاهری اهل تقوا و نقش ویژه زبان

• ویژگی های رفتار ظاهری اهل تقوا در خطبه متقین
• تقوا یعنی مراقبت از رفتار
• نتایج عظمت پیدا کردن خدا در دل
• اگر خدا در دل عظمت پیدا کند، عاشق او می‌شویم
• خطبه متقین، خطبه بندگی خدا است
• تفاوت‌ها و برتری‌های تقوا نسبت به اخلاق محض
• عمل به دستور خدا، راه اصلی ایجاد عظمت خدا در دل
• متقی، رفتار ظاهری را رعایت می‌کند تا خدا در دلش عظمت پیدا کند
• ایجاد عظمت خدا در دل، تنها راه عاشق خدا شدن
• تقوا؛ به خاطر خدا خوب بودن
• پنج رفتار ضروری برای اهل تقوا
• برون‌دادها و درون‌دادهای رفتاری
• اهمیت تربیتی بروندادها؛ زبان
• اهمیت زبان مثبت داشتن

جلسه6(980106): حال خوب اهل تقوا

• ترتیب کلامی امیرالمؤمنین(ع) در مورد ویژگی‌های متقین
• حال درونی متقین، همیشه خوب است
• رفتار درست و از روی تقوا، حال آدم را خوب می‌کند
• زیارت امین الله و عالی‌ترین مضامین در مورد حال خوب
• مروری بر عبارت‌های زیارت امین الله در مورد آرامش
• آرامش داشتن و مطمئن بودن به مقدرات الهی
• نتایج حال خوب و آرامش درونی
• دعا کردن همراه با رضایت داشتن

جلسه7(980106): آشنایی با آثار و ابعاد حال خوب

• رفتار خوب و حال خوب؛ دو ویژگی مهم اهل تقوا
• برخی از افراد با حال بد خو می‌گیرند
• نمونه‌ها و علائمی از حال بد
• حال خوب، مقدمه اجابت دعا
• از حال بد، استغفار کنیم
• کسی که حال کار دنیوی را ندارد، در مورد آخرت هم بی‌حال است
• غم بی‌خود نباید وارد قلب ما شود
• تأثیر بدحالی بر امور دنیوی
• برای داشتن حال خوب، خدای مهربان و مهربانی خدا را زیاد یاد کنیم
• دل‌گرفتگی معنوی با حال بد، بسیار متفاوت است
• توصیفی از داشتن غم اهل بیت(ع)
• غم دنیا را نداشته باش تا غم امام حسین(ع) را داشته باشی

جلسه8(980107): دل سپردن به خدا، عامل حال خوب اهل تقوا

• مؤمن غیر از رفتار خوب، باید حال خوب هم داشته باشد
• اگر داشتن نشاط و حال خوب، ضروری است؛ معنای غم معنوی چیست؟
• غم معنوی، خودش عامل نشاط و ایجاد حال خوب است
• غم دنیا، باعث افسردگی و اذیت شدن است
• نباید به کسی غیر از خدا، دل سپرد
• مروری بر داستان حضرت یوسف(ع) در مورد دل نسپردن به غیرخدا
• اهمیت دل و اتفاقاتی که در دل می‌افتد
• استغفار زیاد از اینکه دل به هر جایی سپرده می‌شود
• مجلس روضه اهل بیت(ع)، مکانی برای اخلاص دل

جلسه9(980107): هیجان و آرامش اهل تقوا

• آرامش، اولین نتیجه عمل به دستورات دین
• عقاید و معارف دینی نیز آرامش‌بخش هستند
• نمونه‌هایی از آرامش‌بخشی معارف دین
• آشنایی بیشتر با معنا و اهمیت آرامش
• اکثر انسان‌ها سطح عالی آرامش را درک نمی‌کنند
• چرا آرامش برای دین مهم است؟
• آرامش چگونه به هیجان دینداری منتهی می‌شود؟
• حالت مؤمن در بلاء مانند حالتش در آرامش است
• پر هیجان بودن زندگی مؤمن در توصیف خطبه متقین
• شوق اهل تقوا به ثواب و خوف آنها از عقاب
• آرامش و هیجان، نتیجه رفتارها و عقاید متقین است

جلسه10(980108): حزن اهل تقوا و ریشه آن

• هیجان معنوی اهل تقوا
• حزن اهل تقوا چگونه است؟
• جایگاه و اهمیت اشک
• احساس ناشی از گریه اهل تقوا چگونه است؟
• احساس تقرب به اهل بیت(ع) در گریه برای اهل بیت(ع)
• نزدیک شدن به اهل بیت(ع)، با نوعی حزن همراه است
• اشک برای اهل بیت(ع) به دلیل محبت است
• محبت، نیازی ضروری
• محبت امام به مؤمنین