کنترل ذهن بر روابط اجتماعی و مسائل عادی زندگی ما هم تأثیر دارد/ کسی که مدام به نعمت‌های دیگران فکر کند، دچار حسادت و ناشکری می‌شود

شناسنامه:

مکان: حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره)
زمان: 1397/06/26
صوت: اینجا
مناسبت: محرم 97
مطالب مرتبط: اینجا

بخش عمده‌ای از عبادت، در ذهن و اندیشۀ انسان است/ یکی از عوامل عاقبت به‌خیری، خیرخواهی برای دیگران است/ برای فاصله‌گرفتن از دنیا از کنترل ذهن شروع کن؛ چشمت را به دنیای دیگران ندوز!/ اگر یک چیزِ دنیایی را دوست داری زیاد در ذهنت از آن یاد نکن؛ داغونت می‌کند!

در ادامه بخش‌هایی از هفتمین روز سخنرانی علیرضا پناهیان در حسینیه آیت الله حق‌شناس(ره) با موضوع «کنترل ذهن در مسیر تقرّب» را به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیان معنوی می‌خوانید:

علیرضا پناهیان:

رسول خدا(ص) می‌فرمود: فال بد نزنید، من دوست ندارم کسی از شما فال بد بزند. (کانَ یُحِبُّ الفَألَ الحَسَنَ و یَکرَهُ الطِّیَرَةَ...؛ مکارم‌الاخلاق/350) فکر بد به ذهنتان خطور ندهید؛ نگویید نمی‌شود، بگویید ان‌شاءالله می‌شود.

ذهن را مهم و مقدّس بدانیم؛ بخش عمده‌ای از عبادت، در اندیشه و ذهن انسان است. طبق روایات، اکثر عبادت حضرت ابوذر در فکرش بود. (التَّفَکُّرَ وَ الِاعْتِبَار ؛ خصال/1/42) یک‌بار چشم‌های ابوذر درد گرفته بود، گفتند چرا مداوا نمی‌کنی؟ گفت وقت ندارم؛ ذهنم به آخرت مشغول است. (حَتَّى اشْتَکَى بَصَرَهُ...؛ خصال/1/40) امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: ذکر و فکر درباره آخرت، چشم اینها را از دنیا می‌بندد «غَضَّ أَبْصَارَهُمْ ذِکْرُ الْمَرْجِع» (نهج‌البلاغه/خطبه32)

کنترل ذهن علاوه بر مسائل معنوی، در مسائل عادی زندگی ما هم تأثیر دارد. خیلی وقت‌ها اتفاق‌های زندگی ما به‌خاطر مشغله‌ها و خطورات ذهنی خودمان است. یکی از اصحاب امام‌صادق(ع) می‌گوید: می‌خواستم نزد امام(ع) بروم، یک لباس نو پوشیده بودم که خیلی از آن خوشم آمده بود. در راه، شتری که سوارش بودم، چموشی کرد و لباسم پاره پاره شد. پیش حضرت آمدم و داستان را تعریف کردم، حضرت فرمود: وقتی یک لباس جدید پوشیدی ذکر لااله الّا الله محمدٌ رسول‌الله(ص) بگو تا از آسیب‌ها در امان بمانی. یعنی به ذهنت حرف‌های خوب بیاور. (فَلَبِسْتُ ثِیَابِی وَ نَشَرْتُ طَیْلَسَاناً جَدِیداً کُنْتُ مُعْجَباً بِهِ...؛ کافی/6/459)

و بعد فرمود: وقتی یک چیزِ دنیایی را دوست داری، زیاد در ذهنت، از آن یاد نکن، داغونت می‌کند! «إِذَا أَحْبَبْتَ شَیْئاً فَلَا تُکْثِرْ مِنْ ذِکْرِهِ» (همان) کنترل ذهن برای این جاها لازم است. اصلاً زشت است که ذهن آدم، غرق این مسائل بشود.

قرآن می‌فرماید: برای چیزهایی که از دست داده‌ای، تأسف نخور، و برای چیزهایی که به تو رسیده، زیاد خوشحال و دلخوش نباش (لِّکَیْلَا تَأْسَوْاْ عَلىَ مَا فَاتَکُمْ وَ لَا تَفْرَحُواْ بِمَا ءَاتَئکُمْ؛ حدید/23) وقتی چیزی به‌دست آوردی، بلافاصله سعی کن یک فکرِ خوب به ذهنت بیاید، از خدا حرف بزن و مثلاً بگو «هذا مِنْ فَضْلِ رَبِّی» (نمل/40) بعد با خدا مناجات کن. مثلاً بگو: «خدایا این را در راه تو مصرف کنم» مشغول خدا باش؛ نیا روی زمین!

کنترل ذهن در روابط اجتماعیِ ما هم مؤثر است. امام‌صادق(ع) می‌فرماید: وقتی انتظار داری کمکی از کسی به تو برسد، در ذهنت حرف منفی به او نزن، چون به او می‌رسد. (إِذَا کَانَتْ لَکَ إِلَى رَجُلٍ حَاجَة...؛ کافی/6/459) علم فیزیک ثابت کرده است، امواج ذهنی انسان‌ها منتقل می‌شود. لذا به همدیگر سوءظن نداشته باشیم و منفی نیندیشیم، خیرخواهِ هم باشیم. یکی از عوامل عاقبت به‌خیری، خیرخواهی برای دیگران است.

برای فاصله‌گرفتن از دنیا از کنترل ذهن شروع کن! قرآن می‌فرماید: «لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ» (طه/131) چشمت را به دنیای دیگران ندوز! یعنی به آن فکر نکن. نمی‌فرماید «نگاه نکن» بلکه می‌فرماید «لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ...» یعنی به نعمت‌هایی که به دیگران داده‌ام، فکر نکن. چرا ذهنت را درگیر می‌کنی؟! این اخلاق آدم را فاسد می‌کند. اگر آدم مدام دربارۀ نعمت‌های دیگران فکر کند، دچار حسادت و ناسپاسی می‌شود.

بعد می‌فرماید: «وَ رِزْقُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ أَبْقى» (طه/131) آن روزیِ پروردگار و آن بهره‌های معنوی و آن رزقی که از خدا به تو رسیده، بهتر است. بعد از فتح مکّه، رسول خدا(ص) نبردی انجام دادند و غنائمی به دستشان آمد. اهل مدینه (انصار) دیدند که پیامبر(ص) اکثر غنائم را به مردم مکّه دادند که تازه مسلمان شده‌اند و زحمتی برای اسلام نکشیده‌اند. لذا به پیامبر(ص) اعتراض کردند. حضرت به آنها فرمود: بگذارید اینها اموال و شترها را ببرند، شما مرا ببرید. (تفسیر المیزان/9/232)

شما محبین امام‌حسین(ع) هر جا در امور دنیا، دیدی چیزی از کسی کم دارید، همین را به یاد بیاورید و بگویید: در عوض، من «حبّ الحسین» و اشک بر حسین(ع) را دارم. خیرش را قیامت می‌بینید! آیا می‌خواهید دنیا را به شما بدهند ولی حسین(ع) را بگیرند؟!