۹۷/۱۰/۱۲
دعوای انقلابی و غیرانقلابی، دعوای تعقل و توهم است
- زمان: 971009
- مکان: دانشگاه تهران
- صوت: اینجا
- مناسبت: ایام الله 9 دی
- مناسبت: سوء تفاهم بر سر عقلانیت و انقلابی‌گری
آیا این جناح‌بندیِ موجود در جامعۀ ما حقیقی است؟!/ دوقطبیِ اصیل و حقیقی در جامعۀ ما دوقطبیِ «تعقل و توهم» است/ حقیقت انقلاب، چیزی جز برخورد عقلانی با منافع بشری نیست
در ادامه بخش‌هایی از سخنرانی علیرضا پناهیان در «دانشگاه تهران» به مناسبت «بزرگداشت 9 دی» را به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیان معنوی می‌خوانید:
علیرضا پناهیان:
- آیا این جناح‌بندیِ موجود در جامعۀ ما حقیقی است؟! مثلاً گفته می‌شود که یک جناح، ارزشی‌تر یا آرمان‌گراتر هستند و جناح دیگر، واقع‌بین‌تر و عقلانی‌تر هستند. دعوا از همین‌جا شکل می‌گیرد!
- اصلاً «ارزش» یعنی چه؟! چرا به انقلابی‌ها می‌گویند «نیروهای ارزشی»؟! «ارزش» به آن معنایی که برخی از فیلسوفان غربی می‌گویند، در مقابلِ عقلانیت قرار دارد. این مفهوم را ساختند و به دین‌داران نسبت دادند تا در مقابلش بگویند «ما واقع‌بین و عقلانی هستیم» درحالی‌که دین، یک امر به‌شدت عقلانی است؛ هم به‌معنای جلب منفعت فردی و گروهی و هم به‌معنای جلب منافع عالی انسانی و منافع اخروی.
- حقیقت دین چیزی جز منفعت‌طلبی نیست و حقیقت انقلاب هم چیزی جز برخورد عقلانی با منافع بشری نیست. شما یک نمونه بیاورید که حضرت امام(ره) غیرعقلانی و به تعبیر اینها صرفاً «ارزشی» برخورد کرده باشد و خلاف واقع‌بینی عمل کرده باشد! نه‌فقط امام(ره)، بلکه در کل قرآن و تاریخ معصومین هم چنین نمونه‌ای نمی‌توانید پیدا کنید!
- چرا انقلابی‌گری را به آرمان‌خواهی ترجمه می‌کنیم؟! انقلاب، نتیجۀ واقع‌بینی بود و تمام اهداف انقلاب هم واقع‌بینانه است. اما برخی می‌گویند «انقلابی‌ها واقع‌بین نیستند و صرفاً دنبال ارزش‌ها هستند!» درحالی‌که بحث بر سرِ «نوع واقع‌بینی» است. در همین قصۀ برجام، اختلاف نظر اصلی سرِ این بود که «اعتماد به دشمن، واقع‌بینانه نیست!» ولی آنها گفتند: «واقع‌بینانه است» درحالی‌که معلوم شد این یک توهم بود!
- دوقطبیِ اصیل و حقیقی، دوقطبیِ «تعقل و توهم» است. یک طرفِ این دو قطبی اصیل، غرب‌گرایی است که ناشی از توهم است و طرف دیگرش، مقاومت و استقلال‌طلبی است که ناشی از تعقل است.
- دعوای انقلابی و غیرانقلابی، دعوای عقلانیت و توهم است؛ از همان روز اول تا حالا! اختلاف بنی‌صدر با انقلابی‌ها چه بود؟ بنی‌صدر متوهم بود و می‌گفت: «زمین می‌دهیم، زمان می‌گیریم!»
- مرحوم بازرگان هم در برخی از مواضع، دچار توهم شده بود، مثلاً می‌خواست با گروهک‌ها و تروریست‌ها مذاکره کند، به‌حدی که داشتیم کردستان را از دست می‌دادیم. اما نیروهای انقلابی مثل حاج‌احمد متوسلیان رفتند و با تکیه بر واقع‌بینی، تروریست‌ها را شکست دادند و امنیت را برقرار کردند.
- امیرالمؤمنین(ع) به ابوموسی اشعری(یعنی نمایندۀ مذاکره‌کنندۀ خودش با معاویه) نامه نوشت ولی در این نامه، او را به «ارزش‌ها» دعوت نکرد، بلکه فرمود: عقل و تجربه را زیر پا نگذار. هرکسی عقل و تجربه را زیر پا بگذارد شقیّ است! (نهج‌البلاغه/نامه 78)
- مشکل این است که دیکتاتورهای رسانه‌ایِ جناحی، نمی‌گذارند گفتگوی درست صورت بگیرد! لذا طی این چهل‌سال، انقلاب «غیرعقلانی» ترجمه شده است! درحالی‌که انقلابی یعنی کسی که پدیده‌ها را عقلانی محاسبه می‌کند و مقدار اصرارش برای یک بایدِ عقلانی، به‌اندازۀ مقدار اهمیت و تأثیر آن است.
- همۀ حرف‌های دین، عقلانی و واقع‌بینانه است. نمازخواندن هم یک کار واقع‌بینانه است؛ هرچند ممکن است ما واقعیت‌هایش را نبینیم. قرآن می‌فرماید «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها» (اسراء/7)
- والایتمداری هم، نه یک ارزش، بلکه یک واقعیت پُرمنفعت برای جامعه است. طبق بیان اهل‌بیت(ع) بدون ولایت، کار جامعه سامان پیدا نمی‌کند. شما اگر ولایت را به‌عنوان یک ساز و کار برای ادارۀ جامعه و به‌عنوان مُدلی که پارادُکس دموکراسی را حل کرده، بیان کنید، خیلی‌ها راحت‌تر می‌پذیرند.
- اینکه 9دی نام «بصیرت» به خودش گرفته است، شاید یک معنای آن عقلانیت باشد. 9دی هم در واقع یک برخورد عقلانی با یک پدیدۀ اجتماعی بود. اساساً انقلابی‌گری یعنی عقلانیت! هرکسی پای عقل بایستد و واقع‌بینانه برخورد کند، او انقلابی است.
- چه کسی انقلابی‌تر است؟ هرکسی که عاقل‌تر و واقع‌بین‌تر باشد. ما چرا آقا را به‌عنوان رهبر انقلاب قبول داریم؟ چون رهنمودهای عاقلانه و واقع‌بینانه داده است. ما هرچه موضع‌گیری از ایشان دیده‌ایم، عاقلانه بوده است.
- سال‌ها پیش، این جریانی که به‌عنوان اصلاح‌طلب معرفی می‌شوند، در مجلس گفتند: «باید به صدام در مقابل آمریکا کمک کنیم؛ الان صدام مثل خالد‌بن ولید است!» رهبر انقلاب در مقابل آنها، یک موضع واقع‌بینانه گرفت و اجازۀ این کار را نداد. اتفاقاً آمریکا می‌خواست ما با صدام همکاری کنیم تا به بهانۀ صدام، ایران را هم بزند. مواضع اخیر رهبر هم که می‌فرمود «من به دشمن خوش‌بین نیستم» کاملاً عاقلانه بود.
ارسال نظر
لطفا قبل از ارسال نظر اینجا را مطالعه کنید