۹۹/۰۳/۱۸

خطبه عید فطر (2)

یکی از وسوسه‌های شیطان، بعد از ماه رمضان / مراقب باشیم اعمال و عباداتِ ماه رمضان ما، نابود نشود / همان‌طور که مراقب ویروس کرونا هستیم، مراقب ویروس یأس ابلیس هم باشیم / چگونه می‌توانیم به امام‌زمان(ع) توجه پیدا کنیم؟ 

شناسنامه:

• زمان: 99/03/03
• موضوع: خطبه عید فطر
• مکان: مسجد یوم الغدیر
• صوت: اینجا

مراقب باشیم اعمال و عباداتِ ماه رمضان ما، نابود نشود!   

جدا شدن از ماه مبارک رمضان یک غمی را در دل انسان ایجاد می‌کند! ولی خدا نمی‌گذارد این غم سنگین بشود، لذا این ماه را با یک عید تمامش می‌کند و الّا این اندوه معلوم نبود با مؤمنین چه‌کار بکند! با یک نماز عید فطر که در قنوتش حرف‌های عجیبی هست؛ خدایا هرچه به پیامبر(ص) و آل پیامبر(ص) دادی به من هم بده! در قنوت این نماز، تقریباً استغفار نیست و انگار یک‌مقدار طلبکارانه است: خدایا، هرچه به پیامبر و اهل‌بیت(ص) دادی به من هم بده، هرچه از آنها دفع کردی از من هم دفع کن! ایستاده‌ای و کوتاه هم نمی‌آیی؛ هرچه بندگان صالحت خواسته‌اند، هرچه امام‌زمان(ع) از تو می‌خواهد... با یک عید، خدا غم وداع ماه رمضان را برطرف می‌کند.

اما در ایام بعد از ماه مبارک رمضان باید به چند نکته توجه پیدا کنیم؛ یکی دربارۀ ابلیس (شیطان) است که از امروز، دیگر دستش باز شده است و می‌خواهد به ما لطمه بزند. او می‌خواهد مثلاً با یک غیبت، همۀ روزه و عبادات ما را نابود کند و ما باید عبادات‌مان را حفظ کنیم، هرچند این عبادات ما بسیار کم و ناقص بوده، ولی بالاخره خدا کریم است و نقایص ما را مورد عفو قرار می‌دهد.

علی(ع): برای قبولیِ عمل، بیشتر زحمت بکشید تا برای خود عمل

أمیرالمؤمنین(ع) فرمود: برای قبولی عمل بیشتر زحمت بکشید تا برای خود عمل. «کُونُوا بِقَبُولِ الْعَمَلِ أَشَدَّ اهْتِمَاماً بِالْعَمَل» (مجموعۀ ورام/ج1/ص64) ما اگر بتوانیم یازده ماه زحمت بکشیم این ماه رمضان را حفظ کنیم سخن امیرالمؤمنین علی(ع) را رعایت کرده‌ایم.

شیطان خیلی ما را وسوسه می‌کند که خراب‌مان کند، برای هر کدام از ما هم دو فرزند از خدا خواسته است که با کمک آنها بتواند ما بجنگد و دشمنی کند. پس ما دشمن داریم و دشمن‌مان هم قبل از خود ما آفریده شده است. قبل از اینکه خدا در گِل حضرت آدم، روح بدمد، شیطان از این مسئله ناراحت بود و می‌گفت: این چیست که خدا آفریده است؟ مثلاً که چی؟ هنوز هیچ بحثی نشده بود از اینکه او باید به آدم سجده کند و آدم اشرف مخلوقات خواهد بود و... فقط تندیسی از حضرت آدم بود، و او (ابلیس) چون مقرّب بود، در جریان امر قرار گرفته بود و غُر می‌زد! (فَخَلَقَ اللَّهُ آدَمَ فَبَقِیَ أَرْبَعِینَ سَنَةً مُصَوَّراً فَکَانَ یَمُرُّ بِهِ إِبْلِیسُ اللَّعِینُ فَیَقُولُ لِأَمْرِ مَا خُلِقْتَ فَقَالَ الْعَالِمُ ع فَقَالَ إِبْلِیسُ لَئِنْ أَمَرَنِی اللَّهُ بِالسُّجُودِ لِهَذَا لَأَعْصِیَنَّهُ؛ تفسیر قمی/ج1/ ص41)

قدیمی‌ها هر موقع عصبانی می‌شدند می‌گفتند «لعنت بر شیطان!» چرا؟ برای اینکه می‌دانستند که شیطان در این مسائل نقش دارد، چون او دشمن دنیا و آخرت ما است.

خداوند متعال بارها در قرآن کریم فرمودند که ما دشمن داریم (إِنَّ الشَّیْطانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوٌّ مُبینٌ؛ یوسف/5) این دشمن را ببینید که چقدر فعال است! البته شیطان قوی نیست «إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطَانِ کَانَ ضَعِیفًا» (نساء/76) ولی ما را رها نمی‌کند، با اینکه ضعیف است، این‌قدر مِس‌مِس می‌کند تا ضربه‌اش را به ما بزند!

خداوند می‌فرماید: وقتی آمدی پای قرائت قرآن، از شیطان به خدا پناه ببر! «فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ» (نحل/98) خدایا اینکه دیگر قرآنِ خودت هست و خودت حضور داری! یعنی اینجا هم ممکن است شیطان دخالت کند! بله، او کارش را انجام می‌دهد و نباید از او غفلت کنید، دیدید جدّ شما حضرت آدم را چگونه فریب داد؟

یکی از وسوسه‌های شیطان، بعد از ماه رمضان:

شیطان با انواع و اقسام وسوسه‌ها و استدلال‌ها، سعی می‌کند ما را خراب کند؛ یکی از حرف‌هایی که می‌زند این است که مثلاً بعد از ماه رمضان می‌گوید: «حالا شما فکر نکن اتفاق خاصی افتاده است و با یک ماه رمضان، مثل آیت‌الله بهجت(ره) شده‌ای!» ضمن اینکه شیطان از خدا هم اجازه گرفته است که وسوسه‌ها را در سینۀ ما به گونه‌ای القاء می‌کند که ما فکر کنیم حرف دل خودمان است.

یکی از حرف‌های ابلیس-که به‌ظاهر جزوِ حرف‌های خوب اوست و برای آدم‌های خوب استفاده می‌کند- این است که می‌گوید: تو با این یک‌ماه عبادت، فکر می‌کنی چه کار بزرگی انجام داده‌ای که مثلاً بخواهی بر اساس آن خیلی از برنامه‌هایت را تغییر بدهی؟ چیزی نشده است... یعنی سعی می‌کند تو را ناامید کند.

همان‌طور که مراقب ویروس کرونا هستیم، مراقب ویروس «یأس ابلیس» هم باشیم

ابلیس نامرد یأسِ بدی در وجود انسان تزریق می‌کند که باید مراقب آن باشیم، مثل محافظت از ویروس کرونا باید از ویروس یأس ابلیس هم محافظت کنید! گاهی آدم فکر می‌کند که دارد تواضع می‌کند و می‌گوید: «ما که قابل نیستیم، اگر خدا قبول کرده باشد...» به همین راحتی نگویید «اگر» خدا قبول کرده باشد! چرا باید این‌قدر ناامید باشیم! مگر ما شب قدر، خدا را قسم نداده‌ایم؟ مگر التماس نکرده‌ایم؟ مگر خدا ما را رها می‌کند؟ مگر ما جای دیگری داریم که برویم؟ پس بگوییم: «حتماً خدا قبول کرده است!» قیمت خودمان را پایین نیاوریم.

وسوسه‌های شیطان، خیلی فراوان است، مثلِ کوچک شمردن گناه و اینکه بگوییم «حالا اینکه چیزی نیست...» یا تأخیر انداختن توبه و اینکه بگوییم «حالا وقت هست، توبه خواهم کرد...» یا اینکه در یک جمعی نشسته‌ایم و غیبت می‌شنویم اما به‌دلیل رودربایستی یا برای اینکه پیش دیگران ضایع نشویم، چیزی نمی‌گوییم. همچنین انواع و اقسام ترفندهای ابلیس که شما می‌شناسید. دعا کنیم و برای مبارزه با ابلیس از خدا کمک بگیریم. حالا که از ماه رمضان بیرون آمده‌ایم و دست ابلیس باز شده و دیگر خودمان باید در مبارزه با ابلیس، با او بجنگیم، از خدا بخواهیم که ما را کمک کند.

ابلیس در جامعه و در عرصۀ سیاست هم کماکان دشمن ماست

نکتۀ بعدی اینکه یکی از ابلیس‌ها-که حضرت امام هم آن را «شیطان بزرگ» نامید- آمریکا و استبکار جهانی است که وسوسه‌های خود را از طریق ماهواره و فضاهای تبلیغاتی در اینترنت و... منتشر می‌کند. قدر مشترک تمام تبلیغات دشمنان ما ایجاد «یأس» در جامعه و در ملت است. البته بعضی‌ها هم که خودشان یک پا شیطان هستند بلکه گاهی از شیطان هم شیطان‌تر هستند! ابلیس هم به آنها دست‌مریزاد می‌گوید که «شما دیگر کی هستید!»

این خودی‌هایی که در جامعۀ ما از شیطان بزرگ (آمریکا) هم شیطان‌تر هستند، کسانی هستند که دائماً آیۀ یأس می‌خوانند و «نمی‌توانیم» و «نمی‌شود» می‌گویند! در صورتی که راهِ ما باز است و خیلی کارها می‌توانیم انجام دهیم، اگر تا کنون این راه را نرفته‌ایم، در واقع مسئولین ما کوتاهی کرده‌اند و الا راه برای ما باز است. إن‌شاءالله مدیران جامعه برای برطرف کردن مشکلات، این راه‌ها را طی کنند. در هیچ جمع دو نفره و یا بیشتر، نگذاید کسی آیۀ یأس بخوانند، این یأس مال ابلیس است!

همان‌طور که «کِید شیطان» ضعیف است، نیرنگ آمریکا هم ضعیف است 

پس ابعاد اجتماعی مسئلۀ ابلیس را هم مورد توجه قرار دهید. در عرصۀ سیاست هم دشمن ما کماکان ابلیس است، منتها جلوه‌های گوناگونی دارد؛ مثلاً گاهی یک جلوه‌ای در بی‌بی‌سی، از خودش نشان می‌دهد. البته همان‌طور که قرآن می‌فرماید: «إنَّ کَیدَ الشَّیطان کانَ ضَعیِفاً»، کیدِ آمریکا هم کان ضعیفا!

امام خمینی(ره) فرمود: آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند! امام(ره) یک عارف است و خودش با شیطان مبارزه کرده و موفق شده است و حالا دارد این حرف را می‌زند. حتی اگر بحث تجربۀ خودش در مبارزه با شیطان هم نبود، این سخن خداوند است که دربارۀ کفار و دشمنان مؤمنین می‌فرماید: «الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِیلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ» (محمد/1) خداوند اثر اعمال دشمنان مؤمنین را از بین می‌برد!

چه کسی فکرش را می‌کرد که ما بتوانیم در دریای کارائیب، با آمریکا شاخ و شانه بکشیم و آنها عقب بنشینند؟! ببینید امروز ما چقدر قدرتمند شده‌ایم، واقعاً به مدد شهدا، خداوند چه عزتی به ما داده است!

دین‌داری با امام‌زمان و دین‌داری بدون امام‌زمان، چقدر فرق دارد؟

نکتۀ بعدی، دربارۀ یادِ حضرت ولی‌عصر، امام‌زمان(ع) است؛ ما باید این یاد را در زندگی‌مان بیشتر کنیم. اگر به یک نوعی (مثلاً در عالم رؤیا یا هر طور دیگری) به شما می‌گفتند که بروید به فلان مسجد، آقا امام‌زمان(ع) آنجا هستند و شما می‌توانید در آنجا پشت سر آقا یا همراه آقا نماز بخوانید... در این صورت آیا شما به آن مسجد می‌رفتید یا نه؟ آیا با یک حسّ و حال متفاوت می‌رفتید یا نه؟ بله؛ قطعاً حال شما یک‌طور دیگری می‌شد و یک اشتیاق خاصی پیدا می‌کردید. فرق بین دین‌داری با امام زمان(ع) و دین‌داری بدون امام زمان(ع) را اینجا می‌شود فهمید.

خیلی از شما نماز اول وقت می‌خوانید، چرا؟ برای اینکه ثواب دارد، برکات دارد، برخی از بلاها را از سر آدم برطرف می‌کند و... حالا امام‌زمان(ع) را هم به آن اضافه کنید و بگویید: «می‌خواهم آقا از من خوشَش بیاید!» حالا دیگر قصه فرق می‌کند و کاملاً متفاوت می‌شود. همچنین برای قرآن خواندن هم می‌شود این‌طور گفت: «من قرآن می‌‌خوانم، برای اینکه می‌خواهم آقا از من خوشَش بیاید» باز هم موضوع کاملاً متفاوت خواهد شد.

شما وقتی به حرم امام رضا(ع) مشرّف می‌شوید، حسّ و حال نمازها و دعاهای شما در آنجا، با وقت‌های دیگر فرق نمی‌کند؟ مسلّماً فرق می‌کند. قرآن می‌فرماید: «فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ»

چگونه امام‌زمان(ع) را به متن زندگیِ خودمان بیاوریم و با او زندگی کنیم؟

زندگی‌کردن با امام‌زمان(ع) قصه را کاملاً متفاوت می‌کند. آن‌وقت شما مثلاً اگر خیاط باشید، مثل رجبعلی خیاط می‌شوید! الان شما هر شغلی که داشته باشید، طبیعتاً سعی می‌کنید که لقمۀ حرام نخورید و سرِ مردم کلاه نگذارید و امانتدار باشید و... اما وقتی تصمیم بگیرید که با امام‌زمان(ع) زندگی کنید، زندگی شما خیلی متفاوت خواهد شد.

چگونه امام‌زمان(ع) را در متن زندگی‌مان خودمان بیاوریم؟ مثلاً دربارۀ شغل و کسب و کار، نیّت ما این باشد که: «یابن‌الحسن، من به‌خاطر تو می‌خواهم لقمۀ حلال بخورم!» کمااینکه در زیارت عاشورا می‌گوییم: «یا اَباعَبْدِاللَّهِ اِنّی اَتَقَرَّبُ اِلی اللَّهِ وَ اِلی رَسُولِهِ وَ اِلی امیرِالْمُؤْمِنینَ وَ اِلی فاطِمَةَ وَ اِلَی الْحَسَنِ‌ وَ اِلَیْکَ بِمُوالاتِکَ»؛ من می‌خواهم به خدا نزدیک بشوم، می‌خواهم به پنج تن آل‌عبا نزدیک بشوم و تک‌تک نامِ پنج تن را می‌بری... وقتی نیّتِ کسی این باشد، آن‌وقت فضا برایش کاملاً عوض می‌شود.

اگر به کسی بگویند: «بیا در راه خدا خرج کن» می‌گوید: «باشد ان‌شاالله!» بعد هم ممکن است یک مبلغ کمی (مثلاً صد تومان) خرج کند. اما اگر به او بگویند: «بیا برای امام‌حسین(ع) یا برای أباالفضل‌العباس خرج کن» ‌آن وقت، خیلی بیشتر (مثلاً هزار تومان) می‌دهد، چون می‌گوید: «من نمی‌توانم برای اهل‌بیت(ع) کم بگذارم!» البته همه‌اش در راه خدا است، اما وقتی نام اهل‌بیت(ع) وسط می‌آید، فضا تغییر می‌کند.

می‌گوید: «من چطوری در نماز، توجه پیدا کنم؟ نمی‌شود توجه پیدا کرد!» ببینید آقای بهجت(ره) در اینجا چه پیشنهادی می‌دهد؟ ایشان می‌فرماید: آن عالم بزرگوار قبل از نماز سه مرتبه می‌گفت «صلّی الله علیک یا اباعبدالله» یعنی یا اباعبدالله، من که الان سر نماز ایستاده‌ام، می‌خواهم جواب خون شما را بدهم، از شما ممنونم... وقتی پای امام‌حسین(ع) را وسط می‌آورید، وضع نماز هم عوض می‌شود.

چگونه می‌توانیم به امام‌زمان(ع) توجه پیدا کنیم؟

حالا ما چگونه می‌توانیم به امام‌زمان(ع) توجه پیدا کنیم؟ به‌خاطر حضرت زندگی کنیم؛ در خانه غذا بپزیم به خاطر حضرت، لقمۀ حلال در بیاوریم، به‌خاطر حضرت، ورزش کنیم به خاطر حضرت و... واقعاً می‌شود این‌طوری زندگی کرد، و حضرت هم می‌پذیرد. نگوییم: «حالا امام‌زمان(ع) با ورزش کردن و دویدنِ من برای سلامتی بدنم، چه‌کار دارد؟» مادر شما با سلامتی شما چه‌کار دارد؟ شما وقتی به مادر خودتان زنگ می‌زنید، او نمی‌پرسد «حالت چطور است؟» و آن کسی که صادقانه‌تر از دیگران، از تو می‌پرسد حالت چطور است، آیا مادر تو نیست؟ بله، همین‌طور است. خُب امام‌زمان(ع) که مهربان‌تر از مادر است! واقعاً وقتی ما به‌خاطر سلامتی خودمان ورزش کنیم، ایشان خوشحال می‌شود! اگر در یک جامعه‌ای این سؤال را زیاد بپرسند که «حال ما چه ربطی به حضرت دارد؟» یعنی وضع آن جامعه خراب است و به جایی نرسیده که این سؤال دیگر پرسیده نشود!

امیرالمؤمنین علی(ع) در نماز جماعتی، به یکی از دوستانش فرمود: بعد از نماز، بمان با شما کار دارم. او هم بعد از نماز، نزد حضرت رفت. حضرت فرمود: حالت خوب نیست؟ گفت: بله آقاجان، کسالتی دارم و حالم خوب نیست ولی به عشق شما آمده‌ام. حضرت فرمود: می‌دانید وقتی شما مریض می‌شوید ما مریض می‌شویم، وقتی خوشحال می‌شوید ما بخاطرتان خوشحال می‌شویم، وقتی غمگین می‌شوید ما بخاطرتان غمگین می‌شویم. و بعد فرمودند: وقتی شما دعا می‌کنید ما آمین‌گوی شما هستیم و اگر شما دعا نکنید ما برای‌تان دعا می‌کنیم. (فَقَالَ یَا رُمَیْلَةُ لَیْسَ مِنْ مُؤْمِنٍ یَمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا بِمَرَضِهِ وَ لَا یَحْزُنُ إِلَّا حَزِنَّا بِحُزْنِهِ وَ لَا یَدْعُو إِلَّا أَمَّنَّا لِدُعَائِهِ وَ لَا یَسْکُتُ إِلَّا دَعَوْنَا؛ بصائرالدرجات/ ج1/ ص260)
(الف5-ن2)

<<جلسه قبل

جلسه بعد>>