۹۲/۰۲/۰۷

صوت | شرح دعای مکارم الاخلاق

شناسنامه:

• زمان: ماه مبارک رمضان 89
• مکان: تهران ـ مسجد امام حسین(ع)
• تعداد: 21 جلسه
• کلیپ صوتی: شما پیشنهاد دهید
• خلاصه صوتی: شما پیشنهاد دهید

معرفی:

ادعیه، عموماً برای خوب شدن ما هستند و نتایجی مانند ایجاد تعادل روحی، آرامش، افزایش ایمان و بهبود زندگی معنوی را در پی دارد؛ به علاوه، انتقال معارف از طریق دعا؛ ظریف‌تر انجام می‌شود و عمیق‌تر و تأثیرگذارتر است. در این بین دعای مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) دارای عبارت‌هایی مهم و کلیدی است؛ مانند ایمان، یقین، نیت، عمل، لطف و محبت خدا، قدرت خدا، هدف خلقت و.......ایمان، اگر چه شیرینی غیرقابل توصیفی دارد ولی ماهیت آن چیست و چه آثاری دارد؟

یقین، با اینکه کاربرد دنیوی ندارد و شناخت آن هم فقط با شناخت آثارش ممکن می‌شود، ولی مفهومی اساسی در امور معنوی است که مراتبی دارد. نیاز به یقین، ضرورتی اجتناب ناپذیر است ولی چگونه باید یقین را افزایش داد؟ و چه عواملی باعث افزایش یقین می‌شوند؟

نیت مهمترین عامل متفاوت شدن درجه انسان‌ها در قیامت است. نیت بر روزی انسان اثر می‌گذارد و داشتن نیت خیر برای دیگران، از عوامل مؤثر در عاقبت به خیر شدن است. چگونه مراقبت دائمی از نیت داشته باشیم؟ بهترین نیات چیست؟

عمل، یعنی تجلی یافتن گرایش های انسان، ولی کار خوب، چه نوع کاری است؟ انجام عمل خوب، تأثیر بالایی در اصلاح انسان دارد و دارای اولویت است. بهترین کارها، چه معنایی دارد؟

درک ابعاد محبت، لطف و قدرت خدا، خارج از توان انسان است. باور کردن محبت خدا و اولیائش به انسان، کار ساده‌ای نیست و رسیدن به چنین باوری، انسان را متحول می‌کند و در سطوح مختلف زندگی، تأثیر می‌گذارد.

خداوند بندگانی دارد که هدف خلقت را فهم کرده و خود را برای عبادت پروردگار متقاعد کرده‌اند، اما چگون می‌توان برای عبادت خدا، فراغت ایجاد کرد؟ چرا عده‌ای هنوز برای عبادت خدا متقاعد نشده‌اند؟

فهرست تفصیلی:

جلسه 1: آداب ورود به ماه مبارک رمضان

• خاص بودن مهمانی ماه رمضان

• عزیز بودن بندگان در میهمانی ماه رمضان

  • درک کبریای خدا برای درک این احترام

• تأثیر بالای احترام گذاشتن در تربیت انسان

• معرفی دعای مکارم الاخلاق

• حکمت؛ ثمره ضیافت الهی

جلسه 2: شناخت دعا و شرح عبارت «وَ بَلِّغْ بِإِیمَانِی أَکْمَلَ الْإِیمَانِ»

• بدون کمک خدا نمی توان نفس را اصلاح کرد

• عموم ادعیه برای خوب شدن ما است

• دعا، ضرورتی برای بهبود بندگی

  • ایجاد تعادل روحی، آرامش و تحکیم اعتقاد با دعا

  • ضرورت برنامه داشتن برای دعا کردن

• عنایت خدا به خواسته های معنوی ما

• شناخت ایمان

  • ایمان؛ یک پیوستگی روحی

  • شیرینی غیر قابل توصیف ایمان

  • ظرفیت روحی انسان برای ایمان داشتن

  • ایمان، انجام عمل صالح را آسان می کند

جلسه 3: ویژگی های دعا و شرح عبارت «وَ اجْعَلْ یَقِینِی أَفْضَلَ الْیَقِینِ»

• انتقال ظریف تر، عمیق تر و تأثیرگذارتر معارف از طریق دعا

• دعا، وسیله‌ای عاطفی‌تر و لطیف‌تر از مؤعظه

• یقین؛ کاربرد دنیوی ندارد

• شناخت یقین؛ با توجه به آثارش

• برخی از آثار یقین

  • بصیرت و بینایی؛ قدرت فوق العاده

• مراتب یقین

  •  علم‌الیقین، عین‌الیقین، حق‌الیقین

جلسه 4: راه های افزایش یقین

• آرامش؛ یکی از آثار مهم یقین

• یقین؛ وابسته به فعالیتی در روح انسان

• خرج کردن از مال؛ مهمترین راه افزایش یقین

• تأثیر نحوه برخورد با دین در افزایش یقین

• اثر مخرب تردید در دل بر کاهش یقین

• شدت دیندار و افزایش یقین

• تأثیر بالای توکل به خدا در افزایش یقین

• تأثیر معرفت بر کسب توکل و افزایش یقین

• تأثیر بسزای خوش فهمی بر افزایش یقین

جلسه 5: آثار و فواید نیّت

• فواید نیت خوب

• نیت، مهمترین علت تفاوت انسان‌ها در روز قیامت

• تأثیر نیت بر رزق و روزی انسان

• نیت خیر برای دیگران، از عوامل عاقبت به خیری

• تسخیر گذشته و آینده با نیت

• دلیلی بر پذیرفته نشدن نیت خوب وجود ندارد

• تأثیر نیت خیر بر جبران ضعف‌های انسان

جلسه 6: شرح عبارت: «وَ انْتَهِ بِنِیَّتِی إِلَى أَحْسَنِ النِّیَّاتِ»

• کاربرد نیت، در دنیا

• رابطه و عمل

• تمرین نیت در کارهای سهل و متذکر بودن در تمام کارها

• نیت داشتن هنگام عمل

• مراتب نیت مخلصانه

  • نیت مخلصانه جاهلانه

  • نیت مخلصانه عالمانه

• کسب اخلاص با عاشق شدن و افزایش محبت

جلسه 7: شرح عبارت «وَ بِعَمَلِی إِلَى أَحْسَنِ الْاَعْمَالِ»

• انجام چه کارهایی، کار خوب حساب می شود؟

• توجه به خصلت‌های ذاتی انسان‌ها در ترک و انجام کار

• کارهایی که به صورت ژنتیک انجام می‌دهیم، ارزش والایی ندارند

• عمل یعنی تجلی یافتن گرایش‌های انسان

• برای تقویت گرایش‌ها، باید طبق آن عمل کرد

• عمل؛ مهمترین راه برای تغییر دل

• اهمیت مداومت بر عمل نسبت به مقدار عمل

جلسه 8: تأثیر بالای عمل و جزئیات اعمال در اصلاح انسان

• نگاه حداکثری ائمه در ادعیه

• دین، برای افراد حداکثری است

• تفاوت انسان‌های حداقلی و حداکثری در دعا کردن

• اولویت کدام بیشتر است؟ آگاهی، گرایش یا عمل صالح

• عمل، اولویت و تأثیر بسیار بیشتری بر اصلاح گرایش دارد

• همیشه حداقلی گرایشی هست که عمل را انجام دهیم

• همیشه حداقل معرفتی هست که باعث انجام عمل شود

• عمل به آگاهی؛ عامل افزایش آگاهی

جلسه 9: معنای «أحسَنِ النِّیَّاتِ وَ أحسنِ الأعمالِ» چیست؟

• انواع نیت

  • نیت معطوف به گذاشته و نیت معطوف به آینده

    • معنای نیت معطوف به گذشته، تشکر از نعمت سابق است

    • معنای نیت معطوف به آینده، آرزو و تمنایی برای آینده است

• احسن النیات؛ نیت معطوف به تشکر از نعمت سابق

• معنای احسن الاعمال؛ اثر داشتن و نتیجه گذار بودن عمل

• بهترین کارها؛ جاودانه ترین کارها است(کار با برکت)

• معنای برکت در کار

• معنای دوم احسن الاعمال: انجام کار دارای اولویت

• ترفندهای شیطان در انجام ندادن کار دارای اولویت

جلسه 10: لطف و محبّت خدا به انسان

• شرح عبارت «اللَّهُمَّ وَفِّرْ بِلُطْفِکَ نِیَّتِی، وَ صَحِّحْ بِمَا عِنْدَکَ یَقِینِی»

• غفلت انسان از لطف و محبت خدا

• عجز انسان از درک لطف خدا و آنچه نزد خداست

• برخی از نتایج باور به لطف و محبت خدا(استغفار و ارتباط بهتر با خدا)

• محبت ائمه(ع) و اولیاء خدا به انسان

• یکی از نتایج باور محبت امام زمان(عج) به ما؛ عدم کمبود محبت

• مواردی از محبت ائمه(ع) به شیعیان

• لطف خدا؛ پایه و اساس مبانی اعتقادی

• فلسفه وجوب برخی عبادات، لطف خدا بوده است

جلسه 11: لزوم توجّه به لطف زائدالوصف پروردگار نسبت به بندگان

• همراه بودن ذکر اسماء و اوصاف خداوند در ادعیه با اعتقاد و باور قلبیِ

• اثر بیشتر دعای توأم با معرفت

• برکات توجه و معرفت نسبت به لطف پروردگار

• خداوند اجازۀ ارتکاب بسیاری از گناهان را به ما نمی دهد

• مشاهده لطف خداوند در ورای تقدیرات الهی

• درک لطیف بودن پروردگار در متن اتفاقات گوناگون زندگی

  • تأثیر این درک در توفیق توبه و استغفار واقعی

  • دل رحم بودن نسبت به خلق خدا

• باور لطف خدا، با دلسوزی و مهربانی نسبت به مردم

جلسه 12: اثرات مخرب گناه بر روح انسان و درک دشواری توبۀ واقعی

• رسیدن به حکمت و افزایش قدرت فهم، یکی از ثمرات ماه رمضان

• لطمه شدید گناه به روح انسان

• توبۀ واقعی، جبران کننده لطمات روحی در اثر گناهان

• اثرات وضعی گناهان، طبق قواعد عالم هستی

• ترک معصیت از توبه کردن راحت‌تر است

• دشوار بودن توبه واقعی

• درخواست متضرعانه از خدا برای اصلاح خرابی‌های ناشی از گناه

جلسه 13: آثار روانی و تربیتی توجّه به قدرت لایزال الهی

• شرح عبارت«وَ اسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِکَ مَا فَسَدَ مِنِّی»

• یادآوری مکرر قدرت خدا در دل

• آثار روانی و تربیتی توجه به قدرت و عظمت پروردگار

  • از بین بردن حزن و اندوه

  • ایجاد حالت خوف از پروردگار

• برنامه ریزی های خدا در زندگی ما با مقدراتش

  • دایرۀ مقدرات الهی تمام شئون زندگی ما را فراگرفته‌ است

  • آرامش انسان با توجه و رضایت به مقدرات الهی در حوادث سخت روزگار

  • بندۀ واقعی وابسته به قدرت خداوند

• ویژگی کسانی که به قدرت خداوند اتکاء ندارند

  •  مضطرب، ترسو، روان پریش و آسیب پذیر

• خوف از پروردگار، یکی از ویژگی‌های برجستۀ مؤمنین

• خوف ناشی از توجه به عظمت و قدرت لایزال الهی، موجب اصلاح و رشد مؤمن.

جلسه 14: شرط اعتماد به قدرت الهی

• اصلاح آثار مخرب گناه در روح انسان

• یأس بعد از ارتکاب معصیت، مانع توبه و تضرع

• جرأت توبۀ بعد از گناه با معرفت به محبت پروردگار

• درک محبت خدا با قلب سالم

• آثار سازنده دعا

  • توجه به رابطۀ زیبای بنده و پروردگار در برخی از فرازهای ادعیه

  • تلقین قلبی و توجه دادن انسان به محبت خداوند

• قائل نبودن قدرت برای غیر خدا شرط توجه و اعتماد به قدرت پروردگار

• کسانی که مرعوب قدرت‌های غیر الهی هستند

• یکی از بهترین آثار توجه به قدرت الهی

  • نشستن محبت خداوند در قلب انسان

جلسه 15: فراغت از مشغولیت های دنیوی و امور بی ارزش

• شرح عبارت «وَ اکْفِنِی مَا یَشْغَلُنِی الِاهْتِمَامُ بِه‏»

• اثر بخشیدن به کارهای مؤمنین و از بین بردن اثر اعمال کفار توسط خداوند

• ثمر بخش بودن عمر انسان از الطاف ویژۀ الهی

• مقدمات نیل به کمال

• دل مشغولی‌ها و آرزوهای دنیوی سدی بزرگ در پیش روی انسان

• گرفتاری ها برای دوری از گناه

• استفاده بهینه از فراغت های دنیوی

  • افزایش ظرفیت و سعۀ وجودی جهت قرب الی‌الله

جلسه 16: عبادت مهمترین کار انسان در دنیا

• شرح حال بندگانی که خودشان را برای عبادت متقاعد کرده اند

• پیدا کردن دردها و درک های جدید، با متقاعد شدن به عبادت

• عبادت؛ مهمترین کار انسان در دنیا

• عدم تعلق روح انسان به دنیا و قانع شدن به مادیات

• زمان عبادت؛ زمان تفریح و راحتی انسان در دنیا

• تفاوت بندگان در میزان و شدت عبادت

• کنترل شدن بندگان با گرفتاری های دنیا

• درخواستهای کسانی که برای عبادت متقاعد شده اند

جلسه 17: شرح عبارت «وَ اسْتَفْرِغْ أَیَّامِی فِیمَا خَلَقْتَنِی لَه‏»

• چگونه برای عبادت، فراغت کسب کنیم؟

• لحظه عبادت، اصلی ترین لحظه زندگی

• ملاقات خدا، نیاز به تلاش و عبادت دارد

• توبه و استغفار برای ایامی که فراغت برای عبادت نداریم

• انواع فراغت، فراغت بال و فراغت خیال

• راه‌حل اجابت خواسته های معنوی

  • مراقبت از لحظاتی که فراغت برای عبادت داریم

  • توجه به هدف خلقت برای انگیزه یافتن برای عبادت

• نتایج عبادت همراه با فراغت

جلسه 18: شرح عبارت «وَاستَفرِغ أیَّامِیِ فِیمَا خَلَقتَنِی لَه»

• چرا باید عبادت کنیم؟

• عبادت؛ از مهمترین اهداف خلقت

• چرا عده ای عبادت نمی کنند؟

• تکرار عبادت باعث نفوذ ایمان به غیب به اعماق روح انسان می شود

• عبادت مانع فراموش شدن عالم غیب

• توانایی ارتباط با عالم غیب در نتیجه عبادت

• ضرورت عبادت؛ نیازی به بحث ندارد

• تمنای رسیدن به خدا، در اثر عبادت ایجاد می شود

جلسه 19: شرح عبارت «وَاستعمِلنِی بِمَا تَسألُنِیِ غَداً عَنه»

• یکی از مواقف هول‌ناک قیامت

  • مورد سؤال قرار گرفتن، از قواعد و سنن الهی

• لزوم تفکر در مورد موضوعاتی که خداوند از ما خواهد پرسید

• موضوعاتی که مورد سؤال واقع خواهیم شد

• وجود انسان، پاسخ دهنده در عرصه محشر

  • پاسخ گویی به مقدار ایمان و اعتقاد قلبی

• شروع سؤال و جواب از شب اول قبر

• ایمنی از از هول و هراس آخرت

• شهدا معاف از سؤال و جواب روز قیامت

جلسه 20: آداب عبادت و وداع با ماه رمضان

• سفارش امام زمان عج به دعاهای صحیفۀ سجادیه

• قرائت متفکرانۀ دعا، یکی از مقدمات دعا

• لزوم رعایت «آداب عبادت» و مناجات با پروردگار

• تشکر از نعمات و بیان عظمت پروردگار قبل از ذکر هر حاجتی

• افزایش معرفت به جلال و عظمت پروردگار، با رعایت آداب عبادت

• چه کسانی شایستگی محبت پروردگار را دارند؟

• برطرف شدن نقائص عبادت با رعایت آداب عبادت

• سختی جدا شدن از ماه رمضان

• اثرات غم و اندوه در وداع با رمضان

  • جبران خداوند

  • اجر بی‌حساب خداوند در روز عید فطر

جلسه 21: مراقبت های ویژۀ بعد از ماه مبارک رمضان

• رابطه محبت پروردگار و ترک گناه

• احساس دوری از گناه، از برکات ماه رمضان

• مراقبت های ویژه، برای حفظ نورانیت کسب شده در ماه رمضان

  • مغتنم شمردن الهامات قلبی

  • توجه به حرف‌های لطیف و قشنگِ دل یا عقل انسان و عمل کردن به آن

  • یأس و غرور دو طرفند غالب شیطان برای باز داشتن انسان از حرکت در مسیر رشد

• یقین به آمرزیده شدن در ماه رمضان

• مراقبت ویژ برای حفظ برکات ماه رمضان تا ده روز پس از عید فطر