۹۲/۰۸/۲۳

صوت | معنویت حماسه‌ساز و معنویت حماسه‌سوز

شناسنامه

• زمان: ماه محرم ـ سال 92
• مکان: تهران - دانشگاه هنر
• تعداد: 10 جلسه
• موضوع سخنرانی: معنویت حماسه‌ساز و معنویت حماسه‌سوز

معرفی بحث:

زمانۀ ما، زمانۀ مخالفت با معنویت نیست. زمانۀ ما زمانۀ تحقیر و توهین به معنویت هم نیست. زمانۀ ما فقط زمانۀ تحریف معنویت است. بعد از مدتی فاصله گرفتن از خدا، دل مردم برای خدا تنگ شده و گرایش به معنویت در سراسر جهان بازار پیدا کرده است. مردم همه قبول کرده‌اند که معنویت با علم قابل جمع است و خرافات نیست. در این دوره که دورۀ تحریف معنویت است، به معنویت، تنوع می‌بخشند تا در اثر این تنوع‌بخشی به معنویت، معنویت اصیل فراموش شود. اما معنویت اصیل چیست و مهمترین مشخصه آن کدام است؟ معنویت اصیل معنویتی است که حماسه‌ساز بوده و همان معنویت نابی است که توسط قرآن کریم و پیامبر اکرم(ص) معرفی می‌شود. در مقابل، معنویت حماسه‌سوز قرار دارد که شامل همه معنویت‌های دیگری است که ابلیس رجیم معرفی می‌کند و طیف وسیعی از معنویت‌های تحریف شده را از معنویت سلفی‌گری و وهابیت تا معنویت‌های غیرسیاسی در برمی‌گیرد. معنویت حماسه‌سوز، ظاهر خوبی هم دارد و می‌تواند باعث گمراهی افراد ساده‌لوح شود. شناخت ابعاد این دو نوع معنویت، موضوع اصلی جلسات دانشگاه هنر را شکل داده که موضوعات دیگری مانند علت پیدایش انواع معنویت‌ها، نقش محبت اهل بیت(ع) در شناخت معنویت ناب، شباهت‌های هنر و معنویت، بررسی ابعاد صداقت در انواع معنویت‌ها، نقش جوانمردی و فتوت در معنویت و .... نیز در این سلسله جلسات مورد توجه استاد پناهیان قرار گرفته است.

فهرست تفصیلی:

جلسه 1: ویژگی‌های معنویت در عصر حاضر

• عبور از دوران مخالفت، تحقیر و توهین به معنویت

• زمانۀ ما فقط زمانۀ تحریف معنویت است

• دوره تنوع‌بخشی به معنویت‌ها‌

• دوره فراموشی معنویت اصیل

• مسألۀ آینده بشر؛ تقابل انواع معنویت‌ها

• نقش پیامبران الهی در ترویج معنویت اصیل‌

• معنویت، ابزار قدرت

• معنویت؛ حقیقتی غیرقابل اجتناب

• معنویت و سیاست

• رقابت‌ نهایی دو جریان عمده معنویت

• معنویت اصیل و معنویت‌های تحریف شده

• معنویت غیراصیل؛ عامل مخالفت با پیامبر اکرم(ص)

• معرفی اجمالی بحث: معنویت‌های حماسه‌ساز و معنویت‌های حماسه‌سوز

• حضرت علی اکبر(ع)، نمونه‌ای از معنویت حماسه‌ساز

جلسه 2: حماسه‌ساز بودن معیار اصلی معنویت ناب

• معنویت یا حماسه‌ساز است یا حماسه‌سوز

• انواع معنویت علیه معنویت ناب

• افزایش گرایش به معنویت و افزایش کالای تقلبی در این عرصه

• معنویت قلابی؛ سرپوشی برای وجدان

• اختلاف اصلی بین انواع معنویت‌ها است

• سطوح و اشکال مختلف انواع معنویت

• دلیل‌تراشی در معنویت غیر اصیل

• امتحان با معنویت‌های غیر اصیل و ظواهر فریبنده

• تأثیر معنویت غیرحماسی بر گریه و حال معنوی

• معنویت قلابی چگونه تبدیل به معنویتی حماسه‌سوز می‌شود؟

• کسی که معنویت قلابی دارد، تحت ولایت طاغوت قرار می‌گیرد

• معنویت حماسه‌سوز و مقابله با امام زمان(عج)

• مشکل ابلیس با معنویت اصیل

• تأثیر معنویت اصیل بر انقلابی شدن

• معنویت اصیل با زجرهایی همراه است

• معنویت ناب حضرت عباس(ع)

جلسه 3: علت پیدایش انواع معنویت‌ها

• نقش معنویت در سیاست و اجتماع

• دغدغه بشر؛ معنویت بهتر

• سپری شدن دوران معنویت تکلیف

• نقش محبت اهل بیت(ع) در شناخت معنویت ناب

• چرا چند پاره‌گی در معنویت بوجود آمده است؟

• شباهت‌های هنر و معنویت

• هنر و معنویت، با نماد و نشانه کار می‌کنند

• خدا، چیزی را نشان نمی‌دهد بلکه نشانه می‌دهد

• نشانه، عامل پیدایش راه‌های مختلف

• دین اسلام، دین اشاره‌

• علت عدم نزول بلا در دوران اسلام

• رد و قبول اعمال، پنهان است

• ضرورت توجه به پذیرش عمل در معنویت فردی

• شب عاشورا، شب توسل

جلسه 4: بررسی ابعاد صداقت در انواع معنویت‌ها

• تمام معنویت‌های نابه‌جا، حماسه‌سوز هستند

• حماسه‌ساز بودن؛ نتیجه قطعی‌ معنویت اصیل

• صداقت، مفهومی با سطح و عمق متفاوت

• انواع صداقت؛ وجه مشترک انواع معنویت‌ها

• صداقت مدنظر دین، مفهومی عمیق‌تر از دیگر صداقت‌ها

• مراد از صداقت در دنیای امروز؛ صداقت در گفتار

• مراد از صداقت در دین؛ صداقت وجودی

  • صداقت وجودی؛ مفهومی عمیق‌تر از صداقت عملی

  • دایره بسیار وسیع صداقت وجودی

• صداقت در معنویت حماسه‌ساز

• صداقت؛ وجودت راست و درست باشد

  • امتحانات سخت حضرت ابراهیم(ع) در مورد صداقت

  • صداقت در عمل و گفتار هم به معنویت کمک می‌کند

• صداقت چگونه به حماسه می‌رسد؟

• کسی که راست می‌گوید منافعش در دست خداست، حماسه ساز می‌شود

  • صداقت منهای حیا، صداقت زشتی که غرب مروج آن است

  • صداقت خود را صادقانه بررسی کنیم

• صداقت ایمان حضرت زینب(س)

جلسه 5: نقش محوری روحیه در انتخاب معنویت

• شرایط آخرالزمان در نزاع بین انواع معنویت

  • زمانه ما، زمان فتنه‌های معنوی

  • وحدت هدف تروریست‌ها و سکولارها

  • تحلیل معنویت‌های غیر اصیل در آخرالزمان

  • وظیفه ما در مورد شناخت معنویت اصیل

  • آزمون راستی آزمایی دین

  • نقش شیطان در جذابیت معنویت‌های غیراصیل

  • مسأله اصلی؛ معنویت در خدمت استکبار

• روحیه‌ها؛ ریشه اصلی انتخاب معنویت‌ها

  • هر معنویتی، روحیه‌ خاص خود را می‌طلبد

  • یک بررسی دقیق: ما چه روحیه‌ای داریم

  • روحیه اصلی ما؛ معنویت منتخب ما

  • روحیه‌های عالی در فضایی غیر دینی

• روحیه صداقت و مروت؛ بالاترین روحیه‌ها

• صداقت؛ مقدمه‌ساز کسب دیگر فضایل

• روضه امام سجاد(ع)

جلسه 6: نقش جوانمردی و فتوت در معنویت

• تصور ما از دینداری چیست؟

  • جزءنگری در تحلیل دین

  • تمام دین را به چه چیز بشناسیم؟

  • اولین مفهومی که از دین به ذهن ما می‌رسد؟

• جوانمردی و فتوّت؛ مفاهیمی مناسب برای نامگذاری روی دین

  • بی‌دینی؛ ترجمه‌ا‌ی از نامردی

  • ظلم و نامردی؛ عبارت‌هایی نزدیک به هم

  • مردانگی و فتوت؛ علامت معنویت ناب

  • جوانمردی و مشتی‌ بودن؛ عامل نجات و عاقبت به خیری

  • نامردی؛ یکی از مهمترین علل جهنمی شدن

• تأثیر تعالیم دین بر افزایش جوهر مردانگی

• امام حسین(ع) را با انواع نامردی‌ها به شهادت رساندند

• روضه حضرت رقیه(س)

جلسه 7: بررسی تأثیر روابط جوانمردی و صداقت بر معنویت

• تعریف دین و معنویت را از کجا شروع کنیم؟

• مردانگی؛ نقطه عزیمت مناسبی برای تعریف دین و معنویت

• گناهکاری که نامردی نمی‌کند، اصلاح می‌شود

• بد شدن، ریشه در نامردی دارد

• مروت و جوانمردی؛ خلاصه دین

• انواع نامردی در معنویت‌های کاذب

• تناسب میزان صداقت با میزان مروت و جوانمردی

• تناسب صداقت با هدایت و عاقبت به خیری

• حضرت علی(ع)؛ صدّیق اکبر

• روضه ورود اهل بیت(ع) به کوفه

جلسه 8: نگاه اجتماعی به مروت و تأثیر آن بر معنویت

• امر به معروف و نهی از منکر؛ عنوانی فراگیر

• امر به معروف و نهی از منکر؛ لازمه حیات اجتماعی

• سطوح مختلف امر به معروف و نهی از منکر در فرهنگ عمومی

• امر به معروف و نهی از منکر را ضرورتاً دینی نداییم

• اهتمام به امر به معروف و نهی از منکر؛ علامت سلامت جامعه

• ارزیابی جوامع از نظر دلسوزی برای یکدیگر

• تناسب امر به معروف و نهی از منکر با مروت

• امر و نهی در جامعه باید نسبت به نامردی حساس باشد

• رویکرد غرب برای حساسیت زدایی از نامردی

• دین و معنویت را به مردانگی تعریف کنیم

• پیچیدگی‌های درک نامردی و ارتباط آن با دین

• افراد پست، مروت ندارند

• مروت، معنویت ناب می‌آورد

جلسه 9: جایگاه حماسه و مروت در معنویت ناب

• شباهت هنر و دین در پیچیده و اشاره‌ای بودن

  • هنر با نمادها کار دارد

  • ضرورت رمزگشایی در هنر و دین

• وظیفه ما در انتقال معنویت حماسه‌ساز به دیگران

• حماسه؛ مهمترین وجه تمایز معنوین ناب و معنویت خراب

• وجه مشترک تمام معنویت‌های خراب؛ حماسه‌گریزی

• فتوت؛ بُعد اجتماعی معنویت ناب

• تأثیر نامردی‌های ذاتی بر بی‌دینی

• ویژگی‌های جوانمرد

• درمان عُجب با کمک جوانمردی

• عُجب؛ مهمترین خطری که دیندارها را تهدید می‌کند

• تأثیر ترجمه دین به مروت بر از بین بردن عُجب

جلسه 10: کسب و تقویت صداقت و مروّت

• نگاهی تاریخی برای تحلیل معنویت

• سوء استفاده کفر و الحاد از قدرت معنویت

• حماسه‌سازی؛ مهمترین شاخص معنویت ناب

• حماسه‌سوزی در معنویت‌های خراب

• صداقت؛ راهی برای کسب معنویت اصیل

• پیشنهاداتی برای کسب معنویت حماسه‌ساز

  • روضه امام حسین(ع) را ترک نکنیم

  • اشک بر حماسه

  • کسب و تقویت صداقت

  • کسب و تقویت جوانمردی

• شدت و ضعف در مراتب مختلف نامردی

• وجوه مختلف جوانمردی

• محاسبه نفس؛ راهی برای تشخیص مروّت

• بررسی رابطه مروت با صداقت در روایات

• منطق صداقت؛ منطقی تأثیرگذار بر همگان

• روضه حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س)