منطق اشک(2)
چرا اشک این‌قدر قیمت دارد؟/ قیمت اشک مربوط به قیمت قلب انسان است/ اشک، علامت «سلامت قلب» است/ کسی که در زندگی‌اش اشک نداشته باشد، در واقع زندگی را تجربه نکرده! / اولیاء خدا، گریه نکردن را علامت قساوت قلب خود می‌دانند
شناسنامه:
- زمان: 99/02/06
- موضوع: منطق اشک
- مکان: حرم مطهر امام رضا(ع)
- صوت: اینجا
علیرضا پناهیان، شبهای ماه مبارک رمضان در جوار بارگاه مقدس رضوی، قبل از قرائت دعای افتتاح، با موضوع «منطق اشک» به مدت ۱۵ دقیقه سخنرانی می‌کند. این سخنرانی که بدون حضور مخاطب برگزار می‌شود، به‌طور زنده در حدود ساعت 45 دقیقه بامداد از شبکۀ دو سیما پخش می‌شود. در ادامه گزیده‌ای از مباحث مطرح شده در دومین جلسه را می‌خوانید:
کسی که در زندگی‌اش اشک نداشته باشد، در واقع زندگی را تجربه نکرده!
در مورد اشک، گریه کردن و تضرع، معمولاً کمتر سخن گفته می‌شود. همه از بندگی و از خوب بودن حرف می‌زنند، از مناجات و ضرورت استغفار سخن می‌گویند، اما اشک گوهر گرانبهایی است که اگر حال مناسبی پدید بیاید و خدا این باران رحمتش را به کسی عنایت بکند، تأثیر ویژه‌‌ای در عالم و در قلب مؤمن باقی می‌گذارد. این که قلب مؤمن بزرگ‌تر از آسمان‌ها و زمین‌ها است، رازهای بسیار فراوانی در آن هست.
گاهی اوقات، از خنده و لبخند به عنوان تفریح و تفرج سخن گفته می‌شود که به‌جای خودش مطلوب است، اما اگر کسی در زندگی‌اش اشک نداشته باشد، در واقع زندگی را تجربه نکرده است. البته هرچقدر گریه به دلایل سطحی بد باشد، گریه به دلایل بسیار عمیق، بسیار هم زیبا است و اگر کسی گریه به دلایل عمیق را تجربه کند، تازه انگیزه‌ای برای زندگی پیدا خواهد کرد، انگیزه‌ای فراتر از انگیزه‌های معمولی که همۀ انسان‌ها دارند.
اولیاء خدا، گریه نکردن را علامت قساوت قلب خود می‌دانند
اولیاء خدا اگر یک وقتی ببینند گریه و اشک ندارند، مضطرب می‌شوند و آن را علامت قساوت قلب‌شان می‌بینند. انگار این قلب، دیگر کار نمی‌کند، انگار زیبایی‌های عالم را دیگر درک نمی‌کند و محبت‌های خوب هم دیگر در آن نیست! چرا فرموده‌اند وقتی درِ خانۀ خدا احساس عمیق گریه پیدا کردی و اشک ریختی، آن‌موقع دعا کن که دعایت مستجاب است؟ چون به تو عنایت شده است که داری گریه می‌کنی.
دو وظیفه ما در مورد اشک و گریه کردن:
ما هم‌زمان دوتا کار را باید انجام بدهیم؛ یکی اینکه به‌شدت مواظب باشیم به‌خاطر چیزی غیر از خدا و اولیاء خدا گریان، غمگین و افسرده نشویم و دیگر اینکه به‌شدت مواظبت کنیم که به‌خاطر خدا و اولیائش گریه کنیم و اشک بریزیم. گریه کردن مسئله مهمی است و به عنوان یک «شاخص» مطرح است، البته ممکن است یک کسی کمتر گریه کند، و یک کسی بیشتر. تفکر کردن در کنار گریه هم ارزش والایی دارد ولی خود گریه به عنوان یک شاخص برتر و به‌عنوان علامت حیات قلب، برای اولیاء خدا مطرح بوده است.
روزی فردی نزد امام صادق(ع) آمد و گفت: آقا جان، من هنگام دعا گریه‌ام نمی‌آید، هنگام مناجات با خداوند متعال اشکم جاری نمی‌شود، لذا برای اینکه رقت قلب پیدا کنم، در عالم خیال از دست‌دادنِ عزیزان خودم و غم‌هایی را تصور میکنم و از نظر عاطفی تحریک می‌شوم و اشک می‌ریزم، و بعد با این اشک ریختن با خدا مناجات میکنم. آیا این کار درستی است؟ خود فرد هم می‌گوید که علت گریه‌اش یک علت عالی و متعالی نیست، اما بالاخره اشک خودش را جاری می‌کند و رقت قلب پیدا می‌کند. امام صادق(ع) فرمود: این کار را انجام بده. گریه کردن این‌قدر قیمتی است! (قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِاللَّه ع أَکُونُ أَدْعُو فَأَشْتَهِی الْبُکَاءَ وَ لَا یَجِیئُنِی وَ رُبَّمَا ذَکَرْتُ بَعْضَ مَنْ مَاتَ مِنْ أَهْلِی فَأَرِقُّ وَ أَبْکِی فَهَلْ یَجُوزُ ذَلِکَ فَقَالَ نَعَمْ فَتَذَکَّرْهُمْ فَإِذَا رَقَقْتَ فَابْکِ وَ ادْعُ رَبَّکَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى؛ کافی/ ج2 / ص483)
اهمیت تباکی در روایتی از رسول خدا(ص)
یک بار رسول خدا(ص) جمعی از جوانان انصار را دیدند که دور هم جمع شده بودند، رسول خدا(ص) می‌خواهد آنها را در فضای معنوی و معرفتی قرار بدهد. معمولاً جوان‌ها که دور همدیگر جمع می‌شوند، یک شادی و گپ و گفت و تفریحی باهمدیگر دارند. رسول خدا(ص) یک تفریح معنوی را در این گفتگو پیشنهاد کرد و به ایشان فرمود: من آیات آخر سورۀ زمر را میخوانم، ببینم چه کسی گریه می‌کند؟ هر کسی گریه کرد، من بهشت را برای او ضمانت میکنم. آنها گفتند: باشد می‌شنویم و امیدواریم گریه‌مان بیاید. رسول خدا(ص) خواندند، جوان‌ها همه گریه کردند جز یک جوان.
آن جوانی که گریه‌اش نیامده بود، گفت: من نتوانستم گریه کنم، حالا چه کنم که از این ضمانت بهشتی که فرمودید، محروم نشوم؟ رسول خدا(ص) فرمود: یک‌بار دیگر میخوانم، اگر گریه‌ات نیامد، خودت را به گریه بزن و تباکی بکن، یعنی تظاهر به گریه بکن، من بهشت را برای تو ضمانت خواهم کرد. یک بار دیگر آیات را برای آن جوان خواندند، جوان اشک نریخت اما خودش را به حالت گریه کردن زد. رسول خدا(ص) فرمود: برای همۀ شما بهشت را ضمانت میکنم (إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص أَتَى شَبَاباً مِنَ الْأَنْصَارِ فَقَالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أَقْرَأَ عَلَیْکُمْ فَمَنْ بَکَى فَلَهُ الْجَنَّةُ فَقَرَأَ آخِرَ الزُّمَرِ «وَ سِیقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلى جَهَنَّمَ زُمَراً إِلَى آخِرِ السُّورَةِ» (زمر/71) فَبَکَى الْقَوْمُ جَمِیعاً إِلَّا شَابٌّ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَدْ تَبَاکَیْتُ فَمَا قَطَرَتْ عَیْنِی قَالَ إِنِّی مُعِیدٌ عَلَیْکُمْ فَمَنْ تَبَاکَى فَلَهُ الْجَنَّةُ قَالَ فَأَعَادَ عَلَیْهِمْ فَبَکَى الْقَوْمُ وَ تَبَاکَى الْفَتَى فَدَخَلُوا الْجَنَّةَ جَمِیعاً ؛ امالی صدوق / ص545)
چرا اشک این‌قدر قیمت دارد؟ / قیمت اشک مربوط به قیمت قلب انسان است/ اشک، علامت سلامت قلب است
شبهای ماه مبارک رمضان دنبال اشک بگردید، فضای زندگی‌مان را یک‌طوری قرار بدهیم که هنگام اشک چشمۀ جوشان اشک‌مان خشک نباشد. دربارۀ منطق اشک و راز و رمز آن بیشتر باید گفتگو کرد. خیلی از شاخصه‌ها در زندگی ما هست که علامت سلامتی یا علامت بیماری‌مان است. همان‌طور که نداشتن تب، یک علامت برای سلامتی جسم انسان است، اشک هم علامت سلامت قلب است.
چرا اشک این‌قدر قیمت دارد؟ چرا در دنیا خیلی‌ها قیمت اشک را نمی‌فهمند؟ قیمت اشک مربوط به قیمت قلب انسان است. اصلاً در دنیا قلب انسان، زیاد قیمت ندارد، عکس قلب را خیلی جاها می‌کشند اما کسی بابت قلب کسی(یعنی دل و محل علایق او) یک ریال هم پرداخت نمی‌کند.
خدا به علایق ما خیلی بها می‌دهد/ خدا احساس قلبی مؤمن را هیچ‌وقت دور نمی‌اندازد
به عنوان مثال اگر کسی پشت ویترین مغازه‌ای بایستد و بگوید دوست دارم اینها را داشته باشم، صاحب مغازه به او نمی‌گوید: «حالا که دوست داری اینها را داشته باشی، 50درصدِ قیمتش بابت همین دوست داشتن باشد، شما فقط 50درصدِ دیگرش را بیاور و چیزی را که دوست داری، بردار و بِبر!» در دنیا معمولاً این دوست داشتن را یک ریال هم حساب نمی‌کنند، می‌گویند دوست داری که داشته باش! اما خدا با بندگانش این‌طور نیست، کافی است برویم درِ خانۀ خدا و بگوییم: «ما دوست داریم این را داشته باشیم...» خداوند متعال واقعاً به علایق و دوست‌داشتنِ بندگان خودش بها می‌دهد؛ به همین دلیل هیچ کاری را بدون نیت مخلصانه نمی‌پذیرد. خداوند احساس قلبی مؤمن را هیچ‌وقت دور نمی‌اندازد.
چرا اولیاء خدا برای اشک این‌قدر قیمت قائل هستند؟
اگر ما دربارۀ عظمت قلب، درک و دریافت درستی داشته باشیم، می‌فهمیم سرچشمۀ اشک کجاست؟ چرا اولیاء خدا برای اشک این‌قدر قیمت قائل هستند؟ برای اینکه این اشک مربوط به جای خوبی است؛ یعنی مربوط به دل و قلب انسان است!
در روایتی نقل شده که امام باقر(ع) سمت بیت‌الله‌الحرام آمد و شروع به اشک ریختن کرد. سپس صدای گریه‌اش بلند شد و طوری گریه می‌کرد که اطرافیان امام باقر(ع) گفتند که این‌طوری که حضرت دارند گریه می‌کنند، خوب نیست. آرام آمدند درِ گوش حضرت(ع) و تذکر دادند که «آقا جان، اگر می‌شود کمی آرامتر گریه کنید.» حضرت فرمود: رهایم کنید، اینجا آنجایی است که من می‌خواهم رحمت خدا را به خودم جلب بکنم، جز با این‌طور اشک ریختن و تضرع و گریه نمی‌توانم (تذکرة الخواصّ عن أفلح مولى الإمام الباقر علیه السلام: خَرَجتُ مَعَ مَولایَ حاجّاً، فَلَمّا دَخَلَ المَسجِدَ نَظَرَ إلَى البَیتِ فَبَکى حَتّى عَلا صَوتُهُ، فَقُلتُ: بِأَبی وامّی، إنَّ النّاسَ یَنظُرونَ إلَیکَ، فَلَو رَفَّعتَ بِصَوتِکَ قَلیلًا. فَبَکى وقالَ: وَیحَکَ! لِمَ لا أبکی؟ لَعَلَّ اللَّهَ أن یَنظُرَ إلَیَّ بِرَحمَةٍ مِنهُ فَأَفوزَ بِها عِندَهُ؛ تذکرة الخواصّ/ ص 339). این برنامۀ امام باقر(ع) است؛ حالا ببینید ما چقدر باید گریه کنیم تا خدا به ما توجه کند؟
(الف6-ن2)
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و اهلک عدوهم من الجن و الانس من الاولین و الآخرین
اللهم عجل لولیک الفرج و العافیه و النصر و جعلنا من خیر انصاره و اعوانه و المستشهدین بین یدیه فی جمله اولیائک
سلام
با آرزوی قبولی طاعات و عبادات
چرا فایل تصویری نمیزارین؟
اگر ممکنه فایل تصویری هم بزارین
با تشکر