۹۷/۰۳/۰۸

شناسنامه:

• مکان: دانشگاه صنعتی شریف
• زمان: 1397/02/29
• مناسبت: ماه مبارک رمضان
• صوت: اینجا
• گزارش تصویری: اینجا
• کلیپ صوتی: پیشنهاد دهید
• اینفوگرافیک: پیشنهاد دهید

در ادامه بخش‌هایی از دومین روز سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان در دانشگاه صنعتی شریف با موضوع «ابهام، لازمه امتحانات الهی» را به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیان معنوی می‌خوانید:

• علی(ع) در خطبۀ قاصعۀ نهج‌البلاغه می‌فرماید: «وَ لَوْ أَرَادَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ لِأَنْبِیائِهِ حَیثُ بَعَثَهُمْ أَنْ یفْتَحَ لَهُمْ کُنُوزَ الذُّهْبَانِ...» اگر خدا می‌خواست انبیائش را با گنج‌هایی از طلا، معادن جواهر و باغ‌های سرسبز، همراه با پرندگان آسمان و وحوش زمین-مثلاً یک گله شیر درنده- مبعوث کند، این کار را می‌کرد. آن‌وقت همه ساکت می‌شدند و قبول می‌کردند.

• «وَ لَوْ فَعَلَ لَسَقَطَ الْبَلَاءُ وَ بَطَلَ الْجَزَاء...» اگر خدا این کار را می‌کرد هم زمینۀ امتحان از بین می‌رفت هم جزا و پاداشی در کار نبود؛ آن‌وقت کسانی که حق را قبول کردند اجر نمی‌بردند و مؤمنین هم ثواب محسنین نمی‌گرفتند، چون ایمان‌آوردن هنر نبود! دیگر وحی و اخبار آسمانی هم بی‌فایده بود. اصلاً دیگر چه نیازی به قرآن بود؟! وقتی فضا مبهم باشد، لازم است که قرآن بیاید.

•  بله، قرآن برای هدایت بشر آمده؛ اما در چه شرایطی لازم شد که قرآن بیاید؟ خدا انسان را در وضع ابهام قرار می‌دهد، و قرآن هم اشاره‌ها و نشانه‌هایی می‌دهد برای هدایت در این وضع مبهم! و الا دیگر لازم نبود قرآن نازل شود.

• مثلاً اگر بچه‌ها در اول سنّ بلوغ، در خواب، بهشت و جهنم را می‌دیدند، طبیعتاً همگی برای نماز و روزه و انجام واجبات، با اشتیاق عمل می‌کردند، اما در این‌صورت، دیگر انجام این‌کارها هنر نبود!

• «وََ لکِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ جَعَلَ رُسُلَهُ أُولِی قُوَّةٍ فِی عَزَائِمِهِمْ وَ ضَعَفَةً فِیما تَرَی الْأَعْینُ مِنْ حَالاَتِهِمْ» ولی خدا به پیغمبرها قدرت عزم داد و ضعف‌هایی به پیغمبرها داد، که خیلی‌ها را به شک می‌اندازد که آیا او واقعاً پیغمبر است یا نه؟! انبیاء باید آدم‌های معمولی باشند؛ اگر انبیاء قدرت‌هایی داشتند که کسی نمی‌توانست با آنها بجنگد، امتحان از بین می‌رفت.

• در جنگ احد، پیامبر(ص) به‌شدت مجروح شدند، یکی از جراحت‌ها این بود که زنجیر کلاهخود در چانۀ حضرت فرو رفته بود و نمی‌توانستند آن را از استخوان فک حضرت بیرون بکشند. بنا بر نقلی وقتی أمیرالمؤمنین علی‌(ع) کمی زخم‌هایش التیام پیدا کرد، آمد با دست این آهن را از فک حضرت بیرون کشیدند! این قسمت‌های تاریخ به راحتی «بشر بودنِ پیامبر(ص)» را جا می‌اندازد، کمااینکه قرآن می‌فرماید: «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» (کهف/110) وقتی بشر بودنِ پیامبر(ص) برایت جاافتاد، آن‌وقت اگر به او ایمان بیاوری هنر کرده‌ای!

• در برخی فیلم‌ها‌، ائمه(ع) را با چهره‌ای از نور نمایش داده‌اند. می‌دانید این‌کار چه اشکالی دارد؟ برخی از مردم می‌پرسیدند: چرا مخالفان حضرت، با دیدنِ این چهرۀ نورانی، امامت ایشان را قبول نمی‌کردند؟! بعد از ظهور هم برخی از منتظران، منکر امام‌زمان(ع) می‌شوند و احتمالاً خواهند گفت: اگر ایشان امام زمان است باید نور خاصی از چهره‌اش تلألؤ کند!

• علی(ع) در ادامه روایت می‌فرماید: «أَلاَ تَرَوْنَ أَنَّ اللَّهَ، سُبْحَانَهُ، اخْتَبَرَ الْأَوَّلِینَ ...» مگر نمی‌بینید خداوند از همان اول که حضرت آدم را مبعوث کرد، به او فرمود: به این نقطۀ پر از سنگ برو که مکان مکرمی است... و خانۀ خودش را از سنگ بنا کرد، سنگی که نه می‌بیند، نه هیچ‌ فائده‌ای دارد، نه گیاهی دارد. آن‌هم در یک موقعیت کوهستانی بسیار خشن!

• حاجی‌ها درحالی‌که غبارآلوده هستند و موی به‌هم ریخته دارند، باید هروله کنند! لباس‌های‌شان را باید کنار بگذارند، موهای‌شان را نباید اصلاح کنند، عطر هم ممنوع است، به آینه هم نباید نگاه کنند! همه‌چیز در بدترین شرایط است! در چنین وضعی خدا می‌فرماید: «حالا من را عبادت کن!» هیچ عوامل تبلیغاتی و دل‌گرم‌کننده‌ای را نگذاشته است! چرا خدا این کارها را کرده است؟

• «ابْتِلَاءً عَظِیماً وَ امْتِحَاناً شَدِیداً وَ اخْتِبَاراً مُبِینا و...» همۀ اینها به‌خاطر امتحان است، درحالی‌که خدا می‌توانست کعبه را از زمرد و یاقوت درست کند و نوری داشته باشند که چشم‌ها را بگیرد، «لَخَفَّفَ ذلِکَ مُضَارَعَةَ الشَّکِّ فِی الصُّدُورِ وَ لَوَضَعَ مُجَاهَدَةَ إِبْلِیسَ عَنِ الْقُلُوبِ...» اگر این‌طور بود شک در دل کسی راه پیدا نمی‌کرد و دیگر ابلیس نمی‌توانست هیچ دلی را منحرف کند و تردید از دل‌های مردم برطرف می‌شد.

• خداوند بندگانش را به انواع سختىها امتحان مىکند و به امور ناخوشایند مبتلا می‌کند که تکبر را از دلهایشان بیرون کند «إِخْرَاجاً لِلتَّکَبُّر مِنْ قُلُوبِهِمْ» خدا همۀ این کارها را انجام می‌دهد و این امتحان‌های پیچیده را ایجاد می‌کند تا تکبر را از دل بیرون بیاورد. بیرون‌آوردن تکبر از دل، این‌قدر پیچیده است! این پیچیدگی به قدری مهم است که اگر کسی به آن بی‌توجهی کند، منحرف خواهد شد.

<<جلسه قبل

جلسه بعد>>