۹۵/۱۱/۰۷

محاسبه نفس-ج 7

هرکه می‌خواهد صدای خدا را بشنود باید محاسبۀ نفس کند/ خودشناسی در «آزمایشگاه وجود انسان» رخ می‌دهد نه در کتابخانه/ خیلی از پدر و مادرهای مذهبی، خودشان را نمی‌شناسند؛ لذا فرزندان خود را هم نمی‌شناسند

شناسنامه

• زمان: دهه اول محرم 95
• مکان: تهران - هیئت نور
• صوت: دانلود | بشنوید
• گزارش تصویری: اینجا
• کلیپ صوتی:  پیشنهاد دهید
• اینفوگرافیک: پیشنهاد دهید

در ادامه فرازهایی از هفتمین جلسۀ این مبحث را می‌خوانید:

فواید محاسبه نفس: 1.خودشناسی/ خودشناسی در کتابخانه رخ نمی‌دهد؛ باید رفت درون آزمایشگاه وجود انسان   

• یکی از فواید مهم محاسبۀ نفس، «خودشناسی» است. خودشناسی چیزی نیست که در کتابخانه رخ بدهد. البته کتابخانه هم کمی می‌تواند-در جهت خودشناسی- به انسان کمک کند، اما بعد از کتابخانه، انسان باید کتاب وجود خودش را بخواند و ببیند که واقعاً چه مشکلی دارد؟

• آدم می‌تواند آن کتابخانه را در آزمایشگاه وجود خودش تجربه کند. محاسبه نفس یعنی رفتن به داخل «آزمایشگاهِ وجود خود» و بررسی کردن تمام مواعظ و نصایح دین در درون خود. عالَم خودِ انسان خیلی عالَم جذابی است

2. شناخت دیگران/ انسان در اثر خودشناسی می‌تواند دیگران را هم ‌بشناسد

• یکی دیگر از فواید محاسبه نفس-علاوه بر خودشناسی- این است که انسان در اثر خودشناسی می‌تواند دیگران را هم ‌بشناسد. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «کسی که خودش را نشناسد هیچ‌کسی را نمی‌شناسد.»(مَنْ جَهِلَ نَفْسَهُ کَانَ بِغَیْرِ نَفْسِهِ أَجْهَل؛ مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَهُوَ لِغَیْرِهِ أَعْرَف‏؛ غررالحکم/8758‏)

• همۀ ما باید «آدم‌شناس» باشیم تا ارتباط‌مان با دیگران خوب برقرار شود. مثلاً گاهی که دلمان برای دیگران می‌سوزد، برای این است که می‌فهمیم آنها چه مشکلی دارند، و لذا با آنها دلسوزانه برخورد می‌کنیم.

خیلی از پدر و مادرهای مذهبی، خودشان را نمی‌شناسند؛ لذا بچه‌های‌شان را هم نمی‌شناسند

• اگر مادری علت گریه‌های بچه‌اش را نفهمد، واقعاً به بچه‌اش صدمه می‌زند. وقتی ما دیگران را بشناسیم، گاهی می‌توانیم برای آنها مثل یک مادر، دلسوزی کنیم و می‌فهمیم که چگونه باید با آنها رفتار کنیم.

• خیلی از پدر و مادرهای مذهبی، خودشان را نمی‌شناسند، و به همین خاطر، بچه‌های‌شان را هم نمی‌شناسند.

یکی از مشکلات بزرگ فیلم‌های ما «کاراکترهای بی‌هویت» است/ کارگردان باید خودشناس باشد تا بتواند کاراکترهای فیلم را طراحی کند

• یک کارگردان یا فیلم‌نامه‌نویس باید ورزش فکری انجام داده باشد؛ یعنی باید خودش را بشناسد تا بتواند کاراکترهای فیلم را خوب طراحی کند!

• یکی از مشکلات بزرگ فیلم‌های ما «کاراکترهای بی‌هویت» است. اگر کسی انسان‌شناس باشد، واقعاً از برخی از کاراکترهای فیلم‌ها خنده‌اش می‌گیرد، آدم‌ها همه مصنوعی هستند؛ چون فیلم‌نامه‌نویس یا کارگردان اصلاً تیپ‌شناسی بلد نیست، مثلاً نمی‌داند که «این کار از این تیپِ شخصیتی اصلاً برنمی‌آید!» این مسائل ساده نیست و پیچیدگی‌هایی دارد.

3. خداشناسی/ ما 24ساعته داریم با خدا پینگ‌پونگ بازی می‌کنیم!

• خداوند برای اینکه نقاط ضعف ما را به ما نشان دهد، مدام دارد مثل یک مربی ورزشی با ما تعامل می‌کند. ما بیست‌وچهارساعته داریم با خدا پینگ‌پونگ بازی می‌کنیم! ببین مربی‌ات توپ را کجای میز می‌اندازد که تو باید بروی بگیری؟ معلوم می‌شود که تو در آن‌جاها ضعف داری؛ لذا باید روی این نقاط ضعف خودت بیشتر کار کنی.

• خداوند در طول زندگی، مثل یک مربی دلسوز برای تو عمل می‌کند و تو در واقع داری با مربی‌ات بازی می‌کنی. هر دفعه که توپ را به یک طرفی انداخت، تو باید متوجه شوی که منظورش چه بوده و چه چیزی را می‌خواهد به تو بگوید؟

نقاط ضعف خود را چگونه بشناسیم؟

• این مربی فوق حرفه‌ای، زیاد هم به تو فشارِ طاقت‌فرسا نمی‌آورد، گاهی نیز فرصت می‌دهد که تو بتوانی نقاط قوت خودت را نشان بدهی و سرِ حال بیایی! و بعد دوباره می‌رود سراغ نقاط ضعف تو و دوباره همان گوشه‌ای می‌زند که تو ضعف داری!

• شما وقتی‌که محاسبۀ نفس را شروع کنی، کم‌کم می‌بینی که خدا اکثر توپ‌ها را به این گوشۀ میز می‌اندازد، پس معلوم می‌شود که تو در این نقطه، مشکل داری. در این صورت خدا را می‌بینی و ضعف‌های خودت را می‌بینی.

هر کسی می‌خواهد صدای خدا را بشنود باید محاسبۀ نفس کند

• هر کسی می‌خواهد صدای خدا را بشنود باید محاسبۀ نفس کند. چطوری صدای خدا را می‌شنوی؟ انگار دارد می‌گوید: «دیدی امروز چه‌کار کردی؟ من این‌را از تو پرسیدم؛ دوباره این امتحانِ را از تو گرفتم...» 

• البته نباید انتظار داشته باشی از همان روز اول-که محاسبۀ نفس را شروع کردی- صدای خدا را بشنوی! باید مداومت داشته باشی. لوس‌بازی درنیاور! همان روز اول انتظار داری فرشته‌های آسمان بر تو نازل بشوند؟!