۰۰/۰۵/۱۹

صوت | خودآگاهی، آغاز حرکت و قدرتمندی

شناسنامه:

• زمان: محرم 1400
• مکان: هیئت محبین حضرت زهرا(س)
• موضوع: خودآگاهی، آغاز حرکت و قدرتمندی- 10 جلسه
• متن: اینجا

معرفی بحث:

خودآگاهی، که از آن با تعابیری مانند معرفت نفس و خودشناسی نیز یاد می‌شود؛ از شناخت‌ها و یادآوری‌های مهمی است که دارای ابعاد مختلف فردی و اجتماعی می‌باشد. خودآگاهی؛ ضرورت‌ها، تعاریف، نتایج و البته موانعی دارد که باید آنها را شناخت تا بتوان به نسخه کامل خودآگاهی و خدا آگاهی دست یافت. در این ده جلسه، استاد پناهیان به بررسی این ملاحظات مختلف در موضوع خودآگاهی پرداخته‌اند.

جلسۀ اول | (1400.05.19): اهمیت و معنای خودآگاهی 

• اهمیت شناخت خود و معرفت نفس
• آشنایی با ارزش خودآگاهی جسمی
• خودآگاهی جسمی، نیاز به تعلیم در سنین کودکی دارد
• خودآگاهی، یک مهارت مهم و اکتسابی
• شناخت خود، تأثیر مستقیم بر روابط با دیگران دارد
• خودآگاهی، لازمه خداآگاهی و شناخت عالم
• تأثیر خودآگاهی بر تربیت فرزند
• غفلت و دوری انسان از خودآگاهی
• مهمترین گمشده انسان، خود انسان است
• بررسی آیه‌ای در مورد خودآگاهی
  • اگر خودتان را بشناسید، چه آثاری خواهد داشت
• مراحل خودآگاهی، بسیار پیچیده و متعدد است 
• تناسب خودآگاهی با رجعت به سمت خدا
• خودآگاهی، چیزی از جنس شناخت نیست، بلکه نوعی یادآوری است
• پیامبران، انسان را به خودش یادآوری می‌کنند
• نمونه‌ای تاریخی از یادآوری اصل انسان به او
• کسی که خودآگاهی دارد، محبت اولیاء خدا را درک می‌کند

جلسۀ دوم| (1400.05.20): توجه به خوبی‌ها و شناخت بدی‌ها در جریان خودآگاهی

• علت گریز انسان از خودآگاهی
  • فرار از عذاب وجدان و رسیدن به نوعی آرامش کاذب
• توجه به خوبی‌ها و بدی‌های خود می‌تواند هیجان‌انگیز و مثبت باشد
• اهمیت توجه و دیدن خوبی‌های خود برای رسیدن به اوج
• ارزش‌های خود را با خودآگاهی تقویت کنیم
• غفلت والدین از یادآوری ارزش‌ها و خوبی‌های درونی به نسل جدید
• سرزنش، توبیخ و نصیحت، عامل توجه همیشگی فرزند به بدی‌ها و ضعف‌های خودش می‌شود
• محبت و تواضع نسبت به اولیاء خدا، یکی از خوبی‌های ما
• اگر خودآگاهی در خوبی‌ها نباشد، خودآگاهی در بدی‌ها دارای آسیب خواهد بود
• با خدا در مورد بدی‌های خود صحبت کنیم
• چرا گفتن بدی‌ها نزد خدا، انرژی‌بخش است؟
• دو تکلیف اصلی انسان؛ برای خوبی‌ها و نعمات باید شکر کرده و برای بدی‌ها، استغفار کنیم
• تأثیر استغفار بر افزایش انرژی   
• ابلیس نمی‌خواهد که ما خوبی‌های خودمان را ببینیم
• اگر ما بدانیم که چه می‌خواهیم، روز و شب در دوری از اهل بیت(ع) ناله می‌زنیم  
• نتایج خودآگاهی مثبت

جلسۀ سوم| (1400.05.21): اهمیت پرداختن به خوبی‌ها و بدی‌ها برای خودآگاهی

جلسۀ چهارم| (1400.05.22): ابعاد و آثار اجتماعی خودآگاهی

• خودآگاهی، مسأله‌ای به شدت اجتماعی
• خودآگاهی، روابط انسان با دیگران را تنظیم می‌کند
• مشغول شدن انسان به عیوب و خوبی‌های خویش، روابط او با دیگران را اصلاح می‌کند  
• مثالی در مورد حسادت
  • چگونه دیدن خوبی‌های خود، باعث از بین رفتن حسادت می‌شود؟
• روایاتی در مورد توجه به عیوب خود و غافل شدن از عیوب دیگران
• مروری بر مفهوم سلامت روانی و اولویت آن نسبت به اخلاق
• سلامت روانی، به یک رابطه صحیح با خدا و با دیگران منجر می‌شود
• دینداری و سلامت روانی با هم همراه هستند
• برای پذیرش دین، سلامت روانی حداقلی مورد نیاز است که با دین به حداکثر می‌رسد
• یکی از علائم سلامت روانی، دیدن خوبی‌ها و بدی‌های خویش است
• انسان‌شناسی، لازمه تبلیغ دین است
• یک مثال در اهمیت انسان‌شناسی؛ میل به متفاوت بودن در فرزندان
• تبدیل مسأله فردی در خودآگاهی به مسأله اجتماعی
• قضاوت شدن انسان، یکی از آسیب‌های فرهنگی و مذهبی موجود
• توصیه دین، قضاوت مثبت در مورد دیگران است
• روایتی از امام رضا(ع) در مورد بهتر دانستن دیگران از خود
• چگونه بدون قضاوت کردن دیگران، می‌توان امر به معروف و نهی از منکر کرد؟

جلسۀ پنجم| (1400.05.23): غرور، آسیب خودآگاهی از خوبی‌ها و راه مغرور نشدن

• هر دو نوع آگاهی از خوبی‌ها و بدی، عوارضی دارند؛ مأیوس شدن و مغرور شدن
• هر چیزی که به ضرر ما باشد، خدا هم آن را نمی‌پسندد
• مأیوس و مغرور شدن؛ دو مکر همیشگی شیطان
• فرد مغرور، پر اشتباه می‌شود
• غرور و عُجب، مجازات فوری دارد
• اثر بسیار مهلک یأس بر انسان
• از غرور، خیلی باید فرار کرد
• چگونه می‌توان با درک خوبی‌ها شاد شد ولی مغرور نشد
• انرژی مثبت خود را چگونه و از کجا دریافت کنیم؟
• جاهایی که می‌توان از خوبی خدا و اولیاء خدا شاد شد
• قرآن، محل شاد شدن از خوبی‌های خدا
• خوشحالی از صفات و ویژگی‌های اولیاء خدا
• تأثیر محبت به امام حسین(ع) بر کسب شادی و آرامش
• چگونه به خوبی‌های خود بپردازیم که مغرور نشویم؟

1. بدانیم که اگر مغرور شویم، سریع مجازات می‌شویم

2. از خوبی‌های خدا و اولیاء خدا شاد شویم

3. از خوبی‌های خود، عیوب خود را به دست بیاوریم 

جلسۀ ششم| (1400.05.24): تأثیر اهل مسابقه بودن و توجه به حضور خدا، بر عبور از موانع خودآگاهی

• از موانع خودآگاهی باید عبور کنیم
• تأثیر بلندهمتی، بر عبور از موانع خودآگاهی
• دین و بلندهمتی
• دین برنامه‌ای برای افرادی که اهل مسابقه هستند
• فرزندان خود را اهل مسابقه تربیت کنیم
• خاطراتی از اهل مسابقه بودن شهدا
• یأس و غرور، عامل توقف انسان
• علاقه به بردن مسابقه، عامل غلبه بر یأس و غرور
• چون خدا هست، نباید مأیوس و مغرور شویم
• یأس، انکار مهربانی خدا
• دیدن حضور خدا، چگونه غرور را از بین می‌برد؟
•  نعمت‌های دنیا برای خواستن و هوس کردن آخرت است
• بزرگ شدن، نیاز اصلی انسان
• تکبر، راه غلط برای بزرگ شدن

جلسۀ هفتم| (1400.05.25): ضرورت بازبینی در برداشت‌ و تلقی از گزاره‌‌های دینی

• برخی از گزاره‌های کلی که باید آن‌ها دقیق‌تر تحلیل کرد
  • «خودخواهی بد است»
  • «فرصت‌طلبی بد است»
  • «منفعت‌طلبی بد است»
  • «از خودگذشتگی خوب است»
• آیا دوست داشتن خود و خودخواهی، مذموم هستند؟
• آشنایی بیشتر با ابعاد و معنای خودخواهی
• خودفراموشی و دشمنی با خود، بد است
• در معنای واژه‌هایی مانند خودخواهی، از خودگذشتگی، محبوبیت و ..... باید دقت کرد
• آیا مؤمن، منفعت‌طلب نیست؟
• فضای ذهنی غلط در برداشت از مفاهیم دینی
  • لزوم تغییر در برداشت عمومی از رابطه دین و دنیا
  • آیا تجارت، بد است؟
  • فضای ایجاد شده در نتیجه تلقی اشتباه از مفاهیم دینی
  • برداشت غلط در مورد تلاش برای کسب درآمد
• از به خودآگاهی پرداختن تا به خودطلبی پرداختن
• ادبیات دین را باید بازشناسی کرد
• فضای دینداری را فضای مسابقه بدانیم
• جهت کسب خودآگاهی، برای خودمان ارزش قائل باشیم

جلسۀ هشتم| (1400.05.26): تأثیر خودآگاهی بر درک ارزش انسان نزد خدا و افزایش محبت به خدا و اولیاء خدا

• نباید مغرور شد ولی ما نزد خدا مهم هستیم
• اشتیاق خدا به ما چگونه است؟
• ضرورت تفکیک بین ادبیات عرفانی و ادبیات دین
• اگر ارزش خود را کم ندانیم، چه نتایجی خواهد داشت؟
• به فضای مسابقه، توجه کنیم
• آشنایی دقیق‌تر با برخی از صفات و گرایش‌ها در وجود انسان     
  • فرق تکبر خوب و تکبر بد
  • حسادت خوب و حسادت بد، چگونه هستند
  • حسادت خوب، باعث محبت به خوبان می‌شود
  • اثر محبت خدا و محبت امام حسین(ع) در از بین رفتن آثار سوء صفات
  • اگر همه، یکی را دوست داشته باشیم، اختلاف‌ها برطرف می‌شود
  • شهید، حسادت را از بین می‌برد
• با کسب خودآگاهی می‌فهمیم که ارزشمندترین چیزی که آن را می‌خواهیم، دوست داشتن خدا و اولیاء خدا است
• فرد خودآگاه معتقد است دنیا ارزش من را ندارد
• فرد خودآگاه می‌فهمد که چیزی جز حب خدا و اولیاء خدا، او را راضی نمی‌کند
• فرد خودآگاه، دلش برای کسانی که از محبت خدا محروم هستند، می‌سوزد

جلسۀ نهم| (1400.05.27): ابعاد اجتماعی خودآگاهی

• اهمیت خودآگاهی در روایات
• دین بر خودشناسی اصرار دارد
• آیا مردم دنیا از تأکید دین بر خودشناسی آگاهی دارند؟
• تناسب دین با خواسته‌های افراد نوگرا
• چرا دین بر خودآگاهی تأکید زیادی دارد؟
• خودآگاهی، منجر به درک راهبردی می‌شود
• حکمت، درک عمیق از وجود خود و هستی
• سطح مطالعه خویشتن در میان ما پایین است  
• تناسب محاسبه نفس و خودآگاهی
• محاسبه نفس، یکی از راه‌های خودشناسی
• بعد اجتماعی خودآگاهی
• توانمندی‌های ملی و استعدادهای داخلی جامعه را باید شناخت
• آیه‌ای در مورد خودآگاهی اجتماعی
• خط سیاسی‌ای که توانایی داخلی را به رسمیت نمی‌شناسد
• در فضای دو قطبی نمی‌توان خودآگاهی اجتماعی پیدا کرد
• اشتباه بزرگ در تفکیک سیاسی جامعه به اصلاح‌طلب و اصولگرا
• بزرگترین امتیاز ما، محبت امام حسین(ع) است
• عیوب خود را با افزایش محبت به امام حسین(ع) برطرف کنیم
• موانع خودآگاهی اجتماعی

جلسۀ دهم(آخر)| (1400.05.28): اهمیت خودآگاهی و تأثیر محاسبه نفس بر خودآگاهی

• اهمیت خودآگاهی بر اساس آیات قرآن و راه‌ خودآگاهی
• محاسبه نفس، یکی از راه‌های خودآگاهی
• روایتی در مورد محاسبه نفس
• تأثیر محاسبه نفس بر تسهیل مواقف طولانی بعد از مرگ
• تناسب محبت اهل بیت(ع) با محاسبه نفس
• عاقل، اهل محاسبه نفس است
• دشواری و پیچیدگی انجام محاسبه نفس و کسب خودآگاهی    
• تأثیر محاسبه نفس بر رأی و نظر
• تفکر، خوبی‌ها و بدی‌ها را نشان می‌دهد
• خودآگاهی و ذهن‌آگاهی، نوعی مهارت است
• گاهی توجه به عیوب و آگاهی از آنها، به سرعت آن عیب را برطرف می‌کند
• توجه به خوبی‌ها، عامل افزایش اعتماد به نفس
•  قیمت خودمان را با توصیف قرآن و خودآگاهی درک کنیم
• ارزیابی قیمت ما بر اساس آنچه در کربلا گذشت