۰۲/۰۲/۲۸

اصلاح برداشت‌های ناروا از دین، در رسالت و کلمات امیرالمؤمنین(ع)-ج ۲۶

رهبر انقلاب از دولت می‌خواهد که «مشارکت مردم» را افزایش دهند/ افزایش مشارکت مردم همان چیزی که خون‌ اولیاء خدا پایش ریخته شده است 

شناسنامه:

• زمان: 1402/01/28 - سحرهای رمضان
• مکان: شبکۀ ۳ سیما - برنامۀ ماه من
• مناسبت: ماه مبارک رمضان
• متن کامل: اینجا
• پروندۀ ویژه این مبحث: اینجا

علیرضا پناهیان در جلسۀ بیست و ششم برنامۀ سحر «ماه من»:

• چرا مردم آن‌چنان که باید، سخنان امیرالمؤمنین(ع) را گوش نمی‌کردند به حدی که حضرت می‌فرمود: من دیروز آمر شما بودم، ولی الآن مأمور شما شده‌ام. (نهج‌البلاغه، خطبه208)

• امیرالمؤمنین(ع) هم مانند رسول‌خدا(ص) با مردم کریمانه برخورد می‌کرد لذا آنها جرأت و جسارت پیدا می‌کردند. این مسئله فقط در بُعد اخلاقی محدود نیست. موضوع این است که پیامبر(ص) و علی(ع) یک الگوی حکمرانی ارائه می‌دهند که اگر تمام عالم فدای آن شود، باز می‌ارزد. طبق آن الگوی حکمرانی باید مردم، هم خودشان بفهمند و هم خودشان اقدام کنند.

• اگر کسی اهمیت مشارکت مردم را در دین نداند و نفهمد که مهم‌ترین اقدام یک فرد متدین «مشارکت سیاسی» است، دین در ذهن او تحریف‌شده است. مشارکت مردم آن‌قدر اهمیت دارد که به‌خاطرش امیرالمؤمنین(ع) متهم به عدم‌سیاست‌ورزی شد و خون امام حسین(ع) به زمین ریخت. با وجود همۀ این غربت‌ها و مظلومیت‌ها اهل‌بیت(ع) محکم ایستادند و فرمودند که مردم باید نقش‌آفرینی کنند.

• رهبر انقلاب به دولت فعلی صریحاً فرمودند که مردم را در تصمیم‌سازی‌های دستگاه‌های مسئول کشور شریک کنند. ساز و کاری درست کنند که مردم را در اقدام هم شریک کنند. (1400/10/19) تذکر عمومی رهبر انقلاب برای این است که هم دولت و هم مردم چنین مطالبه‌ای داشته باشند.

• مشارکت اجتماعی یعنی اینکه در همۀ امور سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کارها باید در دست مردم باشد. مردم زمان امیرالمؤمنین(ع) نمی‌توانستند بپذیرند که دین این‌قدر مشارکت می‌خواهد لذا امیرالمؤمنین(ع) را تنها گذاشتند.

• رهبر انقلاب می‌فرماید که انتخابات یکی از جلوه‌های مردم‌سالاری دینی است، مردم‌سالاری یعنی بر اساس دین، سالارِ زندگی اجتماعی مردم، خود مردم‌اند. (1395/9/3) ولایت این‌گونه تحقق پیدا می‌کند. اگر تصور کنیم ولایت صرفاً به اعتقاد داشتن است؛ این هم یک نوع تحریف دین است. در آموزش‌های دینی ما می‌گویند: «شما فقط معتقد باش که این آقا ولیّ تو است و باید از حکم او اطاعت کنی» خُب وقتی این آقا ولیّ ما است، قطعاً کسان دیگری نباید ولیّ ما باشند.

• گاهی احزاب، کار همان طاغوتچه‌ها را می‌کنند. امروزه در غرب، احزاب در واقع دارند نقش ابوجهل، ابوسفیان و ابولهب‌‌ها را بازی می‌کنند. رسالت ولایت برعکس قاعدۀ «کدخدا را ببین و دِه را بچاپ!» است. تحقق ولایت ولیّ الله الأعظم، با نابودی طاغوتچه‌ها رقم می‌خورَد. ولی مردم زمان امیرالمؤمنین(ع) نتوانستند از طاغوتچه‌ها و رؤسای قبایل دست بردارند.

• تقسیم مساوی بیت‌المال توسط امیرالمؤمنین(ع) فقط به‌خاطر عدالت نبود. این ماجرا بُعد سیاسی هم داشت. حضرت با این کار، قدرت رؤسای قبیله‌ها را کم و قدرت تک‌تک مردم را زیاد می‌کرد.

• امیرالمؤمنین(ع) همۀ بیت‌المال را تقسیم می‌کرد و چیزی نگه نمی‌داشت. شاید خالی کردن بیت‌المال مهم‌تر از تقسیم عادلانه باشد، چون قدرت مرکزی باقی نمی‌گذاشت و قدرت را بین مردم توزیع می‌کرد. این همان سفارشی است که حضرت آقا با تعابیر دیگری به دولت می‌فرماید. چرا بحث‌های سیاسی در جامعۀ ما بالاست؟ چرا سیاسیون برای تصاحب قدرت به جان همدیگر می‌افتند؟! به خاطر تمرکز قدرت و ثروت؛ چون خزانه، مثل بیت‌المال علی(ع) خالی نیست.

• با تمرکز قدرت در دولت، بخشی از دولتمردان فاسد می‌شوند. تمرکز قدرت در دولت، مثل جمع کردن طلاهای یک محله در یک خانه است. بالاخره یک دزد برایش نقشه می‌کشد. به همین خاطر امیرالمؤمنین(ع) اجازۀ تکاثر قدرت و ثروت را در دولتش نمی‌داد.

• اگر می‌خواهید بدون مشارکت مردم و با یک حکومت خوب، کارها را درست کنید، در واقع می‌خواهید نقشۀ خدا را به‌هم بریزید؛ شما می‌خواهید چند نفر همۀ‌ کارها را انجام بدهند و بقیه مردم راحت باشند، درحالی‌که خدا می‌خواهد همه را امتحان کند؛ همه باید مشارکت کنند تا امتحان بدهند و رشد کنند.

• خداوند متعال اجازه نمی‌دهد هیچ قانونی و هیچ مدلی برای حکمرانی موفق بشود، مگر اینکه زمینۀ مشارکتِ همه مردم فراهم بشود.

<<جلسه قبل

جلسه بعد>>