تقوا طرحی برای ادارۀ جامعه/ ج5

تقوا، روشی است برای ادارۀ یک کارخانه!

تقوا با «انگیزه‌های درونیِ انسان» کار دارد و آنها را بیدار می‌کند/ در ادارۀ کارخانه به روش تقوا، به افراد «شخصیت و کرامت» می‌دهی؛ آن‌وقت یک کارگرِ باشخصیت، برای تو بهتر کار می‌کند/ برخی از قوانین، شخصیت انسان‌ها را نابود می‌کند؛ چون می‌خواهد صرفاً با «نظارتِ بیرونی» و بدون برانگیختن انگیزه‌های درونی، مشکلات را حل کند/ تقوا، مفهومی صرفاً ارزشی نیست که پشتوانه عقلانی نداشته باشد؛ تقوا مثل ریاضی منطبق بر واقعیت‌هاست و می‌تواند برای ادارۀ جامعه مدل و روشی را طراحی کند تقوا چگونه انسان را خوش فهم می‌کند؟

کلمات ما در و دیواری هستند که...

کلمات ما در و دیواری هستند که در اطراف خود می‌سازیم و تا ابد خود را در آن محصور می‌کنیم. حرف‌های ما گاهی سقفی هستند که بالای سر خود می‌سازیم، سقفی که هر لحظه ممکن است بر سر ما فرود آید. گاهی با حرف‌هایمان در اطراف خود باغ و بوستان درست می‌کنیم و خود و دیگران در آن باغ‌ها تفرّج می‌کنیم.

شهادت حضرت جوادالائمه(ع) تسلیت باد

امام جواد(ع): هر که از هوس خود فرمان برد، دشمن خود را به آرزویش برساند.

ترس از کسی که دوستمان دارد، تنها ترس شایسته

ترس از دشمن انسان را از دشمنی‌هایش مصون نمی‌کند و به انسان امنیت نمی‌دهد. ترس از هرکسی که ما را دوست ندارد موجب غارت منافع ما می‌شود. تنها ترس شایسته، ترس از کسی است که تو را دوست دارد و او خداوند مهربان و مقتدر است که هر چه بیشتر از تو می‌ترسی بیشتر از تو حمایت می‌کند.

تقوا طرحی برای ادارۀ جامعه/ ج4

مدل تربیتی تقوا بیشتر تکلیف‌گراست تا نتیجه‌گرا

«آدمیّتِ تو» برای خدا، مهم‌تر از عبادت توست!/ فلسفۀ آیات معاد این است که «ای آدم! با نتایج فوری انگیزه‌مند نشو!»/ تقوا انسان را از نتیجه‌گرایی نجات می‌دهد؛ آنگاه یکی از صفات خوبی که در انسان پدید می‌آید «شجاعت» است/ آدم‌ها به‌میزان علاقه‌شان به نتیجه‌های دنیوی، ترسو می‌شوند؛ ترس از نرسیدن به نتیجه یا ترس برای حفظ نتیجه/ اگر از ترس فقر کار نکنی، کارکردن برایت سرگرمی می‌شود و به خودشکوفایی و خلاقیت می‌رسی

معادلۀ عجیبِ ترس

یک معادلۀ عجیب در عالَم هست که باید آن را فهمید؛ ترس از خدا موجب شجاعت در برابر غیرخدا می‌شود و نترسیدن از خدا موجب ترسو شدن در برابر غیرخدا می‌گردد. البته ممکن است بعضی‌ها هم در مقابل خدا نترس باشند و نافرمانی کنند و هم در برابر مردم شجاع باشند ولی این شجاعت موقتی و موردی است.

تقوا طرحی برای ادارۀ جامعه/ ج3

چرا «کارت‌ساعت‌زنی» خلاف روش تقواست؟/ تقوا برترین روشِ انگیزه‌مندشدن برای رفتار است

در روش تقوا، به آدم‌ها مهلت می‌دهیم تا خودشان باشند؛ لذا تشویق و تنبیهِ فوری زیاد نداریم/ در مدیریت به روش تقوا، هیچ‌کسی را تحت تأثیر پول و مقام، کنترل نمی‌کنیم/ تقوا فقط موعظۀ اخلاقی و معنوی نیست؛ روشی است که شیوۀ زندگی و قوانین ما را تغییر می‌دهد/ برخی مقررات و آئین‌نامه‌های موجود، کرامت انسان‌ها را از بین می‌برد و افراد را بی‌شخصیت بار می‌آورد

برای درک مهربانی خدا از اینجا شروع کنیم

ترسیدن از خدا عکس‌العمل فوری خدا در مهربانی کردن به بنده‌اش را به دنبال دارد چون ترس از خدا انسان را در برابر خدا بی‌پناه می‌کند و خدا کریم است و کسی را که در برابرش بی‌پناه باشد تنها نمی‌گذارد و پناه می‌دهد. هر کسی می‌خواهد مهربانی خدا را در قلب خود احساس کند، با ترس از خدا شروع کند.

تقوا طرحی برای ادارۀ جامعه/ ج2

مهم‌ترین اثر روش تربیتیِ تقوا، استقلال روحی انسان است/ نظام «نمره‌ای» چگونه خلاقیت بچه‌ها را نابود می‌کند؟

تقوا روشی است که مهم‌ترین اثرش استقلال روحی انسان است؛ خلاقیت هم از استقلال روحی برمی‌‌آید/ تقوا بیشتر «فرایندمحور» است تا «نتیجه‌محور»؛ در روش تقوا مهم این است که با چه روشی خودت را انگیزه‌مند کرده‌ای؟/ برخی از مدارس به فرایند تربیت، کاری ندارند بلکه صرفاً به نتیجه کار دارند؛ این روش درستی نیست/ دانش‌آموزی که فرایند تحصیلش درست نبوده و فقط نمرۀ خوب گرفته است؛ تبدیل به آدمِ باسوادی می‌شود که مولّد نیست؛ بلکه مقلّد و وابسته است/ در روش تقوا برای انگیزه‌مندشدنِ افراد «تشویق و تنبیه فوری» زیاد جایی ندارد؛ حیوانات هم به این روش تربیت می‌شوند!

تقوا طرحی برای ادارۀ جامعه/ ج1

«تقوای قبل از مسلمانی» چیست؟/ بعضی‌ها دین‌دار نیستند اما «تقوای عمومی» دارند

تقوا در یک دسته‌بندی به «تقوای قبل از ایمان» و «تقوای بعد از ایمان» تقسیم می‌شود/ بعضی‌ها مسلمان نیستند اما «تقوای عمومی» دارند؛ یعنی در زندگی‌شان اهل مراعات‌ها و مراقبت‌هایی هستند/ «تقوای قبل از مسلمانی» یعنی: «اهل مراقبت و دقت هستی؟ یا اینکه با ولنگاری و بی‌دقتی و بی‌نظمی زندگی می‌کنی؟»/ در مدارس بیش از اینکه بر «ایمان و عقایدِ» بچه‌ها تأکید کنیم، باید بر «تقوای عمومی، یعنی تقوای قبل از ایمانِ» بچه‌ها سرمایه‌گذاری کنیم/ فسادخیزترین مدارس، مدارسی هستند که ایمان به بچه‌ها آموزش می‌دهند اما تقوای قبل از ایمان را آموزش نمی‌دهند؛ لذا افرادی درست می‌کنند که بعداً یا دین را تحریف می‌کنند یا علیه دین قیام می‌کنند و قیامشان هم مؤثر است!