۰۲/۰۲/۳۱

اصلاح برداشت‌های ناروا از دین، در رسالت و کلمات امیرالمؤمنین(ع)-ج۲۷

مدیر خوبی که قدرت سازماندهی مردم را ندارد وجودش در بسیاری از مدیریت‌ها سمّ است

شناسنامه:

• زمان: 1402/01/29 - سحرهای رمضان
• مکان: شبکۀ ۳ سیما - برنامۀ ماه من
• مناسبت: ماه مبارک رمضان
• متن کامل: اینجا
• پروندۀ ویژه این مبحث: اینجا

علیرضا پناهیان در جلسۀ بیست و هفتم برنامۀ سحر «ماه من»:

• حکومت معاویه به ظاهر، موفّق بود و مردم از معاویه حساب می‌بردند ولی از امیرالمؤمنین(ع) حساب نمی‌بردند و به حرف ایشان گوش نمی‌کردند چون معاویه به تبعیت مردم نیاز داشت، نه به مشارکت مردم. لذا معاویه با تهدید، تحقیر و تطمیع، مردم را به تبعیت از خودش وامی‌داشت. امیرالمؤمنین(ع) در آیین حکومت ولایی به مشارکت همۀ مردم نیاز داشت که مردم با درک خودشان و به‌طور فعالانه مسئولیت‌ها را به عهده بگیرند.

• خطر اینجاست که بعضی‌ها فکر می‌کنند حضرت ولی‌عصر(ع) بدون مشارکت مردم و صرفاً با کمک 313 نفر جهان را آباد می‌کنند! این تصورِ نابخردانه موجب می‌شود مردم، تمرینی برای حکومت حضرت نداشته باشند.

• علاوه بر این تفکر نادرست، «سه مانع بزرگ» بر سرِ راه مشارکت مردم وجود دارد: یک؛ مدیران دلسوز، جهادی، خوب امّا ساده‌اندیش که فکر می‌کنند بدون مشارکت مردم، صرفاً با چند حرکت قوی از طرف خودشان و همکاران‌شان می‌توانند امور را به سامان برسانند. مثل برخی از مسئولین که برای اربعین، با موکب‌های مردمی موافق نبودند و می‌گفتند خود دولت، کارها را راه می‌اندازد!

• دو؛ مدیران خائنی که با زرنگی جلوی تمرکززدایی را می‌گیرند. مثلاً اگر شرکت‌های بزرگ به استان‌ها واگذار شوند و زیر نظر مردم استان کنترل شوند بهتر از مرکز است، امّا مدیران زرنگ می‌دانند که در آن صورت نمی‌توانند از این شرکت‌ها سوءاستفاده کنند.

• سه؛ احزابی که به جای نمایندگی از مردم می‌خواهند رأی مردم را چپاول کنند. امروزه احزاب برای انتخابات لیست می‌دهند ولی این کار مانع مشارکت حقیقی مردم است. حضرت امام(ره) با این‌گونه کارها مخالف بودند. ایشان حتی به جامعۀ مدرسین هم اجازۀ این کار را ندادند و فرمودند بگذارید مردم خودشان تشخیص بدهند چه کسی صلاح است. ایشان می‌فرماید: «در امور سیاسی در ایران پانصد نفر دخالت کنند باقی‌شان بروند سراغ کارشان؟ یعنی مردم بروند سراغ کارشان؟» (صحیفه امام، ج18، ص368) وقتی فقط یک عدّۀ محدود نظر بدهند ملّت حذف می‌شود.

• گاهی به صورت دلسوزانه، مردم از مشارکت کنار گذاشته می‌شوند؛ گاهی هم به بهانۀ اینکه مردم نمی‌توانند. همین نگاه باعث شده است بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌ها «خصولتی» بشوند.

• مدیران خوبی که قدرت ارتباط با مردم را ندارند، برای پست‌هایی که نیاز به مشارکت مردم دارد سمّ هستند. ملاک مسئولیت در جمهوری اسلامی، قدرت برقراری ارتباط با مردم و سازماندهی مردم است. امام جمعه‌ها و طلبه‌ها هم همین‌طور هستند. طلبه‌ای که امام جمعه و جماعت مسجد می‌شود، باید بتواند مردم را سازماندهی کند.

• رهبر انقلاب در شرح بیانیۀ گام دوم می‌فرماید: ایجاد برنامۀ کار، ارائۀ راهکار، برنامه‌ریزی در کارهای مردمی، به عهدۀ حلقه‌های میانی است، نه به عهدۀ رهبری، دولت یا حتی نهادهای انقلابی، بلکه به عهدۀ مجموعه‌هایی از خودِ ملّت است. (بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان؛ 1398/3/1) حلقه‌های میانی عناصر فعّال اجتماعی هستند که قدرت تشخیص مسائل استانیِ خودشان و قدرت حلّ آن را با امکانات و سازماندهی استعدادهای مردمی دارند. اینها قدرت شبکه‌شدن به‌صورت ملّی را دارند. جای اینها هم مسجد است.

• مساجد ما تا وقتی شبکه نشوند، فایده ندارد. شبکه شدن قدرت ایجاد می‌کند. باید دولت بخش‌هایی از وظایف فرمانداران، استانداران و ائمۀ جمعه را به شبکه‌سازی اختصاص دهد.

• حضرت امام می‌فرماید: «مساجد باید مجتمع بشود از جوان‌ها... اگر بفهمیم اجتماعاتی که اسلام برای ما دستور داده... چه مسائل سیاسی‌ای را حل می‌کند، چه گرفتاری‌ای را حل می‌کند، این‌طور بی‌حال نبودیم که مساجدمان بشود برای چند پیرزن و پیرمرد.» (صحیفه امام، ج13، ص325) رهبر انقلاب هم فرمودند که صفوف به‌هم‌فشردۀ مساجد محلّ حلّ مشکلات اجتماعی است.

• یک امام جماعت می‌تواند چند برابر یک مدیر کلّ، برای حل مشکلات مردم کار انجام بدهد. ما باید مساجد را احیا کنیم؛ باید ائمۀ جماعات، توانمندی سازماندهی، ایجاد تجمّع و حل مشکلات مختلف مردم را داشته باشد.

<<جلسه قبل

جلسه بعد>>