۹۲/۰۲/۰۷

صوت | تربیت فرزند برای حرکت به سمت خدا

شناسنامه:

• مکان: برنامه تلویزیونی سمت خدا - شبکه قرآن
• زمان: سال 88
• تعداد: 19 جلسه
• کلیپ صوتی: شما پیشنهاد دهید
• خلاصۀ صوتی: شما پیشنهاد دهید

معرفی:

این مجموعه شامل مباحثی است که با حضور استاد پناهیان در برنامه تلویزیونی سمت خدا (هر هفته چهارشنبه در سال 88) از شبکه 3 به طور زنده پخش می‌شد و شامل مباحث تربیتی، دینی و اخلاقی می‌باشد.

ما عموماً تلقی درستی از مفهوم تربیت نداریم و لازم است در معنای صحیح تربیت دینی تأملی دوباره داشته باشیم. حتی امروزه تعاریف رایج از دین برای برخی تلقی نادرست ایجاد می‌کند. می‌توان گفت معانیِ «تربیت» و «دین» به یکدیگر نزدیک می‌باشند. در تربیت دینی توجه ویژه‌ای به موضوع «فطرت» می‌شود. تربیت دینی یعنی کمک به خودشکوفایی انسان. مهم‌ترین ویژگی تربیت دینی، استقلال و آزادی می‌باشد.

غرور، از موانع مهمّ تربیت‌پذیری است. تشویق‌ها و تنبیه‌های بیش از حد اثر سوء تربیتی دارند. تشویق و تنبیه فوری انسان را رشد نمی‌دهد و اساساً با فضایل انسانی رابطۀ معکوس دارد.

در جامعۀ مهدوی همه احساس مسئولیت تربیتی دارند. امام زمان(عج) با موانع استقلال انسان‌ها مبارزه می‌کند. امام زمان(عج) تحمیل کنندگان را از بین می‌برد. پدر و مادر، مهم‌ترین الگوی انسان‌ها هستند و رفتار آنها با یکدیگر بر فرزندان تأثیر به‌سزایی دارد. باید توجه داشت که در بحث تربیتی «دوصد گفته چون نیم کردار نیست»

اعمال عبادی مانند روزه و دعا آثار تربیتی ویژه‌ای بر روی انسان دارند. دعا وسیله برای تحکیم نیاز ما به خداست. دعا حسن ظنّ و امید به خدا را در ما زنده می‌کند. رهایی از تکبّر بزرگ‌ترین اثر سازندۀ دعاست.

فهرست تفصیلی:

جلسه 1: تأملی در معنا و مفهوم «تربیت دینی»

• تعریف «تربیت»

  • تلقی رایج از تربیت درست نیست

    • تربیت یعنی چه؟

  • چرا گاهی تربیت را نمی‌پذیریم؟

    • آیا خودشناسی در تربیت مؤثر است؟

• تعریف دین

  • تعاریف رایج از دین برای برخی تلقی نادرست ایجاد می‌کند

    • دین یعنی چه؟

  • دین برنامۀ خودشکوفایی است

  • تربیت و دین به هم نزدیکند

• معنا و مفهوم تربیت دینی

  • لزوم توجه به فطرت در تربیت دینی

  • تربیت دینی یعنی کمک به خودشکوفایی

  • تشویق و تنبیه در تربیت دینی

  • اولین قدم در تربیت دینی

جلسه 2: مهمترین ویژگی تربیت دینی

• مروری بر بحث گذشته

  • تعریف دین و تربیت دینی

  • علت انتخاب این تعریف

    • برخی آسیب‌های ناشی از تلقی رایج تربیت

• استقلال و آزادی، مهم‌ترین ویژگی تربیت دینی

  • ارزش حقیقی در ثبات، عمل و انگیزه خوب است

    • اجازه بدهیم انسان از درون خوب شود

    • خوبی به خاطر ترس و بی عرضگی ارزش ندارد

    • ریشه نظم غربی در چیست؟

    • خودشناسی و خداباوری

  • آزادی غربی و آزادی اسلامی

• چه کنیم انسان روی پای خود بایستد؟

جلسه 3: گسترۀ تربیت و نقدی بر تشویق‌ها و تنبیه‌های رایج

• دامنه اثرگذاری تربیتی

  • تربیت منحصر به خانه و مدرسه نیست

  • غرور مانع تربیت پذیری است

  • مراقب اثرگذاری‌ها و اثرپذیری‌هایمان باشیم

• اثر سوء تشویق‌ها و تنبیه‌های بیش از حد

  • فضایل انسانی با تشویق‌ها و تنبیه‌ها رابطه معکوس دارد

  • تشویق و تنبیه فوری انسان را رشد نمی‌دهد

  • به تربیت فکری هم اهمیت بدهیم

  • دو تذکر

جلسه 4: انتظار باید عمیق و حقیقی شود

• تربیت در جامعه مهدوی

  • اگر اثر مثبت نداشته باشیم، اثر منفی می گذاریم

  • در جامعه مهدوی همه احساس مسئولیت تربیتی دارند

• اولویت تعمیق و تشدید انتظار

  • چرا عده ای از حکومت حضرت ترس دارند؟

  • مبارزه امام زمان(عج) با موانع استقلال انسان‌هاست

    • انسان غربی برده است

    • سیره امام زمان، همان سیره انبیا(ع) است

    • نگاهی به روش ائمه(ع)

    • امام زمان(عج) تحمیل کنندگان را از بین می‌برد

  • ابتدا باید برای تشدید انتظار تلاش کرد

جلسه 5: بدیل و جایگزینی برای نظام تشویق و تنبیه

• ایجاد فضا و محیط خوب

  • اول حکومت و حاکمیت

    • قوانین، ضوابط و ساختارها اثر تربیتی دارند

    • ابتدا باید لوازم و زمینه‌ها درست شود

  • دوم حیطه فردی و رفتار انسان‌ها با یکدیگر

    • خیلی راحت فضا را خراب می‌کنیم

    • محبت‌مان را دریغ نکنیم

• پدر و مادر، مهم‌ترین الگو

  • در قبال الگویی که برمی‌گزینیم، مسئولیم، جز پدر و مادر

  • استقلال نوجوان

  • تأثیر رفتار پدر و مادر با یکدیگر بر فرزندان

  • الگوهای پدر و مادر

  • اهمیت خویشتن‌داری والدین

جلسه 6: آثار تربیتی عبادات

• عجله کار را خراب می‌کند
• اهمیت عمل برای تربیت و تغییر
  • ابزارهای تربیت اندیشه و عمل
  • دوصد گفته چون نیم کردار نیست
• عبادت و تربیت
  • به گرایش‌های نورانی خود توجه کنیم
  • تأثیر استمرار عبادت بر تقویت انگیزه های خوب
  • انگیزه‌های خوب را در وجود خودمان پیدا کنیم

جلسه 7: آثار تربیتی روزه

• آثار تربیتی روزه در ماه رمضان

  • مهم‌ترین اثر تربیتی روزه

  • روزه لطف خداست بر ما، از چند جهت

• نباید سخنران یا مداح ملاک انتخاب جلسه باشد

• راه به دست آوردن لذت‌های عمیق معنوی

• پاسخ به چند سؤال

جلسه 8: اثر تربیتی دعا

• ارزش، جایگاه و ضرورت دعا

  • ارزش دعا

  • ضرورت دعا

• رهایی از تکبر بزرگ‌ترین اثر دعاست

  • دعا وسیله برای تحکیم نیاز ما به خداست

  • بند نعمت نباشیم

  • متکبر چیزی به دست نمی‌آورد

• آداب دعا

  • یادآوری نعمت‌های خدا

  • یاد کردن دوستان خدا

• اهمیت حسن ظنّ و امید به خدا

  • باید به غیب ایمان داشت

  • خدا ما را دوست دارد

جلسه 9: تأثیرات تربیتی توبه

• معنا و محدوده توبه

  • معنای توبه

  • فقط شرک و یأس از خدا قابل بخشش نیست

• تأثیر تربیتی توبه

  • اهمیت اعتراف به اشتباه

  • تقویت عناصر خوب دل برای توبه کردن

  • توبه، تکبر را از بین می‌برد

• نفرت از گناه

  • عذاب وجدان علامت محبت خداست

  • راه‌های افزایش نفرت از گناه

جلسه 10: راه‌های نفرت از گناه و دوری از آن

• بعد از ماه رمضان باید روی پای خود بایستیم

• راه‌های نفرت از گناه

  • راه میانبر وجود ندارد

  • چند راه برای نفرت از گناه و دوری از آن

    • 1. با هر کسی نشست و برخاست نکنیم

    • 2. بفهمیم گناه انسان را نابود می‌کند

    • 3. علت گناهان را پیدا کنیم

    • 4. باور کنیم توبه مشکل است

• اثرات تخریب کننده گناه

جلسه 11: چند پرسش درباره آثار ماه مبارک رمضان

• 1. چگونه می‌توانیم آثار ماه رمضان را حفظ کنیم؟

• 2. از کجا بفهمیم دعایمان مستجاب شده است؟

• 3. اگر حس کردم خدا مرا گمراه کرده است، چه کنم؟

• 4. چگونه بفهمیم باتقوا شده ایم؟

• 5. با گناه مقابله کنیم یا از آن بگریزیم؟

• 6. آیا پاداش ترک گناه بهشت است؟

• 7. آیا ترک گناه ممکن است؟

جلسه 12: تفاوت‌های تربیت دینی و تربیت غیردینی

• تفاوت در انگیزه و روش

  • تفاوت در انگیزه

  • تفاوت در روش و برنامه

• آیا غربی ها در تربیت و فرهنگ از ما جلوترند؟

  • گول ظاهر غرب را نخوریم

  • امتیازهای غرب، امتیاز حقیقی نیست

  • برای نمره دادن باید به همه ابعاد توجه کرد

• تفاوت در هدف

  • توجه به ابعاد مختلف در تربیت دینی و غیر دینی

  • همت و سقف پرواز در تربیت دینی و غیر دینی

• آسیب تربیت غیر دینی

جلسه 13: تفاوت تربیت دینی و غیر دینی(2)

• برای تقویت ایمان، عمل مؤثرتر از علم است

• برخی ویژگی‌های تربیت اسلامی

  • یجاد ثبات قدم

  • انعطاف‌پذیری

  • قدرت هماهنگ‌سازی طبقات مختلف جامعه

  •  نجات از افراط و تفریط در تربیت دینی

• می‌خواهیم بهتر از غرب باشیم

  • کاستی‌های غرب را بشناسیم

  • طرحی نو دراندازیم

• برنامه باید مداوم باشد

جلسه 14: ویژگی‌های منحصر به فرد تربیت دینی

• فرصت یافتن امام صادق(ع) برای تربیت

• سه ویژگی منحصر به فرد تربیت دینی

  • 1. اثربخشی نیت

  • 2. حضور خداوند در همه امور

  • 3. عشق و محبت

• در کار خیر عجله کنید

جلسه 15: ضرورت تربیت دینی

• خطر و ضرر عدم وجود تربیت

  • گل، بدون باغبان پژمرده می‌شود

  • «خوب بودن» را باید از نو ترجمه کرد

  • پست‌همت ضرورت تربیت را درک نمی‌کند

• رقابت خوبی‌های غیر اکتسابی با تربیت

  • آنچه با زحمت به دست می‌آید، ارزشمندتر است

  • باید به خوبی‌های غیر اکتسابی رنگ الهی داد

• تربیت دینی می‌خواهد ما را به اوج برساند

  • به کم اکتفا نکنیم

  • باید به سمت قله در حرکت باشیم

جلسه 16: حکمت حجاب و پیامدهای بی‌حجابی

• احکام، روح را به ظرفیت و نقطه مطلوب می‌رسانند

• حجاب محدودیتی است برای لذت بیشتر

• پیامدهای بی‌حجابی در غرب

• اکنون زمان انتخاب حجاب است

• برای ترویج حجاب، زیبایی آن را نشان دهیم

جلسه 17: حجاب محدودیتی اجباری است

• تحمیل علاقه و رفتار در غرب

  • تحمیل علاقه

  • ورود از ناخودآگاه و تغییر گرایش‌ها

• محدودیت و مصونیت حجاب

  • حجاب اجباری است

  • حجاب محدودیت است

  • اشکالات نگاه به حجاب از زاویه مصونیت

  • باید زیبایی حجاب را نشان بدهیم

• اینک زمان انتخاب حجاب است

جلسه 18: نکاتی درباره حجاب

• حجاب مظهر اقتدار زن است

• کمبود محبت یکی از ریشه‌های بی‌حجابی است

• اگر آرایش هنر است، دل شکستن هنر نیست

• محدودیت باعث لذت بیشتر است

• شخصیتمان مهم‌تر است

• دخالت پلیس در حجاب

• راه توسعه حجاب

جلسه 19: چند تعریف از حجاب

• حجاب مهربانی است

  • زن‌ها مهربان‌ترند

  • از استعداد باید درست و بجا استفاده کرد

  • ریشه نامهربانی زن‌ها

  • باید همه بدانند و بپذیرند

  • حجاب مهربانی واجب است

  • آیاتی در تأیید مهربانی بودن حجاب

• درباره مدگرایی چه کنیم؟

• حجاب عدم تجاوز به حقوق دیگران است

• حجاب نمایش اقتدار زن است

  • خانم‌ها مدیر رابطه بین زن و مرد هستند

  • راز متانت زن بی‌حجاب

• غیرت عاشقانه بدحجابی را کم می‌کند