۹۰/۰۲/۱۲

صوت | هنر و حماسه (7): عنصر شجاعت در حماسه و هنر

شناسنامه:

• مکان: تهران ـ هیئت دانشجویان دانشگاه هنر
• زمان: دهه اول محرم سال 90
• تعداد: 11 جلسه
• کلیپ صوتی: شما پیشنهاد دهید
• خلاصه صوتی: شما پیشنهاد دهید

معرفی:

دلایل توجه به هنر چیست؟ توجه به هنر چه ضرورتی برای اقشار عادی و غیر هنر مندجامعه دارد؟ دین ما اساساً پدیده زیبایی است و انسان ها را زیبانگر تربیت می کند. با استفاده از هنر است که زیبایی دین را می توان فهمید و به دیگران هم منتقل کرد. دلایل توجه به حماسه چیست؟ و چه اثری در روح هنر مند دارد؟ حماسه مهمترین عامل باقی نگهدارنده قیام امام حسین(ع) است. اگر این همه غم در کربلا بود، ولی حماسه در کربلا نبود، کربلا فراموش می شد و شجاعت، عنصری کلیدی در حماسه است. در مقابل شجاعت، مفهوم ترس وجود دارد که بیشتر مورد توجه آیات و روایات بوده است. بسیاری از اوقات خداوند که می خواهد ما را امتحان کند، ما را با ترس امتحان می کند تا ببیند «چه موقع» نمی ترسیم. در امتحان با ترس، فقر نیست، بلکه «ترس از فقیر شدن» است، مریضی نیست، بلکه «ترس از مریضی» است؛ مرگ نیست، بلکه ترس مرگ است. آشنایی با ابعاد مختلف امتحان با ترس، ضرورت مفهوم مهمی به نام«شجاعت» را نشان می دهد و شجاعت یکی از ارکان مهم خلق حماسه است.

شجاعت، عنصر کلیدی حماسه است و اگر شجاعت از حماسه گرفته شود، بقیه عناصر حماسه، خیلی عامل ماندگاری حماسه نیستند. شجاعت یکی از کلیدی ترین مفاهیم انسانی است و کلیدی بودن آن هم به این دلیل است که موضوع اول امتحانات الهی است. اولین موضوع امتحانات الهی ترس است و خداوند امتحان می کند که ببیند انسان می ترسد یا خیر؟ اگر انسان از غیر خدا بترسد ذلیل می شود و اگر از خدا بترسد، قوی می شود و همه عالم از کسی که از خدا می ترسد، می ترسند. ولی اگر از شیطان و وعده هایش بترسی، ذلیل می شوی و از همه عالم می ترسی. بحث از شجاعت و ترس در حوزه های مختلف فردی و اجتماعی و تاریخی قابل طرح است و در ضمن توجه به ریشه های ترس از مسخره شدن و سرزنش، در این مباحث راهبردهایی برای غلبه بر ترس نیز مورد توجه قرار گرفته است.

فهرست تفصیلی:

جلسه 1: شجاعت یکی از ارکان مهم حماسه

• عجین بودن هنر با زندگی بشر

• حماسه، عامل حفظ نهضت عاشورا

• آثار حماسه بر زندگی بشر

• ضرورت توجه به بعد حماسی دفاع مقدس

• حماسه، به زمان جنگ محدود نیست

• آثار حماسه در اصلاح جامعه

• برخورد حماسی با ظلم جهانی

• شجاعت، عنصر کلیدی حماسه

• فراگیر بودن امتحان با شجاعت و ترس

• ترس، موضوع اول امتحانات الهی

• کمک خدا برای موفقیت در امتحان شدن با ترس

• آثار نترسیدن

• آثار تاریخی ترس در واقعه عاشورا

جلسه 2: نترسیدن، موضوع یکی از مهمترین امتحانات الهی

• شیطان دوستان خود را می ترساند

• حضور شیطان در محاسباتی که در اثر ترس است

• ترس، عامل بسیاری از ضعف ها

• ترس از خدا، عامل محبت و مناجات با خدا

• ترس از غیر خدا، عامل قساوت قلب

• نترسیدن، عامل نورانی شدن

• ارتباط ترس و شجاعت با هنر

• شجاعت، مقدمه آرامش و آرامش زمینه ساز خلاقیت

• چه عوامل منفی ای عامل خلاقیت می شوند؟

• نقش خلاقیت فطری در مکاشفه حقیقت عالم

• تأثیر شجاعت بر قدرت تمرکز

• ضرورت شجاعت علمی برای اهل علم

جلسه 3: ترس از مسخره شدن، عامل بسیاری از بی دینی ها

• محبت و ترس، دو انگیزه اساسی در زندگی انسان

• تأثیر بیشتر ترس نسبت به محبت در انگیزه سازی

• ترساندن، روشی غلط در تربیت فرزندان

• ترس از مسخره شدن عامل بسیاری از بی دینی ها

• ترس، عامل سیطره یهود بر کشورهای غربی

• شناسایی دقیق تری از ترس داشته باشیم

  • بسیاری از اخلاق های خوب ظاهری، نتیجه ترس است

  • ادب و احترام گاهی ریشه در ترس از مسخره شدن دارد

  • بسیاری از بی دینی ها در نتیجه ترس از مسخره شدن است

  • دیگران را نترسانیم

جلسه 4: تحلیل روانی مسخره کردن مؤمنین توسط غیر مؤمنین

• ترسو، نه دنیا دارد و نه آخرت

• آنالیز جبهه غیرمؤمنین به هنگام مسخره کردن مؤمنین

  • «تمسخر» اسلحۀ سازمانی دشمنان دین

  • تمسخر مؤمن، عملی فراگیر در میان غیرمؤمنین

  • مسخره کردن مقدسات، سوژه ای جذاب برای خنداندن دیگران

  • غیرمؤمن با آنچه خدا نازل کرده، مشکل دارد

  • دقت ویژه غیرمؤمنین برای عیب جویی از مؤمنین

  • مراحل تحلیل یک کافر از مؤمن؛ از مذهبی بودن تا ایجاد نفرت

• شناخت علل روانی مسخره شدن مؤمنین

• شخصیت شناسی مؤمن و غیرمؤمن در برخورد با افراد بهتر از خودشان

  • مؤمن برای بهتر از خودش دعا می کند

  • غیرمؤمن نسبت به بهتر از خودش کینه ای می شود

• انفعال در مقابل تمسخر دیگران؛ زمینه ساز نوعی نفاق

• بی اعتنایی و تنها گذاشتن؛ روشی دیگر در برخورد با مؤمنین

جلسه 5: نگاهی تاریخی، اجتماعی و معنوی به ترس

• تحلیل تاریخی ترس با توجه به نهضت عاشورا

  • در تقابل محبت و ترس، ترس غلبه می کند

  • نگاهی تاریخی به عامل ترس

  • ترس مردم کوفه، عامل به شهادت رساندن امام حسین(ع)،

  • امام حسین(ع) محبوب ترین شخصیت جهان اسلام

  • غلبه ترس مردم از یزید و عبیدالله بن زیاد بر محبت به امام حسین(ع)

• بررسی اجتماعی ترس

  • استواری استکبار بر پایه ترس توده ها

  • روشنفکر غرب زده، روشنفکری ترسو

• بررسی معنوی ترس

  • اگر از خدا نترسی، از همه می ترسی

  • ترسیدن، مجازات معنوی کسانی که از خدا نمی ترسند

  • عبادت واقعی در سجده های اهل شجاعت

• مسخره شدن، اولین بازتاب کار درست؛ یک بررسی قرآنی

• نتیجۀ سکوت در مقابل مسخره شدن حق در نگاهی روایی

• مؤمن حتماً مورد ظلم قرار می گیرد

جلسه 6: ترس از سرزنش، آزمونی دیگر برای امتحان شجاعت

• ضوابط به کار بستن شجاعت و ترساندن دیگران

  • از استعداد ترساندن سوء استفاده نکنیم

  • استفاده اجتماعی از شجاعت در روش اولیاء الهی

  • ترس، یکی از ارکان حکومت مهدوی(عج)

  • ریشه ترس دشمنان از امام زمان(عج)

  • چه کسانی را می توان ترساند

• بررسی قرآنی ترس از سرزنش

  • تفاوت ترس از تمسخر با ترس از سرزنش

  • ویژگی های کسانی که از سرزنش نمی ترسند

• بررسی روایی ترس از سرزنش

  • نترسیدن از سرزنش؛ یکی از صفات مولای متقیان

  • نترسیدن از سرزنش در معرفی امام زمان(عج)

  • تراز بسیار بالای نترسیدن از سرزنش

• غیرت الهی نسبت به ترسیدن بنده اش از دیگران

  • ترس از دیگران، اهانت به خدا

  • تقدم آموزش شجاعت بر آموزش فداکاری

جلسه 7: رویکرد قرآن به آزادی بیان

• در قرآن، صحبتی از آزادی بیان نشده

• نتایج آزادی بیان، مهمترین دفاع از آزادی بیان

• مسؤولیت نتایج سوء آزادی بیان را کسی بر عهده نمی گیرد

• اسلام از راه مطمئن تری نتایج آزادی بیان را به ارمغان می آورد

• در آزادی بیان هم حرف حق رد و بدل می شود و هم حرف باطل

• در آزادی بیان اکثراً حرف باطل رد و بدل می شود

• خدا مسؤولیت حرف باطل را به عهده نمی گیرد

• رساندن پیام حق و نترسیدن، رسالتی الهی

• گرفتاری های آزادی بیان در کنترل قانونی

• ویژگی های روش اسلام در رساندن پیام حق

  • کسانی که حرف حقی برای گفتن دارند، نباید بترسند

  • تقوی؛ دغدغه قرآن برای اهل رسانه

  • بیان حق، مستلزم وجود آزادی نیست

جلسه 8: نتایج ترس از غیر خدا

• نتیجه ترس از غیر خدا در زندگی فردی

  • زندگی همراه با ترس گوارا نیست

  • انس انسان با ترس های مختلف در زندگی

  • جستجوی شیرینی های کاذب برای گذران زندگی تلخ شده به علت ترس

• نتیجه ترس از غیر خدا در زندگی اجتماعی

  • ترسوها ناچارند شجاعت خود را در مقابل یک مظلوم بروز دهند

  • عبدالله بن عمر، نمونه ای از ترسوهایی که در مقابل مظلومیت ائمه؛ شجاع شد

  • اشتباه در تحلیل و بزرگنمایی و کوچک نمایی ؛ ارمغان اجتماعی ترس

• چگونگی حصول به اهداف آزادی بیان در نگاه دینی

  • شکوفایی استعدادها؛ مهمترین نتیجه آزادی بیان

  • آسیب شناسی آزادی بیان در شکوفایی استعدادها

  • ولایت ؛ ضامن رشد انسان و شکوفا شدن استعدادها

  • با ولایت می توان به اهداف آزادی رسید و از آسیب های آن در امان بود

  • عقلانیت؛ تنها لازمه تصدیق ضرورت ولایت

جلسه 9: ضرورت شجاع و نترس بودن برای هنرمندان و اهل رسانه

• اهمیت شجاعت هنرمندان و مبلغین

  • نترس بودن در خلق اثر هنری تأثیرگذار است

  • حماسه گری؛ نیازی برای همیشه

  • تأثیر ترس بر همه جهت گیری های زندگی

  • شجاعت؛ زمینه ساز خلاقیت

  • اگر تربیت فرزندان با ترساندن آن ها انجام شود، شجاع تربیت نمی شوند

• عوامل ایجاد ترس در ابلاغ پیام حق

  • کافران، یک عامل ترس برای رساندن پیام حق

  • عوام، عامل دیگر ترس در رساندن پیام حق

• در لسان روایات، ترس از مردم، معادل تحقیر شدن است

جلسه 10: چرا مبلّغِ حرف حق نمی ترسد؟

• تفاوت شجاعت در مقابل دوستان و در مقابل دشمنان

  • سختی های شجاعت در میدان صُلح

  • آبرو دادن سخت تر از جان دادن است

  • ترس، خودش را در صورت های مختلف پنهان می کند

• ترس از تشویق و تنبیه در میان هنرمندان و اهل سیاست

  • ارزش مضاعف شجاعت برای هنرمندان و سیاستمداران

  • تلاش برخی از اهل سیاست در جذب تشویق همگان

  • تئوریزه کردن ترس در مطبوعات اصلاح طلب

• راه غلبه بر ترس از تنبیه و شوق به تشویق

  • تأیید امام، فرد را از هر تشویق و تنبیهی بی نیاز می کند

  • کسی که خود را مورد تأیید امامش ببیند، از سرزنش نمی ترسد

جلسه 11: راه های غلبه بر ترس

• خوف از خدا

  • خداترسی، مهمترین عامل شجاعت

  •  هوشیاری بیشتر؛ یکی از نتایج خوف از خدا

  • جلب محبت خدا؛ نتیجه ترس از خدا

  • غصه خوردن و ناراحتی؛ حداقل وظیفه کسانی که از خدا نمی ترسند

• ریشه ترس، سوء ظن به خدا است

• حرف حق را نمی توان نگفت

  • ویژگی های معارف اهل بیت(ع) برای گفتن و نترسیدن