خلاصۀ ۳ صفحه‌ای مبحث «مسئولیت‌پذیری و استقلال، شاخص اصلی ولایتمداری»(با فشردگی ۱ درصد)
شناسنامه:
- زمان: محرم ۱۴۰۰
- مکان: دانشگاه امام صادق(ع)
- موضوع: مسئولیت‌پذیری و استقلال، شاخص اصلی ولایتمداری
- متن جلسات: اینجا
- صوت جلسات: اینجا
- تعداد: ۱۱ جلسه
همۀ انسان‌ها حتی آدم‌های بد خواهان عزت هستند.
دارایی، توانایی، زیبایی و ... گاهی عزت‌آفرین است، ولی مهم‌ترین عامل عزت انسان «استقلال» است؛ یعنی انسان وادار نشود، وابسته نباشد و نترسد.
عبد هرکس باشی استقلالت را از بین می‌برد؛ مگر خدا که وقتی عبد او شوی نه‌تنها نسبت به همۀ عالم، تو را عزیز، مستقل و غنی می‌کند، بلکه حتی در برابر خودش هم تو را مستقل نگه می‌دارد.
تمام دین، رمز و راز رساندنِ انسان به استقلال است. خدا به ما اراده، قدرت، فهم و ... داده است تا به اوجِ آزادی برسیم، یعنی اوج استقلال.
خوب‌بودن بدون استقلال، دو ضرر بزرگ برای ما دارد:
اولاً روزبه‌روز وابسته‌‌تر و ذلیل‌تر می‌شویم و مانع شکوفایی خودمان می‌شویم.
ثانیاً دزدها، غارت‌گرها و طغیان‌گرها ما را به بردگی می‌کشند.
استقلال بدون خوب بودن هم به درد نمی‌خورد.
قرآن می‌فرماید: «إِنَّ الْإِنْسانَ لَیَطْغى* أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى» (علق، 6و7) بعضی‌ها تا مستغنی می‌شوند، طغیان می‌کنند و می‌خواهند دیگران را به بردگی بکشند.
دو مانع مهم بر سر راه استقلال‌طلبی ما
1. قانع‌شدن به لذت‌های پست و منفعت‌های کم؛ کسی که به سرگرمی‌های مبتذل وابسته شود به فکر استقلال و حرف‌های سطحِ بالا نمی‌افتد.
2. فرهنگ اومانیستی غربی که آزادی و حقوق تقلبی به بشر عرضه می‌کند.
راه‌حل رفع این دو مشکل این است که واقع‌بینانه، انسان‌گرایانه و بر مدار منفعت انسان در این دنیا دین تحلیل کنیم.
مراحل رسیدن انسان به استقلال
1.تفکر
2. دل‌بریدن از گرایش‌ها، علاقه‌ها و ترس‌های وابسته‌کننده و مانع استقلال
3. تقویت عزم و اراده با برنامه‌های مستمر
4. تنظیم رفتار؛ ترک اعمال و سبک‌زندگی مخالف استقلال
5. عاشقی
6. رسیدن به مقام حکمت
7. عملِ تأثیرگذار بر عالم
مسئولیت‌پذیری؛ مهارتی است که ما را به عزت و استقلال می‌رساند.
مسئولیت‌پذیری یعنی تعهد درونی که باعث می‌شود انسان هر کاری را با خلاقیت، شناخت و سعی خودش انجام بدهد؛ نه با فشار و نظارت بیرونی.
مسئولیت‌پذیری یک الزام و تعهد درونی از سوی فرد است برای انجام مطلوب همۀ فعالیت‌هایی که بر عهدۀ او گذاشته شده است و دارای سه ویژگیِ تشخیص، تصمیم‌گیری و خلاقیت است.
آثار مسئولیت‌پذیری
1.خسته‌نشدن از کار
2.خلاقیت
4. لطافت و رقّت قلب
ویژگی‌های انسان مسئولیت‌پذیر
1. قدرت تشخیص بالا
2. قدرت برنامه‌ریزی و نظم‌دادن به خود و اجرای برنامه‌ها به صورت مداوم و طولانی
3. صلابت و برخورداری از قدرت روحی
انواع و مراتب مسئولیت‌پذیری:
مسئولیت نسبت به
1. خود
2. خانواده
3. گروه
4. فامیل و قوم
5. شغل و صنف
6. وطن و کشور
7. امّت اسلامی
8. جامعۀ بشری
9. طبیعت
10. دین
11. حکومت، قانون و نظم اجتماعی
12. ولیّ جامعه دینی و مقام ولایت
چرا حکومت امیرالمؤمنین(ع)، به‌ظاهر شکست خورد و کار به دست معاویه افتاد؟ چرا مردم در یاری علی(ع) کم گذاشتند؟
حکومت پیامبر(ص) چه ایرادی داشت که در مسیر مطلوب پیش نرفت؟
معمولاً مردم از امام باطل اطاعت می‌کنند امّا از امام حق اطاعت نمی‌کنند، چون امام باطل به انسان‌ها احترام نمی‌گذارد و امر حکومت را به مسئولیت‌پذیری مردم واگذار نمی‌کند.
علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) منتظر می‌شود تا مردم با احساس مسئولیت حرکت کنند. اگر مردم مسئولیت‌پذیر نباشند نمی‌آیند.
معاویه دیکتاتور بود. او مردم را می‌ترساند و به بردگی می‌کشید؛ امّا ولایت دیکتاتور نیست. ولایت ایجادکننده، حفظ‌کننده و افزایش‌دهندۀ کرامت و استقلال انسان‌ها است.
ولایت، بیشتر از اینکه دستور بدهد، از ما انتظارِ «تشخیص» دارد. عمق ولایتمداری، کرامت و مسئولیت‌پذیری انسان است.
شیوۀ مدیریت ولایی براساس تهدید و تطمیع نیست بلکه وابسته به مسئولیت‌پذیری مردم است.
انسان‌ها آزادی را دوست دارند؛ اما حاضرند بخشی از آزادی و استقلالشان را برای منفعت‌های حداقلی بدهند تا کمی راحت زندگی کنند. سلاطین غربی با دادن مقداری آزادی و راحتی به انسان‌ها، توانسته‌اند آنان را به بردگی کشیده‌اند.
شیوۀ مدیریت ولایی دو مشکل دارد:
یک؛ بعضی‌ها از آزادی، استقلال و برخورد کریمانه سوءاستفاده می‌کنند.
دو؛ رقیبان ولایت، بزرگوارانه برخورد نمی‌کنند، بلکه با تهدید و تطمیع مردم را به سمت خودشان می‌کشند.
برای رفع این مشکلات دو کار باید کرد:
یک؛ مسألۀ مسئولیت‌پذیری را در جامعه جا انداخت و سبک زندگیِ بردگی نوین را از بین برد.
دو؛ محبت طرفداران ولایت به‌قدری محکم باشد که کسی جرأت تخطی پیدا نکند. امام زمان(ع) همین‌طوری جهان را اداره می‌کند، نه با پلیس و سازمان‌های اطلاعاتی و قانون و نظارت و ... .
ارسال نظر
لطفا قبل از ارسال نظر اینجا را مطالعه کنید