۹۶/۰۳/۳۰

صوت | ولایتمداری و اخلاق

شناسنامه

• زمان: رمضان 96
• مکان: تهران - حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره)
• تعداد: 11 جلسه
• گزارش تصویری: اینجا
• موضوع سخنرانی: ولایتمداری و اخلاق

معرفی بحث:

در بررسی ابعاد اجتماعی اسلام، یکی از مفاهیم بسیار کلیدی و مهم، مفهوم ولایت است. شناسایی و تببین ولایت می‌تواند از زوایای مختلفی صورت بگیرد. بررسی عقلی ولایت، بررسی اخلاقی، بررسی اعتقادی و همچنین نگاه عرفانی به ولایت؛ رویکردهای مختلفی به این مقوله مهم را شکل می‌دهد. در کنار این مباحث، آنچه به عنوان مهمترین ثمره ولایت‌پذیری در چنین بحثی مورد توقع است، تقرب بیشتر به پروردگار متعال است که متناسب با بعد عرفانی ولایت است. نوع مواجهه افراد با ولایت و شخصیت‌شناسی مخالفین ولایت، ما را به شناخت دقیق‌تر صفت رذیله حسادت راهنمایی می‌کند؛ صفتی پنهان و پیچیده که باید آن را شناخت و به شدت از آن پرهیز داشت.

فهرست:

جلسۀ1(960320): بازشناسی ضرورت اجتماعی وجود امام در پرتو عقل

• لزوم بازشناسی کارکرد اجتماعی ولایت

• پرهیز از نگاه اعتقادی صرف به ولایت و امامت

• نظم‌بخشی به جامعه در پرتو امامت و ولایت

• نقدی بر نگاه متعارف به اصول دین

  • دو حوزه مغفول ولی کلیدی و مهم در بازشناسی اصول دین

    • نیاز فردی به دین

    • نیاز اجتماعی به امام

• امامت را امری صرفاً قدسی معرفی نکنیم

• لزوم مراعات افراد کم اعتقاد، هنگام تبیین ولایت

• نگاه عقلانی به کارکردهای اجتماعی ولایت و امامت

  • تبیین صحیح کارکردهای اجتماعی ولایت، انسان را از تمام شعارهای کاذب بی‌نیاز می‌کند

جلسۀ2(960321): چهار رویکرد مختلف به ولایت

• نگاه اعتقادی به ولایت

  • نگاه متعارف جامعه ما به ولایت

• نگاه عقلانی به ولایت

  • همه مردم عالم باید با ضرورت ولایت آشنا شوند

  • مردم عالم نگاه عقلانی را بهتر می‌پذیرند

• نگاه اخلاقی به ولایت

  • توجه به اخلاق در تبیین کارکرد ولایت

  • بسیاری از مردم رابطه خوبی با اخلاق دارند

  • نسبت اخلاق با ولایتمداری

  • جامعه بدون ولایتمداری، اخلاقی نخواهد شد

  • جامعه ما در آغاز راه ولایتمداری است

  • افراد غیراخلاقی، هیچگاه ولایتمدار نخواهند شد

• نگاه معنوی و عرفانی به ولایت

  • ولایتمداری، عامل عارف شدن

  • ولایتمداری، مهمترین ویژگی عرفا

  • خطر معنویت بدون ولایتمداری

  • تناسب ماه رمضان با نگاه عرفانی به ولایت

  • ماه رمضان، ماه نزدیک شدن به امام زمان(عج)

  • نقش کلیدی حضرت عباس(ع) برای اهل عرفان

• ضرورت نگاه عقلانی به ولایت

  • فروتنی و تواضع نسبت به امام

  • اصلاح جامعه با نگاه عقلانی به ولایت

• ضرورت نگاه اخلاقی به ولایتمداری

• ضرورت نگاه عرفانی به ولایت

  • خدا چه کسی را بیشتر می بخشد؟

  • کسی را که برتری امام را پذیرفته، به خدا بیشتر نزدیک است

• روضه حضرت علی اصغر(ع)

جلسۀ3(960322): اهمیت حسادت به ولی خدا از نگاه معنوی و تاریخی

• اصلی‌ترین احساس خوب معنوی چیست؟

  • اشاره به عوامل و عناصر احساس خوش معنوی

  • نداشتن حسادت و برخورداری از تواضع عمیق نسبت به ولی خدا

• ولایتمداری، مهمترین شاخص معنویت اکتسابی

• معنویت یعنی نداشتن حسادت به ولی خدا

• اهمیت حسادت در نگاه روایی

  • حسادت، مشکلی همگانی

  • از روی حسادت، هیچ اقدامی نکنیم

  • اهل ایمان، محل حسادت غیر مؤمنین

• اصل و ریشه شقاوت؛ حسادت به خوبان است

• ماه رمضان؛ فرصتی برای بررسی حسادت نسبت به ولی خدا

• محبت به ولی خدا به تنهایی کافی نیست

  • محبت باید علامت عدم حسادت به ولی خدا باشد

• اصلی‌ترین داستان‌های خلقت سر حسادت است

• اهمیت حسادت از نظر تاریخی و معنوی   

•  نمونه‌ای تاریخی در مورد حسادت

• اهمیت روضه برای دوری از حسادت

• اشاره به روضه کودکان امام حسین(ع)

جلسۀ4(960323): تواضع به ولی خدا، شاخصی برای دوری از طغیان

• مواجهه انبیاء با طغیان بشر

• زشتی طغیان در نگاه آیات قرآن

• طغیان فردی و اجتماعی

• شب قدر، فرصت توبه از طغیان

• حس ضدطغیان، حس مهم شب قدر

• معنای خوب بودن، طغیان نداشتن است

• طغیان حق‌مداری نداشته باشیم

• نگرانی از طغیان، عامل خیلی از بی‌توفیقی‌ها

• حضرت علی(ع)؛ طغیان نکننده‌ترین انسان

• امتیازات فوق‌العاده امیرالمؤمنین(ع)، هیچگاه باعث طغیانش نشد

• طغیان را از دل خود بیرون کنیم

• ملاک اصلی برای طغیان نکردن، تواضع به اولیاء خدا است

• حس طغیان را در خود نابود کینم و به ولی خدا تواضع داشته باشیم

• نمونه‌ای از تواضع به ولی خدا در ابتدای خلقت   

جلسۀ5(960324): تواضع به ولی خدا، اصلی‌ترین گوهر بندگی خدا

• نگاه اشتباه در مورد ضرورت و جایگاه ولایت

• ولایت، ارتباط تنگاتنگی با خوب بودن دارد

• ولایتمداری، حقیقت اخلاق است

• خدا انسان را برای تغییر آفریده است

• انجام فرآیند تغییر با کار سختی به نام ولایتمداری

• ولایت، اصل است

• عبادت خدا از پذیرش ولایت آسان‌تر است

• ذکر مستقیم خدا، حقیقت بندگی نیست

• میزان تواضع به ولی خدا، علامت میزان تقرب به خدا

• بندگی خدا یعنی آمادگی برای فرمان بردن از ولی خدا

• حسادت و تکبر، بدترین رذائل اخلاقی

• حسادت به ولی خدا، بدترین نوع حسادت

• روضه امیرالمؤمنین(ع) 

جلسۀ6(960325): مقرب شدن به خدا، یعنی نزدیک شدن به اهل بیت(ع)

• آیا خوب بودن، به داشتن رفتار خوب است؟

  • رفتار خوب در حیوان و فرشته

  • برای داشتن رفتار خوب، نیازی به دین نیست

• مقصود از خوب بودن، رسیدن به خداست

• به کمتر از خدا نباید راضی شویم

• مقصود، خدا است

• به ناز خدا و ضرورت منت‌کشی از خدا توجه کنیم

• غرض از خوب بودن، فقط خوب بودن نیست

• کسی که آدم خوبی است ولی خداپرست نیست، چگونه آدمی است؟

• توجه به خود خدا

• بابت هر جا که به خدا توجه نکرده‌ایم، توبه کنیم

• با خوب شدن باید به خدا برسیم

• راه رسیدن به خدا چیست؟ 

• عبد خدا؛ یعنی علی(ع)

• برای امیرالمؤمنین(ع)، فقط رسول خدا(ص) مهم بود

• رضایت امام زمان(عج) را معیار خوبی خود بدانیم

• آیا امام زمان(عج) از ما راضی است؟

• اهل بیت(ع)، راه نزدیک شدن به خدا

• دوری از خدا، یعنی کم دوست داشتن امیرالمؤمنین(ع)

• کسی که تکبر ندارد، می‌تواند به امیرالمؤمنین(ع) نزدیک شود

• امتحان با دوستان و دشمنان امیرالمؤمنین(ع)

• بخشش گناهان با وساطت ولی خدا میسر می‌شود  

جلسۀ7(960326): تأثیر مهربانی بر ولایتمداری

• آشنایی با گرایش‌ها در وجود انسان

• علاقه انسان به بقاء، راحتی و لذت

•  تمایل انسان به اخلاقیات

• تمایلات اخلاقی(وجدان) چه پیام‌هایی دارد؟

• تأثیر تمایلات اخلاقی بر زندگی و بندگی

• تعامل گرایشهای اساسی انسان با یکدیگر

• مهربانی، شاخص‌ترین گرایش اخلاقی انسان

• آثار سوء نامهربانی

• بدترین احساس در مقابل مهربانی چیست؟

• حسادت؛ نقطه مقابل مهربانی

• کسی که حسادت دارد، یعنی مهربانی ندارد

• پذیرش همگانی نسبت به خوب بودن مهربانی

• نداشتن حسادت، مهمترین شاخص مهربانی عمیق

• چرا محبت مادر معروف شده است؟

• انواع حسادت و بدترین نوع حسادت

• به کسی که خدا او را برتری داده و خودش هزینه‌اش را داده، حسادت نکنیم

• حسادت به اولیاء خدا؛ بدترین نوع حسادت

• کسی که به اولیاء خدا حسادت دارد، رذل‌ترین انساها است

•  کسی که دلش مهربان است، حسادتی به امیرالمؤمنین(ع) پیدا نمی‌کند

جلسۀ8(960327): علائم حسادت نداشتن به ولی خدا

• توبه از صفات بد، مهمتر و سخت‌تر از توبه برای رفتار بد

• شب قدر، فرصت توبه از صفت بسیار بد حسادت

• حسادت، مهمترین مانع ولایتمداری

• صفت حسادت، مشکلی فراگیر

• روایتی در مورد اهمیت حسادت

• مهربانی و تقوا، نقطه مقابل حسادت

• توسل، راه از بین بردن حسادت

• متقین، حسادت ندارند

• تقوای قلب، مانع حسد است

• تعظیم شعائر الهی، نشانه تقوای قلب

• اشاره به روضه حضرت علی اصغر(ع) و روضه حضرت رباب(س)

• رعایت ادب به ولی خدا، نشانه تقوای قلب

• حسادت نداشتن به ولی خدا یعنی غرق محبت او شدن

• محبت شدید به امام زمان(عج) در دعای اللهم کن لولیک...

• محبت به حضرت علی(ع)، پرسودترین تجارت 

• اشاره به روضه امیرالمؤمنین(ع) و روضه امام حسین(ع)

جلسۀ9(960328): راه‌های کاهش و نابودی حسادت

• برخی از روابط اخلاق و ولایتمداری

• حسادت، مهمترین موضوع در اخلاق

• حسادت کلیدی‌ترین مانع ولایتمداری

• مروری بر مباحث گذشته در مورد حسادت

• بررسی روایاتی در مورد حسادت

  • حسادت، ریشه کفر است

  • نمونه‌ای از تاریخ اسلام در مورد حسادت به امیرالمؤمنین(ع)

  • اصل کفر، حسد است

  • حسادت نسبت به امام حاضر بیشتر برانگیخته می‌شود

  • تمرین دوری از حسادت در زندگی عادی

  • فرد حسود زودتر عصبانی می‌شود

  • حسادت و نابودی ایمان

• راه‌های کاهش و نابودی حسادت

  • محبت، نقطه مقابل  حسادت

  • به کسی که به او حسادت داری، محبت کن

  • ضرورت ابراز محبت بسیار زیاد به اهل بیت(ع)

  • اصل بدی‌ها را با زیارت از بین ببریم

  • کسی که حسادت ندارد، مهربان میشود

  • کسی که ولایتمدار نیست، اهل محبت نیست

  • توجه به حسادت در دوران کودکی

  • بروز ندادن حسادت، مقدمه نابودی حسادت

  • مظلوم بودن اولیاء خدا؛ عامل کاهش حسادت

  • زیبا بودن دوری از حسادت

  • روضه، اقدامی علیه حسادت

• اشاره به روضه امیرالمؤمنین(ع)     

جلسۀ10(960329): تأثیر حسادت بر دنیا و آخرت

• آثار منفی حسادت در دنیا

• روایتی در مورد نابودی حسادت در قیامت

• آثار حسادت در روابط اجتماعی مؤمنین با یکدیگر

• تأثیرگذاری حسادت بر اخلاق

• آشنایی با چند نوع حسادت و ریشه‌ آنها

• حسادت؛ عامل سلب آرامش

• عدم افزایش رضایتمندی علی رغم افزایش رفاه، ریشه در رقابت و حسادت دارد

• حسادت و تلاش برای کسب اعتبار نزد مردم

• تأثیر حسادت بر مهم دانستن توبیخ و سرزنش مردم

• مثبت‌نگر باشیم

جلسۀ11(960330): حسادت اصلی ترین صفت انسانی موثر در جامعه و فرد

• حسادت اصلی ترین مانع برای ولایت

• حسادت اصلی ترین صفت انسانی موثر در جامعه و فرد

• حسادت علت همدل نبودن مذهبی ها

• علت اینکه انسان با بدیهایش کنار می آید

• منشا مرام کمونیسیتی در بیان آیت الله بهجت(ره)

• رابطه خمس با حسادت

• نقش روضه اهل بیت(ع) در برطرف کردن حسادت