۹۷/۰۶/۰۳

تقوا طرحی برای ادارۀ جامعه/ ج10

چرا رهبر که همۀ مشکلات را می‌داند، خودش آنها را حل نمی‌کند؟

شناسنامه:

• مکان: هیئت نور
• زمان: 1396/07/09
• مناسبت: محرم
• صوت: اینجا
• کلیپ تصویری: اینجا
• کلیپ صوتی: پیشنهاد دهید
• اینفوگرافیک: پیشنهاد دهید

در ادامه بخش‌هایی از دهمین شب سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان در هیئت نور با موضوع «تقوا، طرحی برای ادارۀ جامعه» را به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیان معنوی می‌خوانید.

• رسالت انبیاء این نیست که خودشان «عدالت» را بین مردم برقرار کنند، بلکه انبیاء آمده‌اند تا مردم را به‌جایی برسانند که خودِ مردم قسط و عدل را برپا کنند. مجری قسط و عدل، انبیاء نیستند بلکه مردم‌اند؛ منتها انبیاء بسترسازی می‌کنند. قرآن می‌فرماید: «...لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» (حدید/25) «انبیاء» مردم را رشد می‌دهند تا مردم بتوانند خودشان عادلانه زندگی کنند؛ این یعنی نوعی «مدیریت ولایی» در ارتباط با جمع.

• چرا پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) همۀ مشکلات جامعۀ خودشان را حل نکردند؟ الان رهبر انقلاب که همۀ مشکلات را می‌دانند چرا مشکلات را خودشان حل نمی‌کنند؟ به‌دلیل اینکه سیستم ولایی اساساً این‌گونه است که سعی می‌کند مردم را «قدرتمند» ‌کند تا مردم خودشان در یک «حرکت جمعی» بتوانند روی پای خود بایستند، یعنی میدان می‌دهد که خودِ مردم رشد کنند و قدرت پیدا کنند تا بتوانند مشکلات را حل کنند. این روش، تنها روش پایدار برای برقراری عدل در یک جامعه است.

• اگر مردم، زندگی خود را، خودشان اداره کنند و روی پای خود بایستند، شاید نصف «قوانین مجلس» کاهش پیدا کند، چون بسیاری از قوانین برای کنترل فساد است، اما وقتی کار دست خودِ مردم باشد، فساد بسیار کم می‌شود و دیگر نیاز به این‌همه قانون نیست. از سوی دیگر نظارت قوه قضائیه هم به‌شدت کم می‌شود؛ چون مدیران، کارِ چندانی دستشان نیست که قوۀ قضائیه بخواهد بر آنها نظارت کند.

• تمرکز قدرت و ثروت، فسادزا است و نه با قانون، نه با قوه قضائیه قابل‌کنترل نیست. برخلاف توزیع قدرت بین مردم که به کمترین قانون و نظارت نیاز دارد. باید قدرت دولت کم و قدرت مردم افزایش پیدا کند وگرنه فساد ریشه‌کن نخواهد شد.

• «ادارۀ جامه با مُدل تقوا» یعنی نگذارید تمرکز ثروت و قدرت، در جامعه‌ شما فساد پدید بیاورد. برای تمرکززداییِ ثروت و قدرت، «دولت» باید کوچک شود. آرزوی کوچک‌شدن دولت مساوی است با برکات فراوان برای جامعه! قدم اول در کوچک‌شدن دولت این است که مردم، به‌دنبال «استخدام در دولت» نباشند.

• از امام صادق(ع) درباره شخصی که می‌خواست مزدبگیر-و به‌اصطلاح ما کارمند- شود، پرسیدند، ایشان فرمود: استخدام نشود، برود برای خودش کار کند.«فَقَالَ لَا یُؤَاجِرْ نَفْسَهُ» (کافی/5/90) امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «اگر می‌توانی روزی‌ات را خودت به‌دست بیاوری مزدبگیر نشو؛ وَ إِنِ اسْتَطَعْتَ أَلَّا یَکُونَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ اللَّهِ ذُو نِعْمَةٍ فَافْعَلْ» (نهج‌البلاغه/ نامه31) اما امروز مردم وقتی می‌خواهند دخترانشان را شوهر دهند، می‌پرسند: «کجا استخدام‌ شده‌ای؟!»

• «انتخابات» کمترین نوع مشارکت مردم در ادارۀ جامعه است و بین مشارکت‌هایی که مردم می‌توانند در ادارۀ زندگی خودشان داشته باشند، این پرآسیب‌ترین نوعِ مشارکت است! شما رئیس‌جمهور، نمایندۀ مجلس و... انتخاب می‌کنی و بعد در روستا یا شهر خودت می‌نشینی و می‌گویی: «نان، آب، مدرسه، آسفالت خیابان و...» برای ما تأمین کنید! این بدترین نوع ادارۀ جامعه است و بیشترین فساد را به‌دنبال دارد. درحالی‌که بنا بود مردم خودشان روی پای خودشان بایستند.

• رهبر انقلاب فرمود: «ما که می‌گوییم مردم‌سالاری دینی بعضی خیال می‌کنند این مردم‌سالاری فقط پای صندوق رأی و انتخابات است؛ این فقط یکی از جلوه‌های مردم‌سالاری دینی است. مردم‌سالاری یعنی بر اساس دین و بر اساس اسلام، سالارِ زندگیِ جامعه، خود مردم‌اند.»(۹۵/۰۹/۰۳) وقتی مردم اقتصاد خودشان را، خودشان اداره کنند این می‌شود «مردم‌سالاری دینی» در بخش «اقتصاد». مردم در هر کاری فعال شوند، می‌شود مردم‌سالاری! فقط صندوق رأی نیست.

• قدرت مردم، خیلی بالاست؛ یکی از قدرت‌های مردم «قدرت خرید» به‌صورت شبکه اجتماعی است. اگر 5میلیون نفر از مردم تصمیم بگیرند لباس خودشان را به‌صورت هماهنگ خرید کنند(مثلاً لباس‌های یک کارخانۀ داخلی را تا آخر سال، پیش‌خرید کنند) آن کارخانه رونق می‌گیرد و این 5میلیون نفر می‌توانند سهام‌دارِ آن کارخانه بشوند و سود ببرند. ولی ما اکثراً حالِ این کارها را نداریم؛ این می‌شود جامعۀ مرده!