شیوۀ مدیریت امیرالمؤمنین(ع) چگونه بود که مردم با آن همراهی نمی‌کردند؟ / در مدیریت ولایی اگر مردم ولیّ‌خدا را نصرت نکنند و اتحاد و حرکتِ جمعی نداشته باشند، ولایت غریب می‌ماند

شناسنامه:

زمان: 1401/02/02
مکان: برنامه وقت سحر شبکه افق
موضوع: تاریخ بعثت و عصر ظهور(فصل دوم)
صوت: اینجا
متن کامل: اینجا

علت غربت علی(ع) نوع مدیریت ایشان بود/ مکمل مدیریت ولایی، مردم هستند که باید احساس مسئولیت کنند و باهم به میدان بیایند/ انسان چند تا دورۀ بلوغ دارد: 1- بلوغ اولیۀ اجتماعی که او را از خانه به «جمع رفقا» می‌کشاند 2- بلوغ دوم، او را به وضعیت اجتماعی مسئولانۀ کوچک یعنی «خانواده» می‌کشاند 3- بلوغ سوم؛ بلوغ اجتماعی است که امروز در بسیج، تبلور پیدا کرده 4- بلوغ چهارم، آنجایی است که من برای جامعه تدبیر می‌کنم که همان «بلوغ سیاسی» است

علیرضا پناهیان در برنامه وقت سحر، جلسه 19:

ما نیازمندیم به اینکه بدانیم شیوۀ مدیریت امیرالمؤمنین(ع) چگونه بود که بسیاری از اوقات، مردم کم می‌آوردند و گاهی ابن‌عباس و حتی مالک اشتر هم کم می‌آورد.

چرا مردم بااینکه فضائل و عدالت علی(ع) را دیده بودند، باز ایشان را تنها و غریب گذاشتند؟ همه می‌دانستند که ایشان اهل زهد است و چیزی برای خودش برنمی‌دارد. مردم عدالت علی(ع) را با تمام وجود چشیدند و می‌دیدند که حضرت بیت‌المال را مساوی تقسیم می‌کند.

مگر امیرالمؤمنین(ع) چیزی کم داشت برای اینکه مردم عاشق ایشان بشوند؟! مردم، عبادت علی(ع) و علم و معرفت و حکمت ایشان را می‌دیدند و در کنار همۀ اینها، شجاعت ایشان و مهربانی ایشان را به خانواده‌های یتیم، می‌دیدند. حضرت این‌قدر خاکی بود که به او ابوتراب می‌گفتند.

نگویید «آنها عقیده به امامت امیرالمؤمنین(ع) نداشتند» مگر مردم شام، عقیده به امامت معاویه داشتند که این‌قدر حرفش را گوش می‌کردند؟! نگویید: آنها محبت امیرالمؤمنین(ع) در دلشان نبود. خُب مگر اهل شام، عاشق معاویه بودند؟ نگویید: علی(ع) چون عدالت را رعایت می‌کرد، لذا مردم ایشان را کمک نمی‌کردند! عدالت که به نفع اکثر مردم است نه یک عدۀ خاص.

سؤالِ تاریخی علی(ع) از مردم این بود: چرا یاران معاویه، امام باطلِ خود را اطاعت می‌کنند ولی شما امام حق را اطاعت نمی‌کنید؟ (نهج‌البلاغه/خطبۀ 97)

امیرالمؤمنین(ع) به این دلیل غریب ماندند که نوع مدیریت ایشان به‌گونه‌ای بود که تا وقتی مردم، خودشان قیام به قسط نکنند، تا وقتی مردم، قیام به نصرت ولیّ خدا نکنند، تا وقتی مردم، بصیرت برای این قیام نداشته باشند، تا وقتی مردم، جمعیّت و اتحاد و حرکت خودجوش و جمعی نداشته باشند، ولایت غریب می‌ماند.

بحث بر سر نوع مدیریت علی(ع) است؛ مدیریت ولایی آن‌قدر کرامت و آزادی و حقوق انسان‌ها را رعایت می‌کند که هیچ جای دنیا الآن این حقوق در این سطح بالا تعریف نشده است. مکمّل مدیریت ولایی هم مردم هستند که باید احساس مسئولیت بکنند و باید به میدان بیایند و دست به دست هم بدهند چون به‌طور انفرادی و تنهایی فایده ندارد.

چرا امیرالمؤمنین(ع) سر به چاه می‌گذاشت و فریاد می‌زد؟ ایشان یک انتظاراتی از مردم داشت که مردم آن انتظارات را برآورده نمی‌کردند. مثلاً یک نمونه‌اش در زمان ما این است که هیئتی‌ها و مذهبی‌ها، الان باید رکن رکین اقتصاد مقاومتی باشند، به‌جای اینکه هر کسی تنهایی یک جایی کارمند یا مغازه‌دار باشد، با هم جمع بشوند و تعاونی راه بیندازند.

انسان چند تا دورۀ بلوغ دارد: یک، بلوغ اولیۀ اجتماعی است که سنّ بلوغش او را از خانه به «جمع رفقا» می‌کشاند. دورۀ بلوغ دوم، او را از سطح رفقا به وضعیت اجتماعی مسئولانۀ کوچک یعنی «خانواده» می‌کشاند. این دوتا بلوغ را معمولاً همه سعی می‌کنند داشته باشند. هرچند فرهنگ غرب دارد همین بلوغ دوم را هم از بین می‌برد!

دورۀ بلوغ سوم، بلوغ اجتماعی است که با افتخار عرض می‌کنم در بسیج، تبلور پیدا کرده است. بسیج شجرۀ طیبۀ این انقلاب است. این بلوغ، یعنی اینکه من به‌درد مؤمنین بخورم. بلوغ چهارم، آنجایی است که من برای جامعه تدبیر می‌کنم که به آن می‌گویند «بلوغ سیاسی»

انگیزۀ مشارکت در سیاست، همان چیزی است که رهبر انقلاب قبل از انتخابات اخیر فرمودند: «کُلُّکُم راعٍ و کُلُّکُم مَسؤولٌ عَن رَعِیَّتِه»؛ این احساس مسئولیتی است که امیرالمؤمنین(ع) بخاطر آن، دلش خون شد.

علی(ع) می‌فرماید: اگر از کمک‌کردن به حق، کوتاه نیامده بودید و وهن باطل را اثبات کرده بودید، آن‌وقت دشمن شما به شما طمع نمی‌کرد و بر شما قدرت پیدا نمی‌کرد.

بنده الآن تحریم‌های غربی‌ها را ناشی از طمعِ غربی‌ها می‌دانم برای اینکه ما را زمین بزنند؛ این طمع را سیاست‌ورزان نابکار ما ایجاد کردند و الّا دشمنان ما جرأت نداشتند ما را محاصره کنند.

<<جلسه قبل

جلسه بعد>>