مستندات | حدیث | سهم مشخص ما از لذت در دنیا
متقین چیزی از لذتشان در دنیا کم نمی‌شود
روایت:
امام علی(ع): از پیمان‌ها به محمّد بن ابو بکر وقتى او را به حکومت مصر گماشت: و َ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُتَّقِینَ ذَهَبُوا بِعَاجِلِ الدُّنْیَا وَ آجِلِ الْآخِرَةِ فَشَارَکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ وَ لَمْ [یُشَارِکْهُمْ أَهْلُ] یُشَارِکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی آخِرَتِهِمْ سَکَنُوا الدُّنْیَا بِأَفْضَلِ مَا سُکِنَتْ وَ أَکَلُوهَا بِأَفْضَلِ مَا أُکِلَتْ فَحَظُوا مِنَ الدُّنْیَا بِمَا حَظِیَ بِهِ الْمُتْرَفُونَ وَ أَخَذُوا مِنْهَا مَا أَخَذَهُ الْجَبَابِرَةُ الْمُتَکَبِّرُونَ ثُمَّ انْقَلَبُوا عَنْهَا بِالزَّادِ الْمُبَلِّغِ وَ الْمَتْجَرِ الرَّابِحِ أَصَابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ وَ تَیَقَّنُوا أَنَّهُمْ جِیرَانُ اللَّهِ غَداً فِی آخِرَتِهِمْ لَا تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ لَا [یَنْقُفُ] یَنْقُصُ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنْ لَذَّة
ترجمه:
اى بندگان خدا، بدانید اهل تقوا هم از دنیاى گذرا و هم از آخرتى که مىآید سود بردند، با اهل دنیا در دنیایشان شریک شدند، و اهل دنیا در آخرت آنان شریک نگشتند. در دنیا از راه حلال در بهترین مسکن ساکن شدند، و بهترین خوراکى را نوش جان نمودند، از دنیا بهره بردند آنچنان که خوشگذرانان بهره بردند، و از آن کام گرفتند بدان گونه که سرکشان گرد نفر از کام گرفتند.
سپس با توشهاى رساننده به سر منزل نجات از دنیا گذشتند، و با تجارتى پر سود به آخرت سفر کردند. در دنیایشان به لذّت بىرغبتى به دنیا رسیدند، و یقین کردند که در آخرت همسایگان حقّند.
دعایشان بىجواب نماند، و نصیبشان از لذّت دنیا کاستى نیابد.
منبع:
نهج البلاغه، نامه27
چشم‌پوشی از لذت گناه، موجب جلب لذتی دیگر
روایت1:
رسولُ اللَّهِ (ص): ما مِن مُسلِمٍ یَنظُرُ امرأةً أوّلَ رَمقَةٍ ثُمّ یَغُضُّ بَصَرَهُ إلّا أحدَثَ اللَّهُ تعالى لَهُ عِبادَةً یَجِدُ حَلاوَتَها فی قَلبِهِ.
ترجمه:
رسول خدا (ص): هیچ مرد مسلمانى نیست که نگاهش به زنى بیفتد و چشم خود را پایین اندازد مگر اینکه خداى متعال به او توفیق عبادتى دهد که شیرینى آن را در دل خویش بیابد.
منبع:
کنز العمّال: 13059
روایت2:
رسولُ اللَّهِ (ص) النَّظَرُ سَهمٌ مَسمومٌ مِن سِهامِ إبلیسَ، فمَن تَرَکَها خَوفاً مِن اللَّهِ أعطاهُ اللَّهُ إیماناً یَجِدُ حَلاوَتَهُ فی قَلبِهِ
ترجمه:
رسول خدا (ص): نگاه کردن، یکى از تیرهاىزهرآلود ابلیس است. پس، هرکه از ترس خدا چشم خود را [از نامحرم] فرو بندد خداوند به او ایمانى عطا فرماید که حلاوت آن را در دلش بیابد
منبع:
جامع الأخبار(للشعیری)، ص: 145
دست‌اندازی به حرام، باعث کاهش روزی حلال
توضیح: لذتی که هر انسان از زندگی می‌برد هم نوعی از روزی است که به همان مقدار که خداوند برای او مقدر کرده است به انسان می‌رسد.
روایت1:
الإمام الباقر (ع): لَیسَ مِن نَفسٍ إلّا وقَد فَرَضَ اللّهُ عز و جل لَها رِزقَها حَلالًا یَأتیها فی عافِیَةٍ، و عَرَضَ لَها بِالحَرامِ مِن وَجهٍ آخَرَ؛ فَإِن هِیَ تَناوَلَت شَیئا مِنَ الحَرامِ قاصَّها بِهِ مِنَ الحَلالِ الَّذی فَرَضَ لَها، و عِندَ اللّهِ سِواهُما فَضلٌ کَثیرٌ، و هُوَ قَولُهُ عز و جل: «وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِه»(نساء32)
ترجمه:
امام باقر علیه السلام: هیچ کس جز آن که خداوند برایش روزى حلال مقرر فرموده که عافیتمندانه به وى مىرسد؛ و از جانب دیگر حرام را در معرض دید او قرار داده است. پس اگر وى به روزى حرام دست اندازد، خداوند به ازاى آن از روزى حلالى که برایش مقرر فرموده، مىکاهد. و جز این دو، نزد خدا فضل فراوان است و آن همان است که خود فرموده: «و خداى را از فضلش درخواست کنید».
منبع:
الکافی: ج5، ص:80
روایت2:
رسول اللّه (ص): إنَّ اللّهَ تَبارَکَ و تَعالى قَسَّمَ الأَرزاقَ بَینَ خَلقِهِ حَلالًا و لَم یُقَسِّمها حَراما؛ فَمَنِ اتَّقَى اللّهَ عز و جل و صَبَرَ أتاهُ اللّهُ بِرِزقِهِ مِن حِلِّهِ، و مَن هَتَکَ حِجابَ السِّترِ و عَجَّلَ فَأَخَذَهُ مِن غَیرِ حِلِّهِ، قُصَّ بِهِ مِن رِزقِهِ الحَلالِ، و حوسِبَ عَلَیهِ یَومَ القِیامَةِ
ترجمه:
پیامبر خدا (ص): همانا خداوند خجسته و بزرگ روزىها را میان آفریدگانش به حلال تقسیم فرموده و نه به حرام. پس هر کس که تقواى خدا را پیشه کند و صبور باشد، خدا از روزى حلالش به وى عطا فرماید و آن کس که پرده پوشیدهْ بر دِرَد و شتاب ورزد، خدا به غیر حلالش وى را گرفتار سازد؛ روزى حلالش از او بریده شود و روز قیامت به همان محاسبه گردد
منبع:
الکافی: ج5، ص:80
روایت3:
پیامبر خدا (ص): لا سَرَقَ سارِقٌ شَیئا إلّا حُسِبَ مِن رِزقِهِ.
ترجمه:
پیامبر خدا (ص): هیچ سارقى جز از آن چه به حساب روزىاش نوشته شده، دزدى نمىکند.
منبع:
دعائم الإسلام: ج1، ص:241
روایت4:
تفسیر العیّاشی عن إسماعیل بن کثیر رفعه إلى النبیّ (ص): لَمّا نَزَلَت هذِهِ الآیَةُ: «وَ سْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ» قالَ: فَقالَ أصحابُ النَّبِیِّ (ص): ما هذَا الفَضلُ؟ أیُّکُم یَسأَلُ رَسولَ اللّهِ (ص) عن ذلِکَ؟ قالَ: فَقالَ عَلِیُّ بنُ أبی طالِبٍ علیه السلام: أنَا أسأَلُهُ عَنهُ، فَسَأَلَهُ عَن ذلِکَ الفَضلِ ما هُوَ؟ فَقالَ رَسولُ اللّهِ (ص): إنَّ اللّهَ خَلَقَ خَلقَهُ و قَسَّمَ لَهُم أرزاقَهُم مِن حِلِّها، و عَرَضَ لَهُم بِالحَرامِ، فَمَنِ انتَهَکَ حَراما نُقِصَ لَهُ مِنَ الحَلالِ بِقَدرِ مَا انتَهَکَ مِنَ الحَرامِ، و حوسِبَ بِهِ.
ترجمه:
اسماعیل بن کثیر در روایتى که به پیامبر نسبت داده است: چون این آیه نازل شد: «و خداى را از فضلش بجویید»، یاران پیامبر گفتند: «این فضل چیست؟ چه کس از شما این را از وى مىپرسد؟» على بن ابى طالب (ع) فرمود: «من از وى مىپرسم». پس از او پرسید که این فضل چیست. پیامبر فرمود: «هر آینه خداوند آفریدگانش را آفرید و روزىهاى حلال را میان ایشان تقسیم فرمود و روزى حرام را در معرض دیدشان نهاد. هر کس به حرام روى آورد، به همان اندازه که مرتکب حرام شده، از حلالش کاسته و به پایش نوشته مىشود».
منبع:
تفسیر العیّاشی:ج1، ص239
روایت5:
دَخَلَ عَلِیٌّ (ع) المَسجِدَ وقالَ لِرَجُلٍ: أمسِک عَلى بَغلَتی، فَخَلَعَ لِجامَها وذَهَبَ بِهِ. و خَرَجَ عَلِیٌّ وفی یَدِهِ دِرهَمانِ لِیُکافِئَهُ، فَوَجَدَها عُطُلًا، فَرَکِبَها و مَضى، فَأَعطى غُلامَهُ الدِّرهَمَینِ لِیَشتَرِیَ بِها لِجاما، فَوَجَدَ الغُلامُ اللِّجامَ فِی السّوقِ؛ فَقَد باعَهُ السّارِقُ بِدِرهَمَینِ، فَأَخَذَهُ بِالدِّرهَمَینِ.
فَقالَ عَلِیٌّ (ع): إنَّ العَبدَ لَیَحرِمُ نَفسَهُ الرِّزقَ الحَلالَ بِتَرکِ الصَّبرِ، و لا یَزدادُ عَلى ما قُدِّرَ لَهُ.
ترجمه:
امام على(ع): به مسجد درآمد و به مردى فرمود: «استر مرا نگاه دار!» آن مرد افسار استر را باز کرد و با خود برد. على بیرون آمد، حال آن که دو درهم در کف داشت تا به وى پاداش دهد. دید که استر رها شده است. بر آن سوار گشت و رهسپار شد. سپس به خادم خویش دو درهم داد تا با آن افسارى بخرد. خادم همان افسار را در بازار یافت که آن دزد به دو درهم فروخته بود. پس دو درهم داد و آن را باز گرفت.
آن گاه على (ع) فرمود: «همانا بنده با دست کشیدن از صبر، خود را از روزى حلال محروم مىکند و بیش از روزىاى که برایش تقدیر شده، به دست نمىآورد».
منبع:
ربیع الأبرار:ج4، ص379
بسیار استفاده کردم ممنون