نشاط معنوی چرا و چگونه؟
حجت الاسلام پناهیان:
ما به راحتی از غم امام حسین(ع)، از فدا شدن برای امام حسین(ع)، سخن میگوییم و شعارهای دشمن ستیزانه سر میدهیم. اینها، به جایش خوب است. محبت اهل بیت(ع) را خوب اظهار میکنیم. همه میدانند، حقیقتی وجود دارد به نام عشق به اباعبد الله(ع). در کنار این سه، باید به یک مقوله دیگری هم بپردازیم و از آن هم خبر دهیم و آن، نشاط عبادت و ذکرست. «بِذِکْرِکَ عَاشَ قَلْبِی»(مصباح المتهجد، ج2، ص592) آخر حیات بشر و آخرین احساسی که انسان در اوج تقرب پیدا میکند چیست؟ لذت از ملاقات با خدا.
امیرالمومنین فرمود: مومن دائما نشاط دارد؛ دَائِماً نَشَاطُه»(کافی، ج2، ص230) اگر دیدی نشاطت نوسان دارد بدان ایمانت هنوز کامل نشده است. اهل تقوا باید نشاطشان را به دیگران منتقل کنند. «ذِکْرُ اللَّهِ مَسَرَّةُ کُلِّ مُتَّقٍ وَ لَذَّةُ کُلِّ مُوقِنٍ؛ یاد خدا، شادى هر تقوا پیشهاى و لذت هر اهل یقینى است»(غرر،370(
خیلیها برداشتشان از دینداری این نیست که شما از آنها بانشاطتر هستید. بانشاط، کسانی هستند که در این راهند و بقیه به دلایل متعدد امکان ندارد که با نشاط باشند.
اغلب موسیقیها حتی موسیقی شاد، واقعا آدم را افسرده میکند. چه کسانی متوجه افسردگی در اثر موسیقی نمیشوند؟ کسانی که خودشان به همین دلیل افسرده هستند؟!! به مضامین موسیقی دقت کنید میگوید: «چرا به من نگاه نکردی؟» «پس کی میشود به من نگاه کنی؟» «دوباره میشود به من نگاه کنی» در هر سه حالت اندوه هست. «الْهِجْرَانُ عُقُوبَةُ الْعِشْق»(میزان الحکمه،ج7، ص414) آن لحظاتی که البته کم هم هست میگوید:«بَهبَه داری به من نگاه میکنی» آن را هم که عمیقا نگاه کنی میبینی که اندوه است. «بِقَدْرِ اللَّذَّةِ یَکُونُ التَّغْصِیص؛ به اندازه هر لذّتى، اندوهى است.»(غرر، ص300(
غربیها زندگی با نشاطی ندارند، فقط تظاهراتش را نشان میدهند. باید در دل زندگی مردم غرب زندگی کنید تا بفهمید چه خبر است. آنجا، از نظر رسانهای تلاش میکنند که توهم نشاط را به جامعه تلقین کنند.
نشاط معنوی، نشاط زیاد است و نشاط حرام نشاط کم هست بعلاوه غصهای که بعدش در حلقوم انسان میریزد. «لِلْمُسْتَحْلِی لَذَّةَ الدُّنْیَا غُصَّة؛ برای کسی که لذت دنیا را برای خودش جایز قرار داده غصه است»(غرر، ص54)
آنهایی که میگویند ما بدون اهل بیت(ع) و خدا و پیغمبر، خوش بودیم. بگو :«نفهمیدی خوشحالی یعنی چه؟» خوشمزهترین تفریح ما را، اهل بیت(ع) درست میکنند. آنگاه، بقیه تفریحات دیگر، مزه نمیدهد. این حس را به دیگران منتقل کنیم. ما میآییم در مجلس اهل بیت(ع)کِیف میکنیم ولی به دیگران خبر نمیدهیم، اینجا چه خبر هست؟ چه لذتی است. خب این نامردیست. بگذار وقتی از پدر و مادرت میپرسند: «بچه ات برای چه به هیئت میرود؟» بگویند:«برای خوشگذارنی».
کسانی که میفهمند پیادهروی اربعین نشاطآور است به آن جذب میشود. امام صادق(ع) فرمود: هرکسی به کربلا بیاید مسرور برمیگردد؛ اِنَّ الْحُسَیْنَ ع قُتِلَ مَکْرُوباً وَ حَقِیقٌ عَلَى اللَّهِ أَنْ لَا یَأْتِیَهُ مَکْرُوبٌ إِلَّا رَدَّهُ اللَّهُ مَسْرُوراً.»(کامل الزیارات، ص16)
ما اگر از عبادت، نشاط بگیریم. نه تنها عُجب نمیگیریم و منت سر خدا نمیگذاریم بلکه شاکر هم خواهیم شد. و از خدا شرمنده خواهیم شد که از عبادت ناچیز و ناقص خود شاد شدیم.
95/02/23
هیئت شهدای گمنام