کلیپ تصویری | برداشت اشتباه از حدیث «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ»
چطور در طول تاریخ از این حدیث سوء استفاده شده؟
ترجمه درست این حدیث چیست؟
چرا فینال و اوج همه عبادت‌ها در عرصه سیاست است؟
شناسنامه
- تولید: بیان معنوی
- زمان: 09:01
- منبع: تاریخ بعثت و عصر ظهور
- دریافت با کیفیت (پایین(23مگابایت) | متوسط(34مگابایت) | بالا(72مگابایت) | صوت)
- آپارات | یوتیوب
متن:
مجری برنامه: امّا خیلی از سحر گذشته تا الآن برای ما پیام فرستادند که آقا این «انّما بُعِثتُ» را که شما گفتید که سندش خیلی قوی نیست، جاهای دیگری هم در دین ما روایات و احادیث مختلفی از همین جنس به ما رسیده که سند این را محکم می‌کند و در سال 85 مقام معظم رهبری همین را تفسیر کردند که رسالت پیامبر و نبوت حضرت رسول این بوده که مکارم اخلاق را و معنویت را در جامعه نشر و بسط بدهند.
ببینید اشکال من به یک حدیث «إنَّما بُعِثتُ لِاُتَمِّمَّ مکارم الأخلاق» نیست. حالا این حدیث معتبر است یا نه؟ بنابر یک تحقیقی این حدیث آنچنان معتبر نیست.
مجری: این برداشت شخصی حضرتعالی است؟
نخیر. مقالۀ تحقیقی و پژوهشی از پژوهشگاه دفتر تبلیغات حوزۀ علمیۀ قم چاپ شده و منتشر شده سند این حدیث را سند معتبری نمی‌دانند. اما چون مضمون این روایت در روایت‌های دیگر هم هست و به شهرتی رسیده، نه به تواتر ها! به شهرتی رسیده در جامعۀ اسلامی، علمای اسلامی از یک زمانی به بعد این حدیث را ترجمه کردند. بحث سرِ این حدیث یا سندش یا به اصطلاح میزان اعتبار آن نیست؛ بحث سرِ این است که این حدیث چرا در بین خیلی از احادیث فقط باید این حدیث مشهور بشود؟
بنده می‌گویم این حدیث مخالف برداشت سیاسی از اسلام نیست؛ خیلی‌ها از این حدیث سوءاستفاده کردند. چه‌جوری سوءاستفاده کردند؟ آمدند القاء کردند که ببین فقط پیامبر هدفش مکارم اخلاق بوده. ببینید این اشکال است دیگر، که ما بگوییم فقط مکارم اخلاق بوده، با ادارۀ جامعه هم کاری نداشته، گفته من دیگر نمی‌دانم آن را می‌خواهید چه‌کار کنید، من مهم برایم این است که اخلاقی باشید.
اخلاق یعنی شما مهربان باش، یک دانه ضعیف را دیدی کمک کن. درست است؟ صدقه بده. سیاست یعنی چی؟ یعنی یک ملّتی ضعیف بودند کمک کن. این‌که خیلی اخلاقی‌تر است. آقا یک جامعه را شما حاضر نیستی کمک کنی حاضر هستی یک نفر را فقط کمک کنی؟ بعد یک نفر را کمک کنی می‌شود اخلاقی؟ یک جامعه را بخواهی کمک کنی می‌شود سیاسی؟ این چه حماقتی است؟ اصلاً گاهی از اوقات تفکیک بُعد سیاسی دین از بُعد اخلاق غلط است اصلاً. یعنی همان اخلاق، خوب شناخته نشده.
مجری: اینجوری که خیلی درست شد که! اگر این سیاست باشد.
احسنت! آ‌ن‌وقت آن مکارم اخلاق است که باید درست ترجمه بشود. هر موقع در ترجمۀ مکارم اخلاق یک کاری کردند که ما فهمیدیم آن کسی که بیش از همه اخلاق باید رعایت بکند مدیر جامعه است، این درست ترجمه شده مکارم اخلاق. هر موقع در ترجمۀ مکارم اخلاق ما اینجوری فهمیدیم که غصه‌خوردن برای یک ملّت ارزش اخلاقی‌اش بیشتر است تا بخواهی برای یک نفر غصه بخوری که آن هم ارزشمند است...
مجری: این می‌شود سیاسی؟
این اصلاً باز هم اخلاقی است.
مجری: ولی اخلاقی که با سیاست است؟
بله، اخلاقی که دایره‌اش را در حد و اندازه‌های یک جامعه، در حد و اندازه‌های یک جهان گسترش داده و بعد چه اتفاقی افتاده؟ ارزش‌ها را آنجا دارد تعریف می‌کند. یا مثلاً مسئلۀ اعتقادی. آقا من باید اعتقاد داشته باشم به خدا و راضی باشم به روزی الهی و توکل به خدا بکنم با کمترین امکانات بروم کار و کسب را راه بیندازم بلکه خدا کمکم بکند. درست است؟ این اعتقادات هست دیگر. مسئول یک مملکتی توکل باید بکند به خدا و دشمنان آن مردم و مملکت مبارزه بکند یا نه؟
مجری: بله. بله دیگر.
توکل فقط مال من است توی زندگی فردی؟ مال آن مسئولی که می‌خواهد با دشمن مبارزه بکند نیست؟ که او نباید روی نصرت الهی حساب بکند؟
مجری: چرا. حتماً باید بیشتر باشد.
آنجا که بیشتر است مسئله‌اش. آنجا که ارزش اعتقادات بیشتر است که!
مجری: تأثیرگذاری‌اش هم بیشتر است.
تاثیرگذاری‌اش هم بیشتر است. آقا من اگر اعتقادات درستی نداشته باشم در زندگی‌ام پرخطا خواهم بود درست است؟ ولی من خطا بکنم مسئول که نیستم که، به اندازۀ خودم. درست است؟ خودم و خانواده‌ام. ولی یک مسئول اگر اعتقادات درست نداشته باشد یک مملکت را نابود می‌کند. پس بُعد سیاسی دین از بُعد اعتقادی جدا نیست.
یعنی همان است؟
همان است! منتها در شیوۀ بیان یک طوری است که می‌آیند مثلاً مباحث اخلاقی، یا مباحث اعتقادی را مطرح می‌کنند، نه یک مثال سیاسی می‌زنند، نه می‌گویند اوجش در سیاست است، نه می‌گویند مهم‌ترین رذیلۀ اخلاقی آن رذیله‌های اخلاقی است که برمی‌گردد سرنوشت جامعه را می‌خواهد تعیین کند.
آقا دروغ‌گفتن بد است دیگر درست است؟ یک نفر به یک نفر دروغ بگوید بد است از نظر احکام شرعی؟ منفی است یا خوب است؟
مجری: در همۀ ادیان بد است.
بد است، درست است؟ حالا یک نفر به یک جامعه دروغ بگوید. این چقدر زشت‌تر است؟
مجری: می‌گویند این آدم سیاسی‌ای است.
چقدر زشت‌تر است از نظر رفتار؟
مجری: خیلی زشت‌تر است. ضررش بیشتر است.
خب هر کسی در مورد دروغ صحبت می‌کند بگوید، دروغ‌گفتن سیاسیون بسیار شنیع‌تر و قبیح‌تر از دروغ‌گفتن مردم عادی است. روزنامۀ یک حزب وقتی دروغ می‌گوید برای اغوای مردم، این کارش خیلی زشت‌تر از جنایت‌های فردی‌ای است که افراد می‌کنند. اگر ما اینجوری صحبت بکنیم وقتی که رفتیم توی اخلاق، وقتی که رفتیم توی اعتقادات، چه اتفاقی می‌افتد؟ جامعه با همان اخلاق و اعتقادات درست می‌شود اصلاً شما نیازی نیست بگویید ما بُعد سیاست را هم توجه کردیم.
مجری: اصلاً جدایش نمی‌کنیم... می‌گوییم جامعۀ دینی یعنی این.
جدا نمی‌کنیم اصلاً! جامعۀ دینی یعنی این. خب با این نگاه شما بروید در قرآن به قرآن نگاه کنید و آیات قرآن، حرف امام خمینی را متوجه می‌شویم. حرف امام خمینی چی بود؟ «والله اسلام همه‌اش سیاست است.» همین حرف را که والله اسلام همه‌اش سیاست است، به بعضی‌ها بگویی می‌گوید نه! سیاست که همه‌اش نیست، بعضی‌هایش هم عبادت است. بندۀ خدا! همۀ آن عبادت‌ها اوجش و فینالش در سیاست است. همۀ آن عبادت‌ها اصلش و مهم‌ترین نقطه‌هایش در عرصۀ سیاسی است.
امام خمینی(ره): «اسلام، دین دینِ سیاست است. اسلام یک دینی است که احکام عبادی‌اش هم سیاسی است. توی عبادتش هم سیاست است. سیاست‌اش هم عبادت است.»
بُعد سیاسی دین جدای از بُعد اخلاقی نیست. بُعد سیاسی دین جدای از بُعد در واقع اخلاقی نیست. ما هستیم که داریم غلط رفتار می‌کنیم.
مجری: یعنی می‌خواستم این را عرض کنم، ما توی جامعه این را نمی‌بینیم که!
خب احسنت. این به دلیل اشتباهاتی است که در طول تاریخ در برداشت از دین رخ داده و چنین احادیثی هم کمک می‌کنند سرِ آن اشتباهات یا برداشت غلط از چنین احادیثی کمک می‌کند به این اشتباهات. و الّا به چنین احادیثی می‌شود گاهی از اوقات تکیه کرد حتی آنها را شرح داد برای بیان یک حقایقی که آن حقایق اصلش درست هستند. حالا ممکن است این حدیث سندش زیاد دقیق نباشد.
آقا یک جامعه را شما حاضر نیستی کمک کنی حاضر هستی یک نفر را فقط کمک کنی؟ بعد یک نفر را کمک کنی می‌شود اخلاقی؟ یک جامعه را بخواهی کمک کنی می‌شود سیاسی؟ این چه حماقتی است؟
اصلاً گاهی از اوقات تفکیک بُعد سیاسی دین از بُعد اخلاق غلط است اصلاً. یعنی همان اخلاق، خوب شناخته نشده.
هر موقع در ترجمۀ مکارم اخلاق یک کاری کردند که ما فهمیدیم آن کسی که بیش از همه اخلاق باید رعایت بکند مدیر جامعه است، این درست ترجمه شده مکارم اخلاق.
ارسال نظر
لطفا قبل از ارسال نظر اینجا را مطالعه کنید