۹۵/۱۱/۰۵

محاسبه نفس-ج 6

با محاسبۀ نفس، خودت را بشناس!/ راه خودشناسی تفکر دربارۀ این است که «من چه می‌خواهم؟»/ باید فرایند «با خود آشنا شدن» در فیلم‌ها و سریال‌ها اتفاق بیفتد

شناسنامه

• زمان: دهه اول محرم 95
• مکان: تهران - هیئت نور
• صوت: دانلود | بشنوید
• گزارش تصویری: اینجا
• لینک تلگرامی: اینجا
• کلیپ صوتی:  پیشنهاد دهید
• اینفوگرافیک: پیشنهاد دهید

در ادامه فرازهایی از ششمین جلسۀ این مبحث را می‌خوانید:

رابطۀ خدا با انسان، شبیه بازی قایم‌موشک است!   

• انسان موجود بسیار باعظمت، ژرف و پیچیده‌ای است؛ اگر شما این موجود را بشناسید، واقعاً آیینۀ تمام‌نمای الله تبارک‌وتعالی است.
• رابطۀ خدا با انسان، شبیه بازی قایم‌موشک است! خدا خودش را پنهان کرده و بعد می‌گوید: «بیا دنبال من!» وقتی پیدایش می‌کنی، او از پشت پرده بیرون می‌آید. عرفا همین‌کار را انجام می‌دهند و می‌فهمند خدا کجاست؟ آن‌وقت خدا هم بیرون می‌آید و دیگر برای آنها پنهان نیست. اگر کسی خدا را بشناسد، می‌گویند «عارف شده»؛ یعنی دیگر پرده از جلوی چشمانش برداشته می‌شود.

خداشناسی و عارف شدن با «شناخت خود» اتفاق می‌افتد/ باید فرآیند «با خود آشنا شدن» در فیلم‌ها و سریال‌ها اتفاق بیفتد

• خداشناسی چگونه برای ما حاصل می‌شود؟ خداشناسی و عارف شدن با «شناخت خود» اتفاق می‌افتد.
• باید فرآیند «با خود آشنا شدن» در همۀ فیلم‌ها و سریال‌ها اتفاق بیفتد. الان تعلیق‌ها و جذابیت داستان‌ سریال‌ها بیشتر ناظر به حوادث بیرونی است. مثلاً اینکه «این دزد چگونه دستگیر می‌شود؟» درحالی‌که ما می‌توانیم قصه‌های بسیار جذابی در درون خودمان داشته باشیم.

تلویزیون می‌تواند عبادتگاهی برای خانه‌های مردم باشد!/ برای شناسایی خواستنی‌هایت مدام از خودت سؤال کن/ بعضی‌ها با خودشان رودربایستی دارند!

• مثلاً اگر تعلیقی در یک داستان ایجاد شود به‌گونه‌ای که-قهرمان فیلم- مدام بیشتر به خودش پِی ببرد. چنین فیلمی می‌تواند به مخاطبین کمک کند که فرآیند با خود آشنا شدن را دریابند. اگر فیلم‌ها و سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیون این‌طوری باشند، تلویزیون می‌تواند عبادتگاهی برای خانه‌های مردم باشد.
• اینکه آدم خودش را بشناسند، یعنی خواستنی‌های خودش را بشناسد. برای شناسایی خواستنی‌ها، از خودتان-در این‌باره- سؤال کنید. اما بعضی‌ها خیلی با خودشان رودربایستی دارند یا اینکه حوصلۀ تفکر ندارند.

از نفست بپرس: «خانۀ بزرگتر را برای چه می‌خواهی؟»

• با خودت خلوت کن بگو «تو چه می‌خواهی؟» مثلاً می‌گوید: «یک آپارتمانِ نُقلی می‌خواهم!» رد نشو؛ همین‌جا بایست و از نفست پرس‌وجو کن و بگو: «آیا یک خانۀ نُقلی کفایت می‌کند؟» نفست جواب می‌دهد: «بله»، اما دروغ می‌گوید! چون قطعاً بعد از چند سال زندگی در این خانۀ کوچک، خواهد گفت: «اگر بشود اینجا بزرگ‌تر شود، خیلی خوب است! در این خانۀ کوچک خفه شدیم!»
• دوباره از نفست بپرس: «خانۀ بزرگتر را برای چه می‌خواهی؟» نفست می‌گوید: «می‌خواهم راحت باشم». به او بگو: حالا اگر بدون خانه به تو راحتی دادند، مسأله حل است؟ نفست جواب می‌دهد: «مگر می‌شود؟!» بگو، بله می‌شود؛ تازه این‌قدر صاحبان خانه هستند که برای خانه‌دار شدن و رسیدن به آرامش، از خودشان سلب آرامش کرده‌اند و مقروض شده‌اند و به آرامش دلخواه هم نرسیده‌اند! تجربۀ بشری که این‌را می‌گوید.
• پیامبر اکرم(ص) به اصحابش فرمود: «چرا چیزی که محال است و خدا خلق نکرده را طلب می‌کنید؟ گفتند: مگر ما چه چیزی خواسته‌ایم که خدا خلق نکرده؟ حضرت فرمود: راحتی، اصلاً خدا در این دنیا راحتی خلق نکرده!»(لَا تَطْلُبْ مَا لَمْ یُخْلَقْ .../ الخصال/ج1/ص64) البته یک نوع راحتی هم هست به‌نام «راحتی روحی» که خدا آن‌را آفریده، و آن‌هم جز با ذکر خدا پدید نمی‌آید، پس تو درواقع خدا را می‌خواهی.

کسانی که زیاد موسیقی گوش می‌کنند قدرت تفکرشان ضعیف می‌شود

• اگر کسی به این سِیر تفکری-دربارۀ خودش و خواسته‌های خودش- برسد، با خود می‌گوید: «پس من چه چیزهای دیگری می‌خواهم؟»
• بعضی‌ها حاضر نیستند، فکر کنند، حوصلۀ فکر کردن ندارند، نمی‌خواهند این نوع گفتگوها را در خودشان شکل دهند و روی آن فکر کنند. کسانی که زیاد موسیقی گوش می‌کنند قدرت تفکرشان ضعیف می‌شود.

راه خودشناسی تفکر درباره این است که «من چه می‌خواهم؟»/ با محاسبه نفس می‌فهمی که به‌جز خدا چیزی نمی‌خواهی

• راه خودشناسی تفکر درباره این است که «من چه می‌خواهم؟» پس وقتی می‌گوییم «خودت را بشناس» یعنی خواستنی‌هایت را بشناس! و اگر درست در این‌باره فکر کنی، به این نتیجه می‌رسی که خواستۀ اصلی تو خداوند است!
• با محاسبه نفس خواهی دید که در واقع به‌جز خدا چیزی نمی‌خواهی! و اگر خواستۀ اصلی تو غیر از این بود، در واقع داری به خودت دروغ می‌گویی، یا داری اشتباه می‌کنی. پس برو خودت را بشناس! آن یک ساعت تفکر و محاسبۀ نفس، می‌تواند کاری کند که تو به اینجا برسی.
• یکی از اذکار مهم در محاسبۀ نفس این است که به خودت بگویی: «برای چه داری خودت را می‌کُشی؟»

محاسبۀ نفس راهی است برای معرفت نفس/ با محاسبۀ نفس، خودت را بشناس!

• محاسبۀ نفس راهی است برای معرفت نفس؛ یعنی با محاسبۀ نفس، می‌توانی خودت را بشناسی. همین‌که شما در مسیر تفکر و محاسبه نفس به عیب خودت پِی می‌بری و آن‌را نگاه می‌کنی و حس می‌کنی که چقدر زشت است، این موجب ضعیف شدن آن عیب در وجودت می‌شود.
• امیرالمؤمنین می‌فرماید: «هرکسی برای عیب‌هایش، خودش را سرزنش کند از گنا‌هان بزرگ جدا می‌شود؛ مَنْ وَبَّخَ نَفْسَهُ عَلَى الْعُیُوبِ ارْتَدَعَتْ عَنْ کَثِیرٍ مِنَ الذُّنُوبِ»(غررالحکم/8926)