اگر پدرها در خانه امامت کنند، فرزندان شیرینیِ امام را خواهند چشید / شیرینی ولایت، عامل اسلام آوردن یهودیان

زمان: محرم 90
مکان: مهدیه تهران
انعکاس در:
پی دی اف: A5 | A4
اینفوگرافیک: پیشنهاد دهید
صوت: دانلود | بشنوید
کلیپ صوتی: پیشنهاد دهید

حجت الاسلام علیرضا پناهیان در دهۀ اول محرم، در مهدیه تهران با موضوع «نهال ولایت در نهاد خانواده» به ایراد سخنرانی پرداختند. گزیده‌ای از دهمین جلسۀ این سخنرانی در ادامه می‌آید:

امام مانند پدری دلسوز و مهربان است/مردم دنیا کم‌کم دارند بوی پدر غریب و پشت پردۀ غیبت خود را حس می‌کنند

عده‌ای از مؤمنین یمن، به محضر رسول خدا (ص) رسیدند و پرسیدند بعد از شما چه کسی سرپرست ما خواهد بود؟ حضرت فرمودند: «جانشین من الان در میان این جمع، در صف نشسته است؛ بروید و از مقابل این جمع عبور کنید، هر کدام از آنها که قلب شما به او متمایل شد، او وصی من است.»(فَتَخَلَّلُوا الصُّفُوفَ وَ تَصَفَّحُوا الْوُجُوهَ فَمَنْ أَهْوَتْ إِلَیْهِ قُلُوبُکُمْ فَإِنَّهُ هُوَ)(غیبت نعمانی/40) علی(ع) در صف نشسته بودند، مؤمنین یمنی طبق فرمایش رسول خدا از مقابل جمع عبور می‌کردند تا اینکه مقابل علی(ع) رسیدند؛ در این لحظه احساس کردند در قلبشان حرارتی پیدا شد. خواستند عبور کنند، دیدند زانوانشان یاری نمی‌کند، به علی(ع) نگاه کردند؛ قلبشان آتش گرفت. رسول خدا به آنان فرمود؛ «احساس خود را بیان کنید.» گفتند: «احساس کردیم، علی(ع) پدر ماست و ما مثل فرزندی به او علاقه‌مندیم.» (فَرَفَعُوا أَصْوَاتَهُمْ یَبْکُونَ وَ یَقُولُونَ یَا رَسُولَ اللَّهِ نَظَرْنَا إِلَى الْقَوْمِ فَلَمْ تَحِنَّ لَهُمْ قُلُوبُنَا وَ لَمَّا رَأَیْنَاهُ رَجَفَتْ قُلُوبُنَا ثُمَّ اطْمَأَنَّتْ نُفُوسُنَا وَ انْجَاشَتْ أَکْبَادُنَا وَ هَمَلَتْ أَعْیُنُنَا وَ انْثَلَجَتْ صُدُورُنَا حَتَّى کَأَنَّهُ لَنَا أَبٌ وَ نَحْنُ لَهُ بَنُون/همان منبع)‏ (و تمام این حالات و سخنان با وجود این بود که ظاهراً سن امیرالمؤمنین علی(ع) از آنها کمتر بود و آنها تا به حال علی را ندیده بودند.)
امام و ولیِ خدا در جان انسان این‌چنین اثر می‌گذارد. امام سرچشمۀ عاطفه و محبت و مانند پدری دلسوز و مهربان است. مردم عالم بالاخره پدر خود را پیدا خواهند کرد؛ مردم دنیا کم‌کم دارند بوی پدر غریب و پشت پردۀ غیبت خود را احساس می‌کنند. مردم اگر ببینند کسی بوی پدر غریب آنها را می‌دهد، در جانشینی آن پدر، مثل پدر به او نگاه خواهند کرد. در روایت دارد، در غیبت پدر، برادر بزرگتر حکم پدر را دارد. در خانواده‌ها حرمت برادر بزرگتر را رعایت کنید تا مبادا بعداً در جامعه ولایت‌مداری ما مخدوش شود.

پدرها به فرزندانشان کمک کنند تا «حرمت پدری» حفظ شود/ اگر پدرها در خانه امامت کنند، فرزندان شیرینیِ امام را خواهند چشید

پدرها در خانواده مواظب باشند؛ مهر پدری حرمت دارد. پدرها حق بزرگی بر فرزندان خود دارند و احترامشان باید حفظ شود، ولی پدرها هم در این امر به فرزندان خود کمک کنند. رسول خدا(ص) فرمودند: «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ مَنْ‏ أَعَانَ‏ وَلَدَهُ‏ عَلَى بِرِّهِ وَ هُوَ أَنْ‏ یَعْفُوَ عَنْ سَیِّئَتِهِ وَ یَدْعُوَ لَهُ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّه» (بحارالانوار/101/98)‏ خدارحمت کند کسی را که فرزندش را در نیکی کردن به خودش کمک کند (طوری رفتار کند که بچه بتواند احترام او را حفظ کند) و خطای فرزندش را ببخشد. بنا بر روایت دیگری در پاسخ به کسی که پرسید: «چگونه او را در نیکی به خود کمک کند؟» فرمودند: «یَقْبَلُ مَیْسُورَهُ وَ یَتَجَاوَزُ عَنْ مَعْسُورِهِ وَ لَا یُرْهِقُهُ وَ لَا یَخْرَقُ بِه‏»(کافی/6/50)
اگر پدری از روی بزرگواری، نسبت به خطاهای جوان خود تغافل کند و همۀ خطاهای او را مُچ‌گیری نکند، وقتی به آن جوان گفته شود، «امام مانند پدر است»، او خواهد گفت: «من مهربانی پدر را چشیده‌ام، اگر امام مانند پدر است، پس امام خیلی نازنین و مهربان است.» اگر پدرها در خانه امامت کنند، فرزندان شیرینیِ امام را خواهند چشید.
رسول خدا(ص) فرموده‌اند: «هر یک از انسان‌ها برای خودشان ریاستی دارند، مرد رئیس اهل بیت خویش است و زن رئیس خانۀ خویش است؛کُلُّ نَفَسٍ مِنْ بَنِی آدَمَ سَیِّدُ فَالرَّجُلُ سَیِّدُ أَهْلِهِ وَ الْمَرْأَةُ سَیِّدَةُ بَیْتِهَا»(نهج الفصاحه/روایت2177) ریاست کلی خانواده با مرد است اما آقایان در بسیاری از امور خانه، اجازه بدهند که خانم‌ها اظهار نظر کنند. شخصی به خانۀ امام حسین(ع) آمد، دید که ایشان در خانۀ خود پرده و پشتی گذاشته‌اند، گفت یا اباعبدالله؛ وضع خانه‌تان خیلی پُررونق شده است، پدر گرامیتان علی(ع) ساه‌تر زندگی می‌کردند؟! امام حسین(ع) فرمودند: «چون همسرم این وضع را دوست داشت، من قبول کردم.»

جایگاه ولایت در مباحث عرفانی، عاطفی، اعتقادی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی

تا کنون دلایل زیادی برای ذکر اهمیت ولایت را شنیده‌ایم اما گاهی اوقات بعضی‌ها چون در معنای ولایت غور نکرده‌اند از دور احساس می‌کنند که گویا با مفهوم ولایت، برخورد شعاری می‌شود یا فکر می‌کنند که عده‌ای سعی بر مبالغه در این معنا دارند.
ولایت در موضوعات مختلف جایگاه نخست را دارد که در اینجا فقط فهرستی از ابعاد مختلف امر ولایت را بیان می‌کنیم:
(1) در مباحث عرفانی وقتی وارد بحث ولایت می‌شویم می‌بینیم که اصلاً عالم هستی بر اساس برکت ولی‌الله الاعظم برقرار است. اگر حجت و ولی خدا لحظه‌ای در این دنیا نباشد، زمین ساکنان خود را درهم می‌کشید (امام باقر(ع): لَو أنّ الإمامَ رُفِعَ مِنَ الأرضِ ساعةً لَماجَتْ بأهْلِها کَما یَمُوجُ البَحْرُ بأهلِهِ(کافی/1/179) و امام سجاد(ع): بِنَا یَنْشُرُ الرَّحْمَةَ وَ یُخْرِجُ بَرَکَاتِ الْأَرْضِ وَ لَوْ لَا مَا فِی الْأَرْضِ مِنَّا لَسَاخَتْ بِأَهْلِهَا؛ امالی صدوق/186)
(2) به مباحث عاطفی که مراجعه می‌کنیم می‌بینیم که سرچشمۀ عاطفه و احساس، در دست اهل بیت(ع) است. در زیارت جامعه می‌خوانیم: «مَعْدِنَ الرَّحْمَةِ».(من لایحضره الفقیه/2/610) امام رضا(ع) می‌فرماید: «برای امام علامت‌هایی است؛ از مردم به خودشان سازاوارتر است، و از پدر و مادرانشان به آنها دلسوزتر است؛ لِلْإِمَامِ عَلَامَاتٌ..یَکُونُ أَوْلَى بِالنَّاسِ مِنْهُمْ بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَشْفَقَ عَلَیْهِمْ مِنْ آبَائِهِمْ وَ أُمَّهَاتِهِمْ»(من‌لایحضره‌افقیه/4/418) اگر کسی می‌خواهد عالی‌ترین احساسات و عاطفۀ انسانی را تجربه کند، باید به در خانۀ اهل بیت(ع) برود. ولایت سرچشمۀ عاطفه است؛ ما امروز بعد از 1400 سال که نه حسین(ع) را دیده‌ایم و نه صدای او را شنیده‌ایم و نه معجزه‌ای از او دیده‌ایم، هر سال مانند مادرِ بچه از دست داده، برای او گریه می‌کنیم. این عاطفه را هیچ کسی به هیچ وسیله‌ای نمی‌تواند ایجاد کند. هیچ خانواده‌ای به پرمحبتی و هیچ دلی به عاطفۀ دل‌های محبین اهل بیت(ع) نیست، چون آنها به سرچشمۀ پرفیض عاطفه متصل هستند. آنهایی که ولایت‌گریز هستند دشمنان عاطفه و محبت هستند و این را، هم تاریخ اثبات کرده است و هم وضع زندگی اجتماعات مختلف اثبات کرده است.
(3) از نظر اعتقادی هم تا وقتی به ولایت ولی الله معتقد نشویم، حتی اگر به خدا و معاد هم معتقد باشیم فایده ندارد. اگر کسی ذره‌ای ولایت رسول‌الله را در ته قلبش نپذیرد، خدا قسم یاد می‌کند که اصلاً ایمان ندارد: « به پروردگارت سوگند که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داورى طلبند و سپس از داورى تو، در دل خود ذره‌ای احساس ناراحتى نکنند و کاملا تسلیم باشند؛ فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّى یُحَکِّمُوکَ فیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فی‏ أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلیماً»(نساء/65)
(4) از نظر اخلاقی و صفات روحی نیز اگر کسی ولایت‌مدار نباشد معلوم است که بزرگ‌ترین صفات زشت یعنی تکبر و حسادت نسبت به ولی الله را در دل دارد، هرچند آن را در دل پنهان کرده باشد.«أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى‏ ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِه»(نساء/54)
بعضی‌ها حتی وقتی که ما برای امام حسین(ع) گریه می‌کنیم (که علامت محبت ما به امام حسین است) حسادت می‌کنند! مثلاً می‌گویند «چرا برای امام حسین(ع) گریه می‌کنی؟! برای حال خودت گریه کن! امام حسین به گریه‌های تو نیازی ندارد!» این نشان‌دهندۀ حسادت قلبی آنهاست که حتی به امامی که1400 سال پیش بوده، حسادت می‌ورزند، حالا اگر اینها در زمان خود امام حسین(ع) بودند خدا می‌داند که چه می‌کردند؟
(5) از نظر اجتماعی و سیاسی، ولایت خطرناک‌ترین مفهومی است که برای ستمگران عالم وجود دارد و تنها عنصری که جهان بشریت را نجات خواهد داد. حضرت با ظهور خود فقط ولایت را مستقر می‌کند، و عدالت، امنیت، برکت، محبت و ... همه و همه ثمرات استقرار ولایت خواهند بود.

شیرینی ولایت/ قلب سالم نسبت به ولایت، مانند کبوتر جَلد است

شاید در میان اطرافیان شما کسانی باشند که نسبت به ولایت بی‌اعتنا هستند. امام صادق(ع) می‌فرمایند که به چنین کسانی اصرار نکنید ولایت را بپذیرد. قلب سالم نسبت به ولایت، مانند کبوتر، جَلد لانۀ خودش است؛ یعنی اگر کسی قلب سالمی داشته باشد با کم‌ترین اشاره‌ای آن را می‌پذیرد.(امام صادق(ع): ...ثُمَّ هُوَ إِلَى أَمْرِکُمْ أَسْرَعُ مِنَ الطَّیْرِ إِلَى وَکْرِه؛ تحف العقول/313 و کافی/1/266‏) اما قلب ناسالم و مریض، چون لانۀ کبوتر ولایت نیست، با اصرار و استدلال هم نخواهد پذیرفت. «کُفُّوا عَنِ‏ النَّاسِ‏ وَ لَا یَقُلْ أَحَدُکُمْ أَخِی وَ عَمِّی وَ جَارِی فَإِنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَیْراً طَیَّبَ رُوحَهُ فَلَا یَسْمَعُ مَعْرُوفاً إِلَّا عَرَفَه...»(تحف العقول/312)‏ حضرت می‌فرمایند: رها کنید مردم را! چرا اصرار می‌کنید که حتماً ولایت را بپذیرند؟! نگویید این پدرم یا برادرم یا... است و من باید حتماً او را نسبت به ولایت متقاعد کنم.

شیرینی ولایت/ یهودیان مدینه با شنیدن سخنی از پیامبر(ص) در مورد ولایت، مسلمان شدند

آیا تا به حال شنیده‌اید که یهودیان مدینه چگونه مسلمان شدند؟ به خاطر کلامی از پیامبر اسلام(ص) که در آن راجع به «ولایت» توضیح دادند و آن‌قدر برای یهودیان مدینه جالب بود که تعداد قابل توجهی از آنها مسلمان شدند.
پیامبر اکرم(ص) در شرح این آیۀ قرآن: «النَّبِیُّ أَوْلى‏ بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِم؛ پیامبر از خود مؤمنین نسبت به آنان اولی و سزاوارتر است»(احزاب/6) فرمودند: هر که از دنیا رفت و مالی به جای گذاشت، برای وارثان خودش خواهد بود و هر که از دنیا رفت و بدهکاری و قرضی به جای گذاشت، به عهدۀ من خواهد بود. «مَنْ تَرَکَ مَالًا فَلِوَرَثَتِهِ- َ مَنْ تَرَکَ دَیْناً أَوْ ضَیَاعاً فَعَلَیَّ وَ إِلَیَّ»(تفسیر قمی/2/176) (همچنین: عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع‏، أَنَّ النَّبِیَّ ص قَالَ: أَنَا أَوْلَى بِکُلِّ مُؤْمِنٍ مِنْ نَفْسِهِ وَ عَلِیٌّ أَوْلَى بِهِ مِنْ بَعْدِی» فَقِیلَ لَهُ: مَا مَعْنَى ذَلِکَ؟ فَقَالَ: قَوْلُ النَّبِیِّ ص: مَنْ تَرَکَ دَیْناً أَوْ ضَیَاعاً فَعَلَیَّ وَ مَنْ تَرَکَ مَالًا فَلِوَرَثَتِه‏؛ کافی/1/406) یک معنای این سخن هم این است که «شما بی‌صاحب نیستید. بروید کار کنید، اگر سودی بردید برای خودتان اما اگر گرفتاری برایتان پیش آمد، بیایید تا گرفتاری شما را برطرف کنم.» امام صادق(ع) می‌فرمایند: همین فرمایش رسول خدا(ص) بود که باعث شد بسیاری از یهودیان مدینه مسلمان شوند. (وَ قَالَ الصَّادِقُ ع‏ وَ کَانَ إِسْلَامُ عَامَّةِ الْیَهُودِ بِهَذَا السَّبَبِ؛ تفسیر قمی/2/176)