گناه چیست؟ توبه چگونه است؟ –جلسه چهارم

مسئلۀ اصلی دین، اخلاق و اعتقادات نیست؛ مسئلۀ اصلی سرِ گناه است / ما برای خوب‌شدن و موفقیت، آفریده نشده‌ایم؛ برای ارتباط با خدا آفریده شده‌ایم! / ارتباط عبد و مولا در «فرمان و اطاعت» شکل می‌گیرد / برای اینکه حسّ عبد‌بودن پیدا کنی، شروع کن به «دستور اجرا کردن»

گناه چیست؟ توبه چگونه است؟ –جلسه سوم

زیباییِ مفهوم گناه و ثواب در چیست؟/ «گناه» موضوعِ زیباترین لحظه‌های مناجات اولیاء خداست/ چرا علی(ع) در مناجاتش این‌قدر بحث گناه را وسط می‌کشد؟ / چالش اصلی رابطۀ عبد و مولا «فرمان مولا» و «استغفار عبد» است

گناه چیست؟ توبه چگونه است؟ –جلسه دوم

قدم اول در شناخت گناه این است که بدانیم «گناه به ضررِ خودمان است» / برخی تصور می‌کنند گناه به ضررشان نیست؛ فقط خدا را ناراحت می‌کند! / سه دلیل برای این‌همه اصرار خدا به گناه‌نکردنِ ما

گناه چیست؟ توبه چگونه است؟ –جلسه اول

گناه یعنی «خلاف منافع خودمان، رفتارکردن» / باید یک‌مقدار خودخواه باشیم تا گناه نکنیم! / عجیب‌بودن موضوع گناه و توبه در چیست؟ / آیا موضوع گناه و توبه، شدت محبت خدا به بندگانش را نمی‌رساند؟!

ارزش حق انتخاب –جلسه پنجم

چگونه قدرت تشخیص خود را بالا ببریم؟ / آنجایی که تشخیص ساده است، درست عمل کن؛ تشخیص‌های سخت را هم خواهی فهمید / چرا در امتحانات خدا ابهام هست؟ / اگر همه‌چیز واضح باشد، دایرۀ حق‌انتخابت محدود می‌شود

خدا می‌خواهد قدرت تشخیص ما افزایش پیدا کند، نه اینکه صرفاً ما-به هر قیمتی- کار خوب انجام بدهیم! برای اینکه قدرت تشخیص ما افزایش پیدا کند، خدا همه‌چیز را صریح و شفاف به ما توضیح نمی‌دهد، بلکه گاهی با اشاره می‌گوید و ما برای درک این اشاره‌ها، باید دقت و مراقبت داشته باشیم.

ارزش حق انتخاب –جلسه چهارم

مقررات و اجبارهای بیرونی، قدرت انتخاب آدم را کاهش می‌دهند / کسی که اکثراً مجبور بوده، وقتی قدرت پیدا کند سوءاستفاه خواهد کرد / تقوا یعنی یاد بگیریم از قدرت و حق ‌انتخابمان سوءاستفاده نکنیم / وقتی به ما «حق انتخاب» داده‌اند، باید «قدرت تشخیص» هم پیدا کنیم

وقتی به یک کسی قدرت و حق انتخاب بدهیم و او احساس کرامت، آدمیت و شرافت پیدا کند، سوءاستفاده نکردن از قدرت را تمرین می‌کند. اما وقتی همیشه مجبورش کنیم، یک‌جایی که فرصتی پیدا کند، از زیر کار در می‌رود، خلاف می‌کند و کِیف می‌کند که همه را سرِ کار گذاشته است!

ارزش حق انتخاب –جلسه سوم

دین به‌جای تو انتخاب نمی‌کند؛ فقط کمک می‌کند که خوب انتخاب کنی! / دین ابتدا آدم را مستقل بار می‌آورد؛ بعد او را رشد می‌دهد / «دنباله‌رویِ بی‌دلیل از دیگران» موجب سلب استقلال و حق انتخاب انسان می‌شود

یکی از مشخصه‌های برجستۀ تربیت دینی این است که آدم‌ها را مستقل بار می‌آورد. تربیت دین، دو مرحله‌ای است؛ در مرحلۀ اول، حق انتخابِ تو را سامان می‌دهد و در مرحلۀ دوم، کمک می‌کند که خوب انتخاب کنی؛ یعنی لوازم انتخابِ مستقل را برای خودت فراهم کنی. اما بالاخره خودت باید انتخاب کنی؛ دین برای تو انتخاب نمی‌کند!

ارزش حق انتخاب –جلسه دوم

دین اول می‌گوید «خودت باش»، بعد می‌گوید «خوب باش»/«خودت باش» یعنی مستقل و آزاد باش و حق انتخاب خودت را فراموش نکن/ وقتی خودت انتخاب کنی، سختیِ مسیر را بهتر تحمل می‌کنی/ گاهی باید اجازه دهیم فرزندمان نتیجۀ انتخاب اشتباه خودش را ببیند

خوب است پدر و مادر، لحظه‌های تصمیم‌گیری و انتخاب خودشان را به بچه نشان بدهند، دشواری‌هایی را که در انتخاب دارند، با صدای بلند بگویند تا بچه بفهمد که بابا و مامان، یک مسئله‌ای دارند به نام «انتخاب»؛ برای آن فکر می‌کنند، سرِ اینکه کدام راه را انتخاب کنند مردّد می‌شوند و در نهایت، با احتیاط انتخاب می‌کنند. در این صورت، بچه یاد می‌گیرد که او هم موقع انتخاب، فکر کند.

ارزش حق انتخاب –جلسه اول

آیا در فضای غیردینی به «حق انتخاب انسان» بیشتر بها می‌دهند؟! / تمدن غرب، چگونه حق انتخاب را از بشریت گرفته است؟/ تنها عامل تضمین‌کنندۀ حق‌ انتخاب «ولایت» است / مظلومیت ولیّ خدا به‌خاطر حق انتخابی است که به مردم می‌دهد

حق انتخاب فقط در عرصۀ سیاسی و اجتماعی نیست، بلکه در تربیت خانوادگی هم باید لحاظ شود. در خانواده و مدرسه باید ‌کاری کنیم بچه‌ها ارزش حق انتخابِ خودشان را درک کنند، به سادگی تحت تأثیر کسی قرار نگیرند، نه تحت تأثیر تشویقِ دیگران، نه تحت تأثیر تنبیه آنها. اکثر بچه‌های ما اگر متوجه ارزش حق انتخاب‌شان بشوند، خوب انتخاب می‌کنند.

نیاز ما به حکمت، برای تشخیص مصداق(4)

حکمت چگونه به‌دست می‌آید؟/ امکان ندارد تفکر انسان تحت تأثیر تمایلاتش نباشد/ مخالفت با هوای‌نفس موجب حکمت می‌شود/ تمایلات خوب، باید در ما باشد تا به حکمت برسیم/ «دوست‌داشتنِ اهل‌بیت(ع)» رمز حکمت است!

علیرضا پناهیان، در آخرین جلسه از سخنرانی ایام فاطمیه در هیئت ثارالله قم، دربارۀ روش رسیدن به حکمت گفت: «برای رسیدن به حکمت باید هوا‌پرست نباشیم! باید سعی کنیم که تفکرِ ما تحت تأثیر تمایلات خوب‌ ما باشد و تحت تأثیر هوای‌نفس ما نباشد. هوای‌نفس، یعنی تمایلات زشت و بی‌ارزشِ انسان و طبق روایات، هوای‌نفس ضد عقل است.» در ادامه فرازهایی از این سخنرانی را می‌خوانید: