۹۸/۰۳/۱۹

کلیپ صوتی | راهکاری برای مقابله با یک ویژگی خطرناک در انسان

شناسنامه:

• تولید: بیان معنوی
• مدت زمان: 03:04
• منبع: حالات انسان در قرآن

متن:

  «وکانَ الإنسانُ أکثَرُ شَیءٍ جَدَلاً»؛ انسان خیلی اهل جدل است. روایتی هست که رسول خدا این آیۀ قرآن را در همۀ خطبه‌های نماز جمعه می‌خواندند. پس معلوم می‌شود آیۀ مهمی است، مبتلابه جامعه است. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا»؛ تقوای خدا را داشته باشید و درست حرف بزنید. یعنی جدل نکنید. یعنی توجیه بیخود نکنید. «وکانَ الإنسانُ أکثَرُ شَیءٍ جَدَلاً»؛ انسان خیلی اهل جدل است.

یکی از پیشنهادهایی که دین برای مؤمنین دارد این است که شما اکثراً خودت را محکوم کن. کسی که خودش را همیشه متهم می‌کند، یک همچین انسانی دقیقاً نقطۀ مقابل جدل وایستاده. چون جدل ریشه‌اش بر می‌گردد به اینکه آدم بخواهد از خودش دفاع بی‌مورد بکند. بگرد از خودت عیب پیدا کن. دقیقاً برعکس جدلی که از سر رفتار دفاعی آدم شروع می‌کند خودش را توجیه کردن. دین توصیه‌اش چیست؟ به خودت سوءظن داشته باش. به دیگران حسن‌ظن، ولی به خودت سوءظن داشته باش. اگر یک جایی دیدی که نه دیگر اینجا واقعاً من نه دیگر اینجا دیگر کارم درست بود، می‌فرماید همان‌جا هم به خودت سوءظن داشته باش. از خودت راضی نشو. بگو حتماً چون کار من بوده یک نقصی تویش بوده. آن‌وقت دیگر کسی که خودش را همیشه متهم می‌کند، یک همچین انسانی دقیقاً نقطۀ مقابل جدل وایستاده. چون جدل ریشه‌اش بر می‌گردد به اینکه آدم بخواهد از خودش دفاع بی‌مورد بکند. ولی تو که ماشاءالله داری همه‌اش خودت را محکوم می‌کنی.

پدر و مادرها جلوی بچه‌ها، هی پدر به مادر برگردد بگوید الکی الکی، اِ! من اشتباه کردم آنجا ها! عجب! خیلی اشتباه کردم. این بچه دارد همین‌جوری نگاه می‌کند. مامان به بابا بگوید، راستی من آنجا اشتباه کردم ها! عجب! باید مراقب باشم دیگر اشتباه نکنم. همین‌جوری الکی به دلیل، بی‌دلیل، نمی‌دانم مفید است، اینها ویتامین است برای روح بچه. بچه هم برایش یک کمی آسان می‌شود. اگر بچه برایش سخت باشد بگوید من اشتباه کردم شروع می‌کند توجیه کردن. بعد توجیه که می‌کند تئوریزه می‌کند. خیلی مهم است که آدم بتواند توجیه‌گری خودش را کنترل کند.