۹۶/۰۳/۲۶
شب قدر، چه حسی باید بگیریم؟ دقیقاً حسّ ضدطغیان!
شناسنامه:
امشب حسّ طغیان را در خودت نابود کن؛ راهش این است که.../ مردم شب قدر از گناه استغفار می‌کنند، تو از طغیان‌هایت هم استغفار کن/ چرا خدا توبه‌کردن را دوست دارد؟ چون در لحظۀ توبه، بهترین حالت ضدطغیان در انسان پیدا می‌شود/ ملاک اصلی برای عدم طغیان انسان، احترام و تواضع او به اولیاء خداست
استاد پناهیان
- در هدف بعثت انبیاء یکی از مفاهیمی که به صورت فردی و اجتماعی مکرر در قرآن مطرح شده «مواجهه با طغیان انسان‌ها» است. خدا به موسی(ع) فرمود: به‌سوی فرعون برو، که او طغیان کرده(طه/24)
- در اولین آیاتی که به پیامبر(ص) نازل شد، فرمود: «إِنَّ الْإِنْسانَ لَیَطْغى أَن رَّآهُ اسْتَغْنَى»(علق/6) یعنی انسان تا خودش را مستغنی می‌بیند، طغیان می‌کند. بعضی‌ها با یک‌ذره سواد، پول یا قدرت که به‌دست می‌آورند، طغیان می‌کنند.
- اساساً دین می‌خواهد جلوی طغیان انسان را بگیرد. خدا جهنم را جای طغیان‌گران معرفی کرده است «لِلطَّاغینَ مَآباً»(نبأ/22) و می‌فرماید: «مَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَلا هادِیَ لَهُ وَ یَذَرُهُمْ فی طُغْیانِهِمْ یَعْمَهُون»(اعراف/186) خدا اینها را رها می‌کند تا در طغیان خودشان سرگردان باشند.
- شب قدر یک ایستگاه معنوی مهم است که خدا ما را با تشویق و تطمیع فراوان دعوت کرده؛ نه با تهدید! اما این‌همه تشویق در شب‌های قدر برای چیست؟ برای این است که ما دست از طغیان‌مان برداریم. در شب قدر چه حسی باید پیدا کنیم؟ دقیقاً حسّ ضدطغیان!
- وقتی قرآن به سر می‌گیری یا الهی العفو می‌گویی، بگو: «خدایا من جزء طغیان‌کننده‌ها نیستم» امشب خودت به طغیان‌هایی که کرده‌ای اعتراف و عذرخواهی کن. هرکسی با زبان خودش درِ خانۀ خدا بگوید: «خدایا اگر من با گناه و غفلتم، طغیان کردم، غلط کردم!» نکند با حفظ روحیۀ طغیان‌گرانۀ خودمان استغفار کنیم!
- در شب قدر با انکسار، طوری خودت را به خدا نشان بده که «خدایا! من طغیان‌گر نیستم! من اشتباه کردم...» چون خدا از طغیان بدش می‌آید. چرا فرمود «من توبه‌کردن بنده را دوست دارم؟» چون در آن لحظۀ توبه، بهترین حالت ضد طغیان در انسان بروز پیدا می‌کند؛ یعنی حالت تضرع، التماس و افتادگی.
- مردم از گناهان خود استغفار می‌کنند، تو از طغیان‌های خودت هم استغفار کن. مثلاً بگو: آن‌روز صبح که بلند شدم و خواستم به سرِ کار بروم، وقتی دیدم همه‌‌چیز جور است، پول دارم، ماشین آماده است و... یک‌بار هم التماست نکردم که «خدایا دست من را بگیر!» من هروقت بی‌نیاز هستم، به تو نگاه نمی‌کنم، التماست نمی‌کنم، من غلط کردم...
- اگر از شب‌های قدر برای از بین بردن طغیان خود استفاده نکنیم، خدا در جاهای دیگر، طغیان ما را می‌گیرد؛ مثلاً هنگام جان دادن و فشار قبر، یا به‌وسیلۀ بلاهای دنیا. می‌فرماید: من بلا بر سرشان می‌فرستم تا تضرع کنند «لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ»(انعام/42)
- حالا برای مقابله با حالت طغیان چه‌کار باید کرد؟ هر سجده و رکوعی بناست طغیان ما را از بین ببرد، اما اینکه مدام سجده کنیم و ذکر استغفار بگوییم، معلوم نمی‌شود که واقعاً از طغیان دست برداشته‌ایم، برای اینکه انسان از طغیان دست بردارد یک ملاک وجود دارد:
- ملاک اصلی که نشان می‌دهد کسی اهل طغیان نیست، این است که «به اولیاء خدا چقدر احترام می‌گذارد؟» به علی(ع) چقدر تواضع دارد؟ هرچقدر به اولیاء خدا-و به دنبالش، به سایر خوبانی که می‌بینی- تواضع داشته باشی همان‌قدر از طغیان فاصله گرفته‌ای، و الا ابلیس 6000 سال سجده کرد ولی آخر معلوم شد که اهل طغیان است!
- امشب حس طغیان را درِ خانۀ خدا نابود کن و برای اینکه صداقت خودت را ثابت کنی، به ولیّ‌الله الاعظم تواضع کن؛ تواضعی که در عمرت نداشته‌ای!
- چرا آدم(ع) گناه کرد و بخشیده شد، اما ابلیس گناه کرد و هلاک شد؟ چون ابلیس به آدم تکبر کرد اما آدم(ع) به رسول اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع) تواضع کرد و خدا او را بخشید(عَصَى اللَّهَ إِبْلِیسُ فَهَلَکَ...؛ احتجاج طبرسی/1/53) پس راهش این است که به اهل‌بیت(ع) تواضع کنیم.
- قرآن به سر گرفتن در شب قدر، خودش یک نوع تواضع و طغیان‌شکن است و اینکه خدا را به چهارده معصوم قسم می‌دهیم، نیز یک طغیان‌شکن است، چون داری می‌گویی: «من کوچکِ شما هستم...»
عالی بود خدا حجت السلام پناهیان رو خیر بده که انقدر نفعشون به مردم واقعا میرسه