پرسش و پاسخ | پاسخ به سوالات شما درباره تحلیل علیرضا پناهیان از فرآیند انتخابات
بعد از انتشار مطلب تحلیل علیرضا پناهیان از فرآیند انتخابات تعدادی از مخاطبان ذیل همان مطلب سوالاتی را مطرح کردند که به بخشی از آنها پاسخ داده شد. این پرسش و پاسخ ها به شرح زیر است:
سوال: اگر شما کارتان تحقیق و پژوهش درباره اسلام و تاریخ اسلام است، کار عده ای هم تحقیق و پژوهش تاریخ معاصر است، انها دائم اتفاقات سیاسی را بررسی میکنند و اینده پژوهی میکنند، گفتند در این انتخابات احتمال بالا امدن لیست اصلاحات کم است، دیدیم که درست هم پیش بینی کردند، اگر کمی از این بندگان خدا مشورت میگرفتید به لیستی رای دادن تاکید نمیکردید و به جای عده ای بی خاصیت ( در خوشبینانه ترین حالت، اگر به نظام ضربه ای نزنند) ، کاندیداهای جوان و صالح و پرانرژی و باسواد رای میاوردند، کسی روی صالح و کارامد بودن امثال اقای نبویان که در لیست بودند که اختلاف نظر نداره، اونو همه میفهمند، خوشحال هم هستند، شما هم مجبور نیستید به خاطر اینکه یه موضعی رو گرفتید به زور توجیه اش کنید و ازش دفاع کنید، هر ادمی اشتباه میکنه اینو همه میفهمند، کافیه ادم بپذیره
به خدا ما هرچی یادگرفتیم از منابر شما و اقای عالی و ... بوده، دشمن شما و منتقد شما نیستیم، یه کم بشنوید که چی میگیم، حرف مون سر چیه
پاسخ: جمعی از علما و نخبگان حوزوی، تقریبا از تمام ظرفیتهای مشورتی استفاده کردند و اطلاعات و تحلیلهایی که میفرمایید را نیز بررسی کردند و با در نظر گرفتن همه اطلاعات، و پس از ساعتهای فراوان جلسات و بهرهگیری از انواع نظرات کارشناسی و مشورتی، تصمیم گرفتند.
اینکه لیست مقابل بالا نیامد، لزوما به معنای صحت تحلیل مورد اشاره نیست، بلکه میتواند نتیجه وحدت بر روی لیست باشد که موجب شد لیست مقابل نسبت به تکرار پروژهها و خرج کردن بخش اصلی ظرفیتهای تبلیغی خودش دلسرد شود.
سوال: اینکه فرمودند کار امثال ایشون انتقاد است نه سیاسی کاری و کنشگری سیاسی، توضیح بدهید این یعنی چه و با حرف دیگر ایشون که اگه یه کم فرصت بود لیست جدیدی می دادند و.. چطور جمع بسته میشود اساسا امثال شما کارتان صحت گذاشتن بر هر شرایطی که خیرالموجودین هست میباشد؟؟؟ پس جا انداختن انقلابی گری و پیگیری خط امام و اصرار بر آن در صورت امکان ، کی میرسد ؟؟ زمینه سازی رقابت ها بر مبنای فرمایشات رهبری و مکتب امام چگونه با لیست وحدت سازی و حمایت از آنها میسازد ؟؟ و البته میدانیم که مردم را به آنجا رساندن که مکتب امام را مطالبه بکنند کار تشکیلاتی فرهنگی انقلابی از سوی انقلابیون لازم دارد که امثال شما برای آن تلاش میکنید،
سوال بعدی اینکه شما بگفته خودتان وارد حزب ها و گروههای سیاسی نمی شوید ولی چرا مسامحه میکنید اصولگرا رو انقلابی به مردم معرفی میکنید چون لیست اصولگراها رای آوردند که برخی از آنها انقلابی هستند چرا میگوئید انقلابیون رای آوردند بجای اینکه بگویید مردم یک قدم به انقلابی گری نزدیک شدند اما ناچار به لیستی رای دادند که افراد قابل توجهی از ان مکتب امامی نیستند؟؟؟
سوال سوم : بنظر میرسد سعی کردید در این بیاناتتون همه رو یه جوری راضی کنید بخاطر شاید اقدام بهنگامی که انجام ندادید و به همان اندازه ۴ سال دیگر از فضای اصیل انقلابی گری با ادبیات واقع بینانه عقب افتادیم که میتوانستیم در این انتخابات که بسیار شرایط نابی برای مطرح کردن داشت و زمینه قبول توسط مردم زیاد بود.
پاسخ:
سوال اول)
فعالیت در عرصۀ سیاسی، مثل رایزنی با سیاسیون و بررسی نامزدهای مجلس برای انتخاب بهترین آنها از جهات مختلف و رایزنی با تشکل های فعال سیاسی، خودش یک کار سیاسی است که نیازمند صرف وقت و انرژی زیادی است که طبعا با بسیاری از اشتغالات یک عالم دینی قابل جمع نیست. لذا یک عالم دینی که مشغول که تحقیق و تبیین دین است، صرفاً میتواند از منظر دین، نقدها و پیشنهادهایی را به کسانی که به این امور ارزشمند و مهم مشغول هستند ارائه دهد. مگر اینکه کسی احساس کند انجام وظیفه در عرصۀ فعالیتهای سیاسی اثربخشتر و مهمتر از کاری است که در عرصۀ تبیین دین دارد انجام میدهد.
سوال دوم)
ایشان بارها گفته اند که تقسیم بندی اصولگر و اصلاحطلب تقسیم بندی صحیحی نیست. ولی طبعا فهرستی که شعارهای انقلابی مثل شفافیت، مقاومت و عدالت میداد و بخش قابل توجهی از افراد آن فهرست افرادی بودند که واقعا دنبال تحقق شعارهای انقلابی بودند، این فهرست وحدت را نسبت به فهرستی که حاضر نبود این شعارها را بدهد، و بلکه رسما عدم شفافیت و عدم مقاومت را تئوریزه میکردند، انقلابیتر است.
سوال سوم)
اقدام بهنگام به همان دلایلی که در سوال اول توضیح داده شد، برای علما مقدور نبود. علما اگر دنبال نتیجه باشند، باید در هنگامی که احتمال تاثیر و فایده وجود دارد اقدام کنند. انچه اتفاق افتاد، در مجموع ماحصل شرایط بود، هرچند طبیعی است که ما از بسیاری از آنها بی خبر باشیم.
سوال: به سختی یک اتحاد به وجود آمد و بسیاری هم لیست اتحاد را تایید کردند و مردم هم کامل رای دادند ، اگر این افراد که انقلابی نامیده شده اند و مورد تایید شما((به دلایلی که گفتید )) قرار گرفته اند و مورد تایید برجستگان و فعالان انقلابی قرار گرفته اند . در چهار سال دیگر متوجه بشویم که ناکار آمد هستند، آیا موجب نا امیدی از حرکت انقلابیون نمیشود ؟
پیشنهاد: برای انتخابات مجلس اینده افرادی مثل شما که دسترسی دارید یک جمع تشکیل دهید که شامل ۶ فقیه و ۶ حقوقدان و از میان تایید صلاحت شدگان شورای نگهبان شما هم یک لیست را ارائه بدهید که مورد تایید این ۱۲ نفر قرار بگیرد . و این افراد را به عنوان لیست انقلابیون مطرح کنید که دیگر بحث لیست سهمیه ای و جمنا و ... تکرار نشود و همچنین مشکل شورای نگهبان در تایید صلاحیتهایی که مشکل فکری دارند را هم حل میکند .
پاسخ: ما در هر لحظه باید تلاش کنیم بهترین انتخاب را انجام دهیم. به صرف احتمال نتیجه نگرفتن نمیتوانیم از عمل به تکلیف شانه خالی کنیم. بالاخره این وظیفه ماست که سعی کنیم بهترین افراد را به مجلس بفرستیم. قطعا وجود افراد بهتر در سرنوشت کشور بیتاثیر نیست و نمیتوان به خاطر سرزنشی که شاید برخی در آینده بکنند، این تکلیف را از گردن خود باز کرد.
لذا اگر روشن بود که این فهرست در عملکرد هیچ توفیقی نخواهد داشت و عملکردش بهتر از گزینه های دیگر نخواهد بود، بله. ولی وقتی خبر داریم که درصد قابل توجهی از اینها اهل اخلاص و تخصص هستند، و مردم هم از روی اخلاص و احساس وظیفه رای دادهاند، طبعا به فضل و کمک خدا امیدواریم.
عملکرد و سیره رسول خدا و معصومان الگو و راهنمای خوبی در این زمینه هاست.
سوال: این اتفاق، انسان رو به یاد قضیه حکمیت میندازه. وقتی که ابوموسی اشعری حضرت علی (ع) رو از خلافت عزل کرد و معاویه رو به عنوان خلیفه نصب کرد و بعد گفت ما مجبوریم نتیجه حکمیت رو بپذیریم.
شما چون از اول اصرار به وحدت داشتید وقتی که لیست دراومد؛ مجبور شدید از افراد غیرقابل قبول لیست هم حمایت کنید؟ نمی فهمم.
پاسخ: اسلام همیشه با واقعبینی و تصمیمگیری همراه با فهم و پذیرش واقعیات پیش رفته است.
در هر دو مورد باید دید آیا واقعا راهی بهتر و واقعیینانه برای رسیدن به نتیجه بهتر وجود داشت یا خیر؟
در قضیه ابوموسی راه بهتری وجود داشت ولی چون مردم نپذیرفتنند، حضرت حکمیت ابوموسی را پذیرفتند. بعدها خوارج حضرت امیر را تکفیر کردند که چرا تن به حکمیت دادید و حکمیت ابوموسی را قبول کردید با اینکه میدانستید ابوموسی فرد قابل اعتمادی نیست. سرانجام تفکر خوارج هم جنگ با علی بود. البته بخش عمده آنها با شنیدن حرفهای علی از خوارج جدا شدند.
رسول خدا و امیرالمومنین همواره از جبهه حقی دفاع کردند که ناخالصیهای زیادی در میان فرماندهان و برجستگانش بود. برخی از همانهایی که رسول خدا و امیرالمومنین در دفاع از جان آنها شمشیر زدند، بعدا با تکیه به همین اعتبار و قدرت اسلام، قاتلین مومنین و امامان شدند.
بسیاری از کسانی که رسول خدا به کمک آنها در جنگها پیروز شد و مکه را فتح کرد، بعدها عامل غربت علی و فاطمه شدند.
همیشه باید واقعبینانه نگاه کرد و بهترین راه برای رسیدن به نتیجه را پیدا کرد.
همچنین در قضیه حاضر، قطعا فهرست وحدت، مشابه ابوموسی نیست. بلکه شاید مشابه فرماندهان منصوب امیرالمومنین در جمل و صفین باشد که در آنها افراد با درجات و صلاحیتهای مختلف بودند.
سوال: چیزی که من رو ناراحت می کنه اینه که شما در این انتخابات متاسفانه دروغ وارد بازی کردید و حرف خودتون رو تو دهان آقا گذاشتید، حالا خوبه آقا زنده اند، و جالب این که برای رای آوردن کامل این لیست که این همه بهش انتقاد بود حرف آقا رو درباره اهمیت نتیجه کوبیدید تو سر منتقدین. جای سوال هست که هدف وسیله رو توجیه می کنه؟ اون هم اون قدر که دروغ رو مستمسک نتیجه قرار بدیم؟
پس اگه این طوره چرا به آقای رفسنجانی که مدام خاطرات کاذب بعد از فوت امام به ایشان می بست را شماتت کنیم؟
توضیح مطلب:
شما در کانالتون این پیام رو گذاشتید: به تمام لیست رأی دهید
آیتالله جاودان:
اصل شرکت در انتخابات واجب است.
آقا فرمودند من لیستی رأی میدهم.
اگر یک کسی را هم نمیشناسم به اعتبار معرفی کنندگان لیست و مشخص کنندگان لیست رأی میدهم.
یک لیست هایی آمده در مقابل که خب ما آن لیست ها را دوست نداریم؛ با دلیل هم آن لیستها را و آن آقایان را دوست نداریم.
اگر به اینها شما کامل رأی ندهی آنها بالا میآیند. ۹۸/۱۱/۳۰
اما باید گفت:
آقا خامنه ای گفتن اگه کسی رو در لیست نشناسم با توجه به اعتماد به نویسندگان اون لیست بهشون رای میدم.
نگفتن اگه تو اون لیست کسی رو می شناسم که خوب نیست، باز هم بهش رای میدم!
مصداق بارزش در انتخابات مجلس قبلی علی مطهری بود که هم در لیست اصولگرایان بود و هم اصلاح طلبان و الان رد صلاحیت شده و کاش از دانشکده الهیات دانشگاه تهران هم می انداختنش بیرون.
کسانی که از دو طرف، به اون لیست ها کامل رای دادند یک هم چین آدمی رو که صلاحیت گرداندن خانواده خودش رو هم نداره فرستادند مجلس و اون شد که دیدیم و دیدید.
اساسا موضوع اون صحبت سر کاندیدهایی بود که شناخته شده نیستند.
نه سر کاندید های شناخته شده و نامناسب.
ضمن این که این مال وقتیه که شما نویسندگان لیست رو می شناسی و به این نویسندگان اعتماد داری.
ولی من در این انتخابات متوجه شدم که بسیاری از نویسندگان این لیست ها رو نمی شناختیم.
این هم شاید ضعف قانون احزاب یا شاید ضعف اجرای قانون احزابه که ساز و کارهای داخلی شون برای اکثر مردم مشخص نیست اصلا.
هیچ کدوم شون مشخص نیست.
از هیچ طیفی.
در کل حرف آقا با حرف امام که گفته بودند: "احدی شرعاً نمیتواند به کسی کورکورانه و بدون تحقیق رأی بدهد و اگر در صلاحیت شخص یا اشخاصی تمام افراد و گروهها نظر موافق داشتند ولی رأی دهنده تشخیصش بر خلاف همه آنها بود، تبعیت از آنها صحیح نیست و نزد خداوند مسئولیت دارد و اگر گروه یا اشخاص صلاحیت فرد یا افرادی را تشخیص دادند و از این تأیید برای رأی دهنده اطمینان حاصل شد، میتواند به آنها رأی دهد" (صحیفه امام، ج۱۸، ص۳۳)، منافاتی نداره.
اما حرف آقای جاودان (که راست و دروغش با شما است چون کانال شما پخش کرده) و بعضی از خطبا با قسمت اول حرف بالا منافات داره و هم چنین با این حرف از امام: "اگر چنانچه دقت در این [سوابق افراد] نشود و مردم توجه به این امر نکنند، مسئولند پیش خدا . اگر فردا یک گرفتاری برای ملت به واسطه اینها پیش بیاید، ما که می خواهیم تعیین کنیم افراد را، مسئول هستیم. مسئولیت ما بزرگ است . امروز وجاهت اسلام ممکن است در خطر باشد." (صحیفه نور، همان، ج 9، ص 271، 17 آبان 58) .
مثلا انتخاب علی مطهری وجاهت مجلس، شهید مطهری، جمهوری اسلامی و... نمی تونست در خطر بندازه؟
البته اشتباه نشه. اصل این که خطبا و علما باید حتماً افراد موجه رو معرفی کنند و نگذارند که مجلس توسط غربگرایان قبضه بشه، نفی نمیشه:
"اگر در صدر مشروطه علما آمده بودند در میدان، مؤمنین آمده بودند، روشنفکرهای متعهد آمده بودند و مسلمانهای متعهد آمده بودند و قبضه کرده بودند مجلس را و نگذاشته بودند که دیگران بیایند مجلس را بگیرند، ما به این روزگار نمی رسیدیم، ما مملکتمان خراب نمی شد، ما عزتمان از بین نمی رفت." (صحیفه نور، ج 12، ص 6، 22 اسفند 58).
اما چیزی که بیشتر من رو ناراحت می کنه اینه که بنده همین نقد رو روز ۷ اسفند هم گذاشته بودم ولی سایت شما این نقد بنده رو اصلا نگذاشت!
آیا شما نقد پذیرید واقعا؟
شاید هم در دفتر شما برخی منافقان نفوذ کرده اند که به هر حال شما مسوولید و باید مراقب اطرافیان خود باشید.
اگر انتخابات امتحان الهی برای مردم است، امتحان بزرگتری برای شما خواص است که تریبون دارید. ولی ظاهرا شما امتحان خود را فراموش کرده اید.
خوب است از همین فرصت استفاده کرده، کمی نقد پذیری خود را بالا ببرید و نیز تمام منتقدین خود را از جمله ی آلبانی نشینان خطاب نکنید یا از طیف اصلاح طلبان ندانید.
پاسخ:
الف)
فرمایش موجز ایت الله جاوادان دو بخش مجزا داشت که هر کدام استدلال خودش را داشت :
بخش ۱. جواز لیستی رای دادن به همان معنی اعتماد در صورت عدم شناخت
بخش ۲. لزوم رای به فهرست کامل، در شرایطی که معتقد باشیم در صورت عدم رای به فهرست کامل، نتایج بدتری حاصل میشود نسبت به ورود برخی افراد ضعیف لیست وحدت به مجلس.
بخش دوم وابسته و مستند به فرمایش اقا درباره فهرست نبود. بلکه متکی به عقلانیت و فرمایش اقا در اننتخبات قبلی مجلس در خصوص اهمیت توجه به نتیجه بود.
ب)
همچنین کسانی که به فهرست وحدت رای دادند، هیچکدام کورکورانه و از روی عصبیت و صرفا نظر علما رای ندادند، بلکه با استدلال و عقلانیت و چشمان کاملا باز و شناخت و فهم علت توصیه علما به فهرست وحدت، رای دادند.
سوال: من فقط میخواستم بدونم با توجه به سخنرانی اول محرم امسالشون در حسینیه آیت الله حق شناس مستقل بودن یا منفعل بودن که بحث ولیجه رو مطرح کردن چرا دوباره تو مسئله انتخابات دخالت کردن و نظر دادن؟! تازه اون هم ... آیا احیاناخودشان همان نقش ولیجه را که در قرآن مذمت شده و در سخنرانیشون بش پرداختن رو اجرا نکردن؟! در زیر خلاصه سخنرانیشون رو میذارم
🔹حاج آقا پناهیان . روز اول محرم امسال 10شهریور 98 . حسینیه آیت الله حق شناس موضوع : مستقل بودن و منفعل بودن
✔️امام رضا علیه السلام می فرمایند: ولائج در آخرالزمان از بین می روند. ولیجه یعنی فرد صاحب نفوذی که هدایت فکر تو را به عهده دارد. تاثیر میگذارد روی فکر تو. در آخر الزمان وضع جوری می شود که از هیچکس نمیتونی مشورت بگیری خودت باید تصمیم بگیری هرکسی باید خودش رو نشون بده
🔶 *به دهن این و آن نگاه نکن و رای بده کسانی که در تو نفوذ می کنند و برای تو تعیین می کنند به چه کسی رای بدهی ، اینگونه نباشد* ولائج از بین می روند به طرق مختلف.
✅ قبل ظهور تک تک آدمها جدا جدا امنحان میشن هیچکس در میان جمعیت نمیتونه پنهان بشه از مجلس امام حسین علیه السلام تک تک مارو خارج میکنن و با ما حسابمان رو روشن می کنند تو نظرت چیه؟ تو چی دلت میخواد؟ *به دیگران کاری نداشته باش تو در چنته چه داری؟ تو چه میگویی؟ تو فکرت چیست؟*
پاسخ: شنیدن سخنان و استدلالهای دیگران، و سپس انتخاب بهترین آنها، توصیه قرآن است. ولیجه یعنی از یک فرد به طور مطلق و حتی در مواردی که به صورت بدیهی برخلاف حق عمل میکند پیروی کنیم.
سوال: خدمتتان عرض شود آنچه که باید مبنای وحدت شود باید چیزی باشد که کوچکترین شائبه ای در آن نباشد. اولا بنده نسبت به توصیه حضرتعالی و دوستانتان به رای به تمام یک لیست مشکل دارم که نه سنت رهبری است و نه توصیه ایشان ثانیا رویه غلطی است که اصلاح طلبان با لیست امید بلای عظمایی بر سر ملت بود و صد تاسف که لیست وحدت فعلی در تهران همان لیست امید است که هزینه آن را ۴ سال بعد جریان انقلاب باید بدهد. رویه ای که در انتخاب لیست نهایی با فضاسازی رسانه ای تبلیغ میشد صادقانه به آن عمل نشد و با مهندسی پدرخوانده هایی منجر شد به لیستی مرکب از دامادها اسپانسرها کیف کشهاو ...
پاسخ: توصیه رهبری تلاش برای رسیدن به نتیجه است. نتیجه هم در هر زمانی، بر اساس بررسی همه شرایط و محاسبه میزان نفع و ضرر انتخابها و مسیرهای مختلف است. جمعی از علما، پس از مشورت و بررسیهای فراوان، و در پاسخ به حجم زیاد درخواستهای مردمی از آنها برای اعلام نظر، نظر نهایی خودشان را اعلام کردند. طبعا هر کسی بررسی و تحقیق و مشورت بیشتری کرده و به بررسی و محاسبه خودش مطمئنتر است و فکر میکند انتخاب دیگری غیر از پیشنهاد علما بهتر است، باید همان پیشنهاد خودش را عمل کند.
سوال: چندتا سوال هست که حضرتعالی فقط باید جواب بدین، هر چند میدونم که اهمیتی قائل نمی شین به این سوالات، چون این روحیه رو ازتون سراغ دارم، فقط بدونین که بنده تا الان ارادتمند شما هستم:
اول اینکه رجوع کنین به صحبتهای آتشینتون در مراسمات محرم امسال. یادتون میاد چجوری(علی الخصوص در هیات امام صادق و هنر) دوقطبی سازی و کسانی که این کار رو انجام میدن به تندترین و شدیدترین وجهی زیر سوال میبردین؟ تو این انتخابات خودتون سردمدار این دوقطبی سازی شدین و اجازه ندادین جوانهای نخبه پیدابشن و بهشون رای داده بشه! چرا دوباره با دمیدن به دوقطبی سازی اصلاح طلب و اصولگرا، فرصت رای جامعه به نخبگان جوان رو گرفتین؟ و خودتون سردمدار دوقطبی سازی در این انتخابات شدین؟!
دوم چرا لیستی که شما تایید می کنید رو جامعه باید بهش پایبند باشند؟ مگر قرار بر این نیست که جامعه رشد عقلانی پیدا کنه برای ظهور حضرت حجت؟ واقعا با این لیست سازی و دمیدن به این تفکر جامعه رشد عقلانی می کنه؟!
سوم یکسری افراد در همین لیست حضور داشتن که سوء استفاده هاشون در مناصب قبلیشون محرز بوده و رویکردهای غیرانقلابی فراوان داشتن، جوابتون برای تایید اینها چیه؟
چهارم اگر بناست به لیست نهایی وحدت برسیم، چرا فقط دو طیف باید در این لیست حضور داشته باشن؟ طیف آقای قالیباف در شهرداری و طیف آقای آقاتهرانی در پایداری؟ چرا بقیه طیفها نباید در لیست حضور داشته باشند؟
پاسخ: دو قطبی سازی کاذب بد است، ولی وقتی ایجاد شده و مجال به هم زدن دوقطبی نیست، باید با عقلانیت تکلیف را تشخیص داد. در غیر اینصورت همان تفکری که حامی و مولد دوقطبیسازی است، قدرت بیشتر پیدا میکند و بیشتر بر طبل دوقطبی سازی خواهند کوبید.
همچنین، چیزی که نا مطلوب است دو قطبی سازی کاذب است. وگرنه قرآن دو قطبی ایمان و کفر یا مجاهد و عافیتطلب را مطرح میکند. اشکال مهم دوقطبیسازی اصولگرا و اصلاحطلب، غلط بودن آن است. زیرا تعریف دقیقی از هیچکدام وجود ندارد.
همچنین در فضای دوقطبی، سریع هر کسی را متهم به یکی از دو قطب میکنند. در ائتلاف نیروهای انقلاب و فهرست وحدت، وحدت با به رسمیت شناختن علنی تفاوتها در نظرو عمل صورت گرفت و این خیلی مهم بود.
دو. در پیروی مردم از لیست وحدت مورد توصیه علما، اساسا اجباری وجود ندارد؛ صرفا پاسخ علما است به درخواست کسانی که از علما راهنمایی و مشورت خواستهاند برای رای دادن . در سخنرانی هم به همین مسله اشاره کردند و تاکید کردند که کسانی که تکلیف دیگری تشخیص دادند و عمل کردند را نباید کسی مذمت کند . هر کسی باید بر اساس تکلیفی که تشخیص میدهد عمل کند.
بنده خودم از پا منبری های حاج آقا پناهیان هستم و بخشی از سیستم فکری من با سخنرانی های ایشون ساخته شده. اما چند نقدر داشتم:
۱_انتظار داشتیم پاسخ سوالات رو خود حاج آقا پناهیان بدهند نه کس دیگر
۲_پاسخ سوالات قانع کننده نبود، سر سری داده شده بود و اصلا کامل نبود
۳_به نظر می رسه این تصمیمی که پیش از انتخابات گرفته شده بهترین تصمیم نبوده است. به راحتی می توان آمد و گفت ای انقلابی ها، ما در محدودیت زمانی که داشتیم فکر می کردیم داریم بهترین تصمیم رو می گیریم اما الان اگر برگردیم مثل آقای شجاعی می آییم و از لیست وحدت حمایت می کنیم، اما می گوییم اگر کسی به این نتیجه رسیده که افرادی در این لیست ادم های صالحی نیستند شرعا باید به وظیفه ی خود عمل کند
۴_خیلی نامردی بود که سخنان رهبری توسط اکثر رسانه های انقلابی فقط قسمت لیستی رای دادنش انتشار پیدا کرد و قسمت اولش اصلا انتشار پیدا نشد. جایی که می گفتند من اول به کسانی رای می دهم ه میشناسم و بعد به لیست ها رای می دهم.